تحلیل اعتماد از تاثیر پیوستن اعضای جدید به جامعه روحانیت مبارز؛
وزنه سیاسی رفسنجانی، ناطق و روحانی افزایش می‌یابد
محمدحسین مهرزاد در گزارشی در روزنامه اعتماد، پیوستن اعضای جدید به تشکل جامعه روحانیت مبارز را باعث بیشتر شدن وزنه ناطق نوری، روحانی و رفسنجانی در جامعه روحانیت ارزیابی کرد.
گروه سیاسی « نسیم آنلاین »؛ روزنامه اعتماد در گزارشی پیرامون پیوستن 6 روحانی جدید به اعضای جامعه روحانیت مبارز نوشت:« در درون جامعه روحانیت می‌توان حداقل سه فراکسیون غیررسمی را متصور بود. طی سال‌های گذشته آیات و حجج اسلام مهدوی‌کنی، عمید زنجانی، انواری، همدانی هزاوه‌ای،دعاگو و غیوری راهی دیار باقی شده‌اند و این نهاد روحانی پیش از افزوده شدن شش عضو جدید با ٢٦ عضو فعالیت می‌کرد. به عبارتی می‌توان گفت که شش عضو جدید این تشکل روحانی جایگزین چهره‌های انقلابی و ارزشمندی شده‌اند که طی سال‌های اخیر به دیار باقی شتافته‌اند.»
اعتماد سه گروه را میانه‌روهای مدافع دولت، معتدلین و منتقدین دولت دانست ونوشت: از مجموع ٢٦عضو جامعه روحانیت ١٠ نفر در طیف حامیان و اطرافیان مثلث هاشمی، ناطق، روحانی قرار می‌گیرند. شاید به همین دلیل بود که مخالفان هاشمی نتوانستند در انتخابات خبرگان رهبری سال گذشته روی نام او قلم قرمز بگیرند و مجبور شدند با قبول هزینه لیست غیرمشترک با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نام هاشمی را در فهرست خود قرار دهند.
گزارش نویس اعتماد ادامه داد: بررسی مواضع و دیدگاه‌های اعضای جدید شورای مرکزی جامعه روحانیت نشان می‌دهد رقابت شانه‌به‌شانه دو فراکسیون با حضور اعضای جدید تغییر چندانی نمی‌کند و هر فراکسیون دو نماینده در میان اعضای جدید دارد. محسن قمی، نماینده تهران در خبرگان و منتظری، دادستان کل کشور نزدیک‌ترین اعضای جدید به مثلث هاشمی، روحانی و ناطق نوری هستند.
اعتماد می نویسد:« مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری کابینه حسن روحانی و عضو شورای جامعه روحانیت مبارز است که این روزها به دلایلی بیش از قبل نامش تکرار می‌شود. فارغ از این موضوع او می‌تواند در موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری آینده نقشی ویژه ایفا کند. در شرایطی که مثلث قدرتمند و محبوب جامعه روحانیت چند سالی است در جلسات شرکت نمی‌کنند او می‌تواند حلقه وصل حامیان دولت با جامعه روحانیت مبارز شود. پورمحمدی تنها وزیر کابینه روحانی است که ضمن عضویت در جامعه روحانیت در جلسات آنها نیز شرکت می‌کند و می‌تواند در چانه‌زنی برای حمایت این تشکل سیاسی از ریاست‌جمهوری مجدد روحانی نقش‌آفرین باشد.
متن کامل این گزارش بدین شرح است:
با پیوستن ٦ چهره جدید به ترکیب جامعه روحانیت، هواداران هاشمی، ناطق و روحانی در این تشکل قدیمی بیشتر شدند.
جامعه روحانیت مبارز بازسازی خود را آغاز کرد و شش روحانی را به عضویت قبول کرد. آیات و حجج‌اسلام محسن قمی نماینده تهران در خبرگان، منتظری دادستان کل کشور، سیدجمال‌الدین دین‌پرور، مدیر بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه، محمدی‌عراقی نماینده مردم استان کرمانشاه در استان خبرگان، محمدتقی رهبر امام‌جمعه اصفهان، آل‌هاشم، امام جمعه موقت تبریز اعضای جدید جامعه روحانیت مبارز هستند که از این پس در بطن تصمیمات سیاسی این نهاد روحانی دیرپا حضور خواهند داشت. مهم‌ترین نکته قابل‌توجه در این ترکیب شش‌نفره این است که آیا اعضای جدید به میانه‌رو‌تر شدن جامعه روحانیت کمک می‌کنند یا در حرکت جامعه روحانیت به سوی طیف کمتر معتدل جریان اصولگرا فعال خواهند بود؟ برای رسیدن به پاسخ باید ابتدا فراکسیون‌بندی‌های غیررسمی داخل جامعه روحانیت مبارز را شناسایی کرد. در درون جامعه روحانیت می‌توان حداقل سه فراکسیون غیررسمی را متصور بود. طی سال‌های گذشته آیات و حجج اسلام مهدوی‌کنی، عمید زنجانی، انواری، همدانی هزاوه‌ای،دعاگو و غیوری راهی دیار باقی شده‌اند و این نهاد روحانی پیش از افزوده شدن شش عضو جدید با ٢٦ عضو فعالیت می‌کرد. به عبارتی می‌توان گفت که شش عضو جدید این تشکل روحانی جایگزین چهره‌های انقلابی و ارزشمندی شده‌اند که طی سال‌های اخیر به دیار باقی شتافته‌اند. ابتدا بدون درنظرگرفتن چهره‌های جدید جامعه روحانیت طیف‌بندی‌های درون این جریان را مرور می‌کنیم .
الف- میانه‌روهای مدافع دولت
اعضای این فراکسیون حتی اگر به قهر و ناز در جلسات شرکت نکنند اما هنوز مشهور‌ترین و شاید محبوب‌ترین روحانیون حاضر جامعه روحانیت مبارز هستند. در راس این فراکسیون، مثلث هاشمی‌رفسنجانی، ناطق نوری و حسن روحانی قرار دارند که هر سه مدت‌هاست در جلسات حاضر نمی‌شوند اما با این وجود هنوز کسی نتوانسته حتی گمانه لغو عضویت آنها را عینیت بخشد. لایه دوم این فراکسیون متشکل از چهره‌هایی نظیر امامی‌کاشانی، سیدمهدی طباطبایی، غلامرضا مصباحی‌مقدم، مصطفی پورمحمدی، سید رضا اکرمی، محسن کازرونی و محمدعلی تسخیری است. تمامی افرادی که از این طیف در جریان انتخابات خبرگان رهبری کاندیدا شده بودند در فهرست انتخاباتی خبرگان مردم منتسب به هاشمی‌رفسنجانی قرار گرفتند. بنابراین از مجموع ٢٦عضو جامعه روحانیت ١٠ نفر در طیف حامیان و اطرافیان مثلث هاشمی، ناطق، روحانی قرار می‌گیرند. شاید به همین دلیل بود که مخالفان هاشمی نتوانستند در انتخابات خبرگان رهبری سال گذشته روی نام او قلم قرمز بگیرند و مجبور شدند با قبول هزینه لیست غیرمشترک با جامعه مدرسین حوزه علمیه قم نام هاشمی را در فهرست خود قرار دهند .
ب- معتدلین
اما فراکسیون بعدی جامعه روحانیت در اختیار چهره‌هایی است که به دلایل مختلف ترجیح می‌دهند کمتر وارد منازعات سیاسی شوند. این طیف را می‌توان به هر دو فراکسیون اصلی جامعه روحانیت نزدیک دانست. آنها بر اساس موضوعات و اتفاقات روز به یکی از دو فراکسیون اصلی متمایل می‌شوند. در این طیف می‌توان نام‌هایی نظیر سید ابراهیم رییسی، رضا مطلبی، محمدحسن ابوترابی‌فرد، عبدالحسین معزی و احمد مروی دیده می‌شوند. در میان این پنج نفر، سید ابراهیم رییسی و ابوترابی‌فرد بیش از سایرین به طیف هاشمی‌رفسنجانی نزدیک هستند .
ج- منتقدین دولت
اما طیف منتقدین هاشمی و روحانی نیز در جامعه روحانیت وزن قابل‌توجهی دارند. در این طیف دو چهره ارشد که دبیران کل جامعتین هستند، دیده می‌شوند. آیات یزدی و موحدی کرمانی اصلی‌ترین چهره‌های منتقد هستند که در کنار سید احمد علم‌الهدی وزن منتقدین و مخالفان هاشمی و روحانی را بالا می‌برند. در لایه بعدی این طیف آیات و حجج‌اسلام شجونی، نواب، عبدوس، مجتهد شبستری، سید هاشم حمیدی‌همدانی، عبدالمقیم ناصحی، احمد علم‌الهدی، سیدرضا تقوی و حسین ابراهیمی دیده می‌شوند. این فراکسیون با ١١ عضو فعالیت می‌کند. با این حال در جریان انتخاب فهرست مورد حمایت جامعه روحانیت مبارز این آیت‌الله موحدی‌کرمانی بود که با حمایت از حضور هاشمی‌رفسنجانی در فهرست جامعه روحانیت نشان داد در مواقع حساس فراکسیون میانه‌روها می‌توانند روی رای و نظر او حساب کنند .
حفظ موازنه به نفع میانه‌روها
بررسی مواضع و دیدگاه‌های اعضای جدید شورای مرکزی جامعه روحانیت نشان می‌دهد رقابت شانه‌به‌شانه دو فراکسیون با حضور اعضای جدید تغییر چندانی نمی‌کند و هر فراکسیون دو نماینده در میان اعضای جدید دارد. محسن قمی، نماینده تهران در خبرگان و منتظری، دادستان کل کشور نزدیک‌ترین اعضای جدید به مثلث هاشمی، روحانی و ناطق نوری هستند. پس از این دو سید جمال‌الدین دین‌پرور، مدیر بنیاد بین‌المللی نهج‌البلاغه قرار می‌گیرد که در مورد منازعات سیاسی روز سکوت می‌کند. با این حال او در مصاحبه‌ای که چند سال قبل داشت اشارات جالبی از سابقه سیاسی خود دارد. او یکی از مشورت‌دهندگان تاسیس روزنامه جمهوری اسلامی بود و از ساکنان قدیمی منطقه شمیران است. آیت‌الله دین‌پرور ضمن تسلط به زبان انگلیسی و عربی کمی هم فرانسوی می‌داند و از مطالعات دوران طلبگی خود به آثار شریعتی و جلال آل‌احمد اشاره کرده است. میانه طیف معتدلین و منتقدین نام محمود محمدی‌عراقی به چشم می‌خورد. در کنار نام این دو می‌توان محمود محمدی‌عراقی، نماینده کرمانشاه در خبرگان را نیز اضافه کرد. او در انتخابات خبرگان فعلی از استان کرمانشاه کاندیدا شده بود و در لیست‌های جامعتین و خبرگان مردم نامش قرار داشت و پیروز انتخابات شد. محمدی عراقی که نسبت فامیلی با آیت‌الله مصباح‌یزدی دارد در مقطعی قائم‌مقام نماینده امام در سپاه پاسداران بود. در این رابطه روایت‌هایی از مخالفت امام با حضور وی در سپاه دیده می‌شود که بیشتر در قالب خاطرات برخی انقلابیون بیان شده است. اما طیف منتقدین دولت و مثلث میانه‌روها نیز دو نیروی تازه نفر در میان اعضای جدید دارد. محمدتقی رهبر، امام‌جمعه اصفهان و آل‌هاشم، امام‌جمعه موقت تبریز؛ این دو عضو هستند که مواضع سرسختانه‌ای علیه دولت دارند .
نقش ویژه مصطفی پورمحمدی
مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری کابینه حسن روحانی و عضو شورای جامعه روحانیت مبارز است که این روزها به دلایلی بیش از قبل نامش تکرار می‌شود. فارغ از این موضوع او می‌تواند در موضوع انتخابات ریاست‌جمهوری آینده نقشی ویژه ایفا کند. در شرایطی که مثلث قدرتمند و محبوب جامعه روحانیت چند سالی است در جلسات شرکت نمی‌کنند او می‌تواند حلقه وصل حامیان دولت با جامعه روحانیت مبارز شود. پورمحمدی تنها وزیر کابینه روحانی است که ضمن عضویت در جامعه روحانیت در جلسات آنها نیز شرکت می‌کند و می‌تواند در چانه‌زنی برای حمایت این تشکل سیاسی از ریاست‌جمهوری مجدد روحانی نقش‌آفرین باشد. آیا او می‌تواند وظیفه سخت نیابت مثلث هاشمی، ناطق و روحانی را به خوبی ایفا کند؟ این سوالی است که پاسخ نهایی آن در حمایت یا عدم حمایت جامعه روحانیت مبارز از روحانی روشن می‌شود .
