خیزش کردها برای استقلال و خودمختاری

گروه بین الملل «نسیم»: روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در تحلیلی به تغییر چشم انداز منطقه ای برای کردها می پردازد و می نویسد گرچه کردها در وضعیت بهتری نسبت به گذشته قرار دارند اما امکان تحقق آرزوی دیرینه اشان برای تشکیل یک دولت و کشور مستقل کرد دست نیافتنی است زیرا نه تنها قدرت های منطقه، بلکه حتی آمریکا نیز از استقلال کردها حمایت نمی‌کند.

کردها پس از پیروزی در انتخابات ترکیه و پیروزی های مکرر علیه داعش و خودمختاری در کردستان عراق، لحظات خوشی را سپری می کنند وبه فکر کشور مستقل خودشان هستند.

دوران خوشی برای کردهاست، مردمی که بیش از خوشی، غم و مصیبت دیده اند. هفته گذشته در ترکیه حزب سیاسی که درگیر حقوق کردهاست به 10 درصد از ارا دست یافت و وارد پارلمان این کشور شد. چند روز بعد، جنگجویان کرد در سوریه مرز مهمی را از داعش گرفند و مناطق کرد نشینی که از میانه عراق تا دریای مدیترانه گسترش دارد یکپارچه کردند.

کردها سال گذشته در عراق حمله داعش را دفع کردند و دولت خودمختارشان در شمال این کشور از فروپاشی ارتش عراق سو استفاده کرد و کنترل کرکوک را به دست گرفت، شهری که اهمیت تاریخی برای کردها دارد و به خاطر وجود چاه های نفت ارزشمند است. تقریبا همه جنبش های مهم کرد حامی غرب و سکولارند و پیشرفت هایشان حمایت و همراهی غرب را نیز برانگیخته است.

"کندل نزان"، مدیر مرکز کردها در پاریس، اتاق فکری که در سال 1983 بنیان نهاده شد تا اندیشمندان کرد را جمع کند و حمایت غرب را برانگیزد، می گوید:‌ اکنون نوبت کردها در تاریخ منطقه است.پروژه ی کردها، برنامه پلوالیسم،‌دمورکاسی و حمایت از حقوق اقلیت هاست که برای خاورمیانه ای که می شناسیم، بدیع است.

"رایان کروکر"، سفیر آمریکا به عراق و سوریه می گوید: وقایع عراق سوریه و ترکیه جایگاه کردها در منطقه را دگرگون کرده است و به نوعی فرصت را برای استقلال کردها رقم زده است.

وی اخطار داد که چنین استقلالی از جانب کردها ممکن است موجب شکاف دائمی سوریه و عراق شود و بر بی ثباتی خاورمیانه بیفزاید.

کردها با جمعیت 30 میلیونی، بزرگترین گروه های قومی هستند که کشور مستقلی ندارند و از زمان های قدیم پراکنده بوده اند و امروز در کشورهای ترکیه، سوریه، عراق و ایران حضور دارند. زبانشان کردی است که از خانواده زبان های هندی-اروپایی محسوب می شوند و با فارسی قرابت دارد. برخلاف ایرانی ها که اکثرا شیعه هستند، اغلب جمعیت کرد از اهل تسنن می باشند.

دولت کردستان در شمال عراق ارتش خود را دارد که به پیشمرگه معروف ست، هیچ سرباز عراقی حق ورد به این منطقه را ندارد ولی غربی ها بدون ویزا می توانند به پایتخت این منطقه یعنی اربیل سفر کنند. زبان رسمی اشان کردی است و شمار اندکی از جوانان این منطقه می توانند زبان عربی را فصیح صحبت کنند.

بیداری عربی در سال 2011 فرصت تازه ای پیش روی کردها گذاشت. پاییز گذشته هم ماجرای کوبانی که از سوی داعش مورد حمله قرار گرفتف توجهات را به خود جلب کرد . ده ها هزار نفر از پناهندگان کرد به ترکیه رفتند و مدافعان کرد برای مقابله با داعش به خیابان ها آمده اند اما ترکیه از کمک به این منطقه خودداری کرد و گفت که جنگجویان کرد بهتر از داعش نیستند.

وقتی شهر کوبانی در استانه سقوط بود، آمریکا وارد عرصه شد و با انجام حملاتی تعادل را برقرار کرد. پس از آزادی کوبانی در ژانویه، کردهای سوریه توانستند حملاتی انجام دهند و در نهایت این هفته مرز استراتژیک تل ابیض را از داعش بازپس گیرند.

رئیس جمهور ترکیه اردوغان برای تصمیات خود در زمان بحران کوبانی هزینه گزافی پرداخت کرد. حزب او در میان ترک های محافظه کار رای خوبی داشت اما در انتخابات هفتم ژوئن، بسیاری از کردها از حزب اردوغان روی برگردانند و به حزب دموکراتیک خلق ها رای بدهند که مورد حمایت پ‌ک‌ک است.

حوادث اخیر منطقه موجب شده است که دشمنان و مخالفان استقلال کردها تضعیف شوند. " تحریر السی"، حقوق دان برجسته کرد در این باره می گوید‌:‌در گذشته وقتی کردها از استقلال سخن می گفتند فارس ها و عرب ها متحدانه با آن مخالفت می کردند اما امروز نمی توانند با هم به اتفاق سنی های داعش و سنی های ترک علیه کردها همکاری کنند. در چنین محیطی، کردها به قدرت نظامی و سیاسی در خاورمیانه تبدیل می شوند.

این قدرت کردها در شمال سوریه وضوح یافت که در نبرد تل ابیض، پ‌ک‌ک خطوط اصلی ارتباطی میان ترکیه و منطقه رقعه که در دست داعش هستند بودند. آمریکا هم در عملیات تل ابیض با حملات هوائی پشتیانی کرد گرچه پ ک ک در لیست نهادهای تروریستی است.

السی می گوید:‌ پ‌ک‌ک گام های مهمی برای اجرای دموکراسی برداشته است اما نمی توانید پراکندگی سیاسی موجود در کردهای عراق را در کردهای سوریه ببینید و علت آن هم خودمختاری پ‌ک‌ک و گرایش های مارکسیستی این گروه است.

"جلال جواهر"، معاون رئیس جنبش تغییر که دومین حزب مهم پارلمان کردستان عراق است می گوید: م حیط بیرونی بیش از هر زمان دیگری مستعد استقلال کردهاست اما مشکلات داخلی امان مانع است. تقصیر ماست که خودمان را به درستی برای استقلال آماده نکرده ایم و اگر فردا پس از اعلام استقلال، درگیر جنگ شویم، برای آن اماده نیستیم.

فروپاشی ارتش عراق در مواجه با پیشروی داعش و مشکلات داخلی این کشور، کردستان را به سوی استقلال بیشتر هل می دهد. مثلا چندینماه است که دولت عراق به نیروهای پیشمرگه حقوق نپرداخته است و بسیاری از کردها از این وضعیت شکایت دارند.

استقلال کردستان در عراق و شمال سوریه موضوعی نیست که قدرتهای منطقه مانند ترکیه و ایران پذیرای آن باشند. آمریکا هم همچنان بر یک عراق یکپارچه تاکید دارد.

"انتونی کوردزمن"، تحلیلگر دفاعی مرکز پژوهش های استراتژیک تاکید می کند که حمایت آمریکا از تلاش کردهای عراق علیه داعش به منزله تایید ارزوهای کردها برای استقلال نیست. وی افزود:‌ دولت کردستان سود استراتژیکی برای آمریکا ندارند.

"گونل تل"، مدیر مرکز پژوهش های ترکیه در خاورمیانه نیز می گوید: کمک های بین المللی به کردها نیز در حالی که منطقه درگیر داعش است، تغییر استراتژیکی محسوب نمی شوند. کردها زیادی به خود مطمئن هستند اما این به این معنا نیست که جهان از این گروه حمایت می کند.

"دیمیتراس"، رهبر حزب دموکراتیک خلق ها در ترکیه می گوید که از این واقعیت آگاهی دارد و می گوید:‌ واقعیت این است که کردها قدرتی هستند که جاودانه خواهند ماند.