پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت:

نمی‌توانیم ارزشیابی کیفی‌‌‌‌‌‌‌‌ ـ‌ توصیفی را کنار بگذاریم/ به کیفیت معلمان دوره ابتدایی توجه نمی‌شود

کدخبر: 2110782

پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت گفت: برای راهی که در اجرای ارزشیابی کیفی‌ ـ‌ توصیفی رفته‌ایم، هزینه‌های زیادی صرف شده است، از این رو نمی‌توانیم به عقب برگردیم و آن را کنار بگذاریم.

محمد حسنی پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت و دانشیار پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش در گفت وگو با خبرنگار آموزش و پرورش خبرگزاری فارس در خصوص مشکلات اجرای برنامه ارزشیابی کیفی ـ توصیفی اظهار داشت: ارزشیابی کیفی ـ توصیفی ایده ای بود که در نظام های آموزشی بسیاری از کشورهای جهان تجربه شده بود؛ در عین حال در کشور ما نیز بعد از تحلیل کیفیت آموزش و یادگیری و بررسی علل ضعف دانش آموزان در ارزشیابی های «تیمز»، کارشناسان به این نتیجه رسیدند که بخش قابل توجهی از مشکل افت کیفیت آموزش و یادگیری به سبک ارزشیابی پیشرفت تحصیلی مربوط می شود.

وی افزود: بدین ترتیب بر اساس درخواست شورای عالی آموزش و پرورش و معاونت آموزش عمومی آن زمان، پژوهشی پیرامون ارزشیابی اثربخش برای بهبود آموزش و یادگیری در دوره 3 سال اول ابتدایی آغاز کرده و پس از آماده شدن، بر اساس آن پژوهش، طرحی را آماده و آزمایشی اجرا کردیم.

حسنی با بیان اینکه این طرح بر اساس نظریه ارزشیابی برای یادگیری طراحی شده است، گفت: کشورهای دیگر نیز بر اساس این نظریه، مدل های مناسب خودشان را طراحی و اجرا کردند، ما هم مطابق شرایط کشور خود مدلی را استخراج و اجرایی کردیم.

پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت اضافه کرد: 5 سال آغازین اجرای طرح ارزشیابی کیفی ـ توصیفی، 2 مطالعه ارزشیابانه توسط پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش صورت گرفت و این مطالعات نشان داد اجرای برنامه ارزشیابی کیفی ـ توصیفی باعث بی سوادی دانش آموزان نشده و برعکس باعث بهبود فضای عاطفی کلاس ها و کاهش استرس یادگیری دانش آموزان شده است. وی تصریح کرد: در اجرای آزمایشی طرح ارزشیابی کیفی ـ توصیفی مشکلی جدی وجود نداشت اما در خصوص نحوه استقرار سراسری آن در کل کشور مشکلات و چالش هایی پیش بینی می شد اما با این وجود در بین مدیران وزارت آموزش و پرورش آن زمان، حساسیتی نسبت به این چالش ها وجود نداشت و سرانجام هم بعد از ابلاغ مجوز اجرای سراسری، با حداقل آماده سازی زیرساخت ها اجرا شد. حسنی با انتقاد از نگاه سنتی در آموزش و پرورش به اجرای طرح های جدید، بیان داشت: زمانی که قرار است ایده نوآورانه ای اجرا شود نگاه به صورت سنتی، مکانیکی است؛ گویی در هر تغییر و تحول قرار است قطعه ای از یک دستگاه مکانیکی عوض شود، در حالی که تحولات در سیستم های انسانی قرار است در سازوکار انسانی تغییری ایجاد کند. پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت ادامه داد: شخصاً موافق یکباره اجرا شدن این طرح نبودم و نظرم بر این بود که باید با حوصله تر به انتشار ارزشیابی کیفی ـ توصیفی بپردازیم؛ پذیرفتن اجرای کشوری گام بزرگی بود اما اجرای ناگهانی و بدون آماده سازی زیر ساخت های نرم افزاری و سخت افزاری، عوارضی به دنبال داشت که هم اکنون شاهد آن هستیم. وی عنوان کرد: اجرای این مدل پیچیده نیاز به بالا رفتن سطح سواد حرفه ای معلمان داشت؛ ارتقای دانش و مهارت حرفه ای معلمان با یک دوره ساده و کم رمق ضمن خدمت بیست ساعته میسور نبود و ما بدون در نظر گرفتن این مؤلفه های مهم شروع به اجرای این طرح کردیم.

حسنی اضافه کرد: دفتر تألیف کتاب های درسی هم باید به صورت هماهنگ تمام کتاب های درسی را متناسب سازی می کرد؛ تلاش بسیاری انجام شد اما ایده آل نبود.

وی افزود: در معاونت نیروی انسانی باید دوره های ضمن خدمت کافی و با کیفیت اجرا می شد که به دوره های آموزشی بسیار کوتاه مدت و نه چندان قوی بسنده شد، به دلیلِ همین آموزش های کم مایه است که بدفهمی های بسیاری درباره ارزشیابی کیفی ـ توصیفی در سراسر کشور و بین بسیاری از کارگزاران نظام آموزشی جاری و شایع است.

پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت با بیان اینکه جمعیت کلاس های درس به دلیل برخی تغییرات در نیروی انسانی مثل طرح تعدیل نیروی انسانی و اجرای غافگیرانه ساختار 3ـ3ـ6 برای ارزشیابی کیفی توصیفی متناسب نشد، گفت: بدین ترتیب ارزشیابی کیفی ـ توصیفی علی رغم آنکه ابتدا بسیار مورد توجه بود اما بعد از گذشت چند سال زمزمه های مخالفت با آن شروع شد.

حسنی با انتقاد از حضور معلمان دوره متوسطه و رشته های نامرتبط در دوره ابتدایی بیان داشت: اولویت آموزش و پرورش این است که کلاس ها خالی از معلم نباشد و گاهی دبیران مقاطع بالاتر ناچاراً در کلاس های دوره ابتدایی مشغول به تدریس می شوند که این بسیار مشکل زاست و از این ناحیه هم نارضایتی از برنامه ارزشیابی کیفی ایجاد می شود. وی در خصوص وجود برخی زمزمه های کنار گذاشتن روش ارزشیابی کیفی ـ توصیفی با توجه به نارضایتی ها، تصریح کرد: برای راهی که رفته ایم هزینه های زیادی صرف شده است و معلمان تا حد توانشان ارزشیابی کیفی ـ توصیفی را در کلاس درس وارد کرده اند، از این رو نمی توانیم به عقب برگردیم و آن را کنار بگذاریم؛ تنها راه پیش رو ارتقای حرفه ای معلمان است و مسئولین باید به جد در بحث چگونگی آموزش معلمان کار کنند، ایراد از برنامه نیست بلکه ایراد از نحوه اجرا بوده است. پژوهشگر مسائل تعلیم و تربیت عنوان داشت: باید در فرایند گسترش و استقرار ارزشیابی کیفی ـ توصیفی بازنگری انجام شود؛ لازم است تغییر و تحولات دائماً رصد شوند و ناظران علمی فرآیند اجرا و گسترش را از استان ها گزارش دهند و کارگروهی گزارش ها را تحلیل کرده و مداخله های اصولی و مناسب در روند اجرا طراحی و انجام شود.

حسنی تصریح کرد: این مهم نیازمند هماهنگی درون بخشی و عزم ملی یعنی هماهنگی برون بخشی است، بدون عزم ملی شرایط اجرای برنامه بهبود جدی نخواهد یافت.

منبع: فارس

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.

ارسال نظر: