محتوا را تقویت کنید و یارانه بگیرید

تا عید مشکل کاغذ نداریم معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد درباره چالش چند ماه گذشته روزنامه‌ها که مسأله کاغذ باشد، صحبت کرد. به گفته وی، تاکنون ۴۰ هزار تن کاغذ برای رسانه‌ها تخصیص داده شده که ۲۷ هزار تن برای واردات تأیید شده است؛ از این مقدار ۵۰۰۰ تن توزیع شده و ۳۵۰۰ تن آماده توزیع است. همچنین ۵۰۰۰ تن در ماه بعد و ۸۵۰۰ تن تا دو ماه آینده توزیع خواهد شد. ما تا عید پیش‌بینی تأمین کاغذ مطبوعات را انجام داده‌ایم و برای سه ماه نخست سال آینده نیز در حال برنامه‌ریزی هستیم. وی در ادامه تاکید کرد که در جریان حل بحران کاغذ هیچ شخص و نهادی در کشور مانع از ورود کاغذ به کشور نشد و همه برای حل این مشکل همراه هم بودند و شاهد نهایت همکاری در حوزه رسانه بودیم.

خدادی همچنین لازم دید که بار دیگر اهمیت بحث کاغذ را برای دولت این‌گونه تبیین کند: تخصیص ارز دولتی به کاغذ را نشانه توجه حکومت و دولت است و در شرایطی که منابع کشور به حداقل رسیده بود، قرار دادن کاغذ در کنار دارو به‌عنوان کالای اصلی نشان‌دهنده اهمیت دولت به رسانه‌ها بود. به‌طور کلی در جریان حل بحران کاغذ یک همگرایی در میان رسانه‌ها ایجاد شده بود که با توجه به دستور و توجه مقام معظم رهبری به این موضوع و همچنین اهتمام و تلاش رییس‌جمهوری، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مجلس و مدیران و همکاران رسانه‌ای برای حل مشکل کاغذ تلاش شد هر چه سریع‌تر این موضوع در دست پیگیری قرار بگیرد.

مسأله بعدی در ماجرای کاغذ، واردات آن توسط شرکت‌های واردکننده بود که در میان اسامی واردکنندگان برخی رسانه‌ها نیز به چشم می‌خورند که به گفته خدادی فقط برای خودشان وارد نمی‌کردند، بلکه برای همه رسانه‌ها بوده است: ۱۰ شرکت و مجموعه، واردات کاغذ را بر عهده داشته‌اند که شرکت نگارگستر هامون، پیک‌فراز و ارمغان‌گستر نوید به‌عنوان شرکت‌های خصوصی و روزنامه‌های «همشهری»، «خراسان»، «کیهان»، «اطلاعات»، «خبرورزشی» و «ایران» نیز واردات کاغذ انجام داده‌اند؛ البته نه فقط برای رسانه خودشان. تصور ما این است که مشکل رسانه‌ها می‌تواند توسط خود رسانه‌ها حل شود. معاون مطبوعاتی با بیان اینکه «تاکنون ۷۰ پرونده واردات کاغذ داشته‌ایم»، خاطرنشان کرد: ۲۷ هزار تن تأیید شده است که از این مقدار ۲۴ هزار تن تخصیص ارز داده شده، حدود ۱۶ هزار تن تأمین ارز و ۱۴ هزار و ۵۰۰ تن نیز خریداری شده است.

یک راهکار عجیب ماجرای فروش کاغذ که از طریق ارز دولتی صورت می‌گیرد یکی از دغدغه‌های اهالی رسانه بود که بازار را نیز دچار مشکل کرد؛ اما راهکار معاونت مطبوعاتی در این‌باره کمی عجیب و البته دور از واقعیت به نظر می‌رسد: تصمیم گرفتیم از ابتدای سال ۹۸ برای توزیع کاغذ راستی‌آزمایی انجام دهیم؛ اینکه کاغذی به اسم یک روزنامه توزیع می‌شود، آیا به دست آن می‌رسد؟ بنابراین با توجه به مشخص بودن آمار توزیع، در صورتی که رسانه‌ها اعلام کنند چه مقدار کاغذ دریافت کرده و اینکه آیا اصلاً دریافت کرده‌اند، دیگر حفره‌ای در این زمینه نخواهیم داشت. تا کنون به ۱۵۸۰ نشریه کاغذ داده شده است. تا پایان شهریور سال جاری، ۸۸۰ نشریه وضعیت دریافت کاغذ خودشان را اعلام کرده‌اند و بعد از یک هفته تمدید، ۲۰۰ نشریه دیگر نیز اعلام کرده‌اند، ولی هنوز تقریباً ۴۰۰ نشریه فرم را پُر نکرده‌اند؛ این در حالی است که استمرار دادن کاغذ به نشریات منوط به پُر کردن این فرم است. در حال حاضر معاونت مطبوعاتی به این نقطه رسیده که اعلام وصول‌ها را کنترل کند و سرکشی به چاپخانه‌ها را نیز انجام داده و به آمارهایی نیز در این زمینه دست یافته است. خوداظهاری نشریات، راستی‌آزمایی چاپخانه‌ها، بازرسی سرزده از چاپخانه‌ها، آمار شرکت‌های توزیع و نظرات کارشناسی پنج شاخص اصلی تعیین‌شده از سوی معاونت مطبوعاتی برای راستی‌آزمایی توزیع و دریافت کاغذ است.

آخرین سخن این مقام ارشاد این بود که: ما اجازه سوءاستفاده از مال مردم را نمی‌دهیم و حتماً به دنبال این هستیم که منابع در خدمت اثر تولیدشده در روزنامه‌ها قرار بگیرد. رویکرد ما نیز در این مسیر اصلاحی و منطقی است و نگاه حذفی نداریم چراکه معتقدیم هزار دلیل برای خوش‌اخلاقی وجود دارد و یک دلیل هم برای بداخلاقی نیست. یارانه به محتوای رسانه‌ها تعلق می‌گیرد، نه اسم رسانه مسأله یارانه‌های مطبوعاتی چند وقتی است حسابی سروصدا کرده است و هر روز نام یک نشریه بی‌نام و نشان و گمنام منتشر می‌شود که مقدار زیادی از ارشاد یارانه گرفته است؛ اتفاقی که باعث شد وزیر و معاونش وعده ساماندهی این یارانه را بدهند. خدادی نیز در این نشست این‌طور ماجرا را شرح داد: اساساً نگاه به تیراژ به‌عنوان میزان اثر رسانه اشتباه است. به‌عنوان مثال میزان بازدید از سایت‌های ورزشی بسیار بالاست؛ اما ممکن است میزان بازدید از یک رسانه رسمی آن‌قدر زیاد نباشد و این اصلاً به این معنا نیست که میزان بازدید از یک رسانه قدرت آن را نشان می‌دهد. امروز کیفیت، قدرت رسانه را مشخص می‌کند.‌ این خطای ادراکی باعث شده است که برخی از رسانه‌ها میزان تیراژشان را اعلام نکنند؛ این در حالی است که قدرت انتشار در محتواست و نه محل یا میزان انتشار؛ بنابراین اهمیتی ندارد اگر میزان تیراژ یک روزنامه پایین باشد. وی در میان سخنان خود گریزی هم به مخاطب نداشتن رسانه‌ها زد و گفت: پایان کار هر رسانه‌ای را باید زمانی اعلام کرد که دیگر مخاطب خود را نمی‌بیند. انتقادی که امروز به صداوسیما وارد می‌شود که مخاطب خود را نمی‌بیند و سلیقه مخاطب خود را نمی‌شناسد، به بسیاری دیگر از رسانه‌ها نیز وارد است.

و ختم کلام اینکه به گفته معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد، این وزارتخانه تصمیم گرفته است که یارانه را نه به اسم که به محتوای تولیدشده بدهد: دنبال این هستیم که در ازای پرداخت یارانه توضیح داده شود که این پول برای چه چیزی هزینه شده است. ما دیگر به اسم رسانه یارانه نمی‌دهیم و به محتوای تولیدشده در آن رسانه و اثری که روی مردم می‌گذارد، یارانه می‌دهیم؛ البته این یک سیاست اعلامی است و هنوز به مرحله اقدام نرسیده؛ در واقع می‌خواهیم این شفافیتی که رسانه‌ها از دیگران طلب می‌کنند را خودشان هم داشته باشند.

11هزار رسانه دارای مجوز داریم وی همچنین در ابتدای سخنانش آماری درباره تعداد نشریات و خبرنگاران هم ارائه داد: از مجموع ۱۱هزار و ۹۰۰ نشریه دارای مجوز، هفت هزار و ۷۱۵ مجوز در حوزه رسانه‌های مکتوب، سه هزار و ۴۰۲ مجوز در حوزه رسانه‌های آنلاین و مابقی در حوزه رسانه‌های الکترونیک غیرآنلاین صادر شده است. همچنین هم‌اکنون ۳۵۴ روزنامه، یک‌هزار و ۴۲۴ هفته‌نامه، ۷۶۵ دوهفته‌نامه، دو هزار و ۱۱۸ماهنامه، ۳۲۷ دوماهنامه، یک هزار و ۹۶۸ فصلنامه، ۶۶۶ دوفصلنامه و ۹۳سالنامه در حوزه رسانه‌های چاپی و ۴۲خبرگزاری و ۳۳۶۰ پایگاه خبری در حوزه رسانه‌های آنلاین دارای مجوز از هیات نظارت بر مطبوعات در کشور وجود دارد. خدادی یادآور شد که بعد از استان تهران با پنج هزار و ۴۹۲ رسانه دارای مجوز، به ترتیب استان‌های آذربایجان‌شرقی، اصفهان و خراسان‌رضوی با ۴۸۹، ۴۷۳ و ۴۴۶ رسانه، دارای بیشترین تعداد رسانه دارای مجوز هستند. ۱۷۴ رسانه خارجی با ۱۶ زبان در کشور وجود دارد و هم‌اکنون ۳۴۶ خبرنگار خارجی در ایران داریم. معاون امور مطبوعاتی درباره بیمه خبرنگاران نیز اظهار کرد: ۶ هزار و ۵۰۰‌خبرنگار عضو صندوق هنر هستند که تا امروز هزار و ۵۰۰ نفر بیمه شده، ۶۰۰ نفر نیز امسال معرفی شده و دو هزار و ۶۰۰ نفر از خدمات بیمه تکمیلی بهره‌مند شده‌اند. لازم است جامعه خبرنگاری هویت‌یابی شود چراکه با توجه به تعداد بالای رسانه‌ها الان در حال حاضر باید حداقل بالغ از ۲۴ هزار خبرنگار در کشور وجود داشته باشد.

«روزنامه صبح نو»