"نرگس"؛ داستانی از نوجوانی رحیم مخدومی در دوران انقلاب

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین »؛ قلبم چنان تاپ تاپ می‌کند که نزدیک است بترکد. بی‌اختیار، چوب را محکم می‌زنم به زمین و خشم‌آلود فریاد می‌کشم: «کیه؟ »

بعد نگاه می‌کنم به صورت مادر و نرگس. چشم‌های هر دویشان نزدیک است از کاسه بیرون بزند .

- اسماعیل ... اسماعیل !...

ای وای! صدای باباست

وقتی انقلاب شد رحیم مخدومی تقریبا به سن و سال اسماعیل، قهرمان داستان«نرگس» بود. به همین خاطر، روایتی که مخدومی از زندگی و محل درس خواندن و فعالیت‌های انقلابی اسماعیل به دست می‌دهد، به دلیل آنکه توسط خودش تجربه شده است، برای مخاطب هم ملموس و باورپذیر است.

مخدومی در رمان«نرگس» ماجرای اسماعیل را شرح می‌دهد که خواهرش نرگس به دلیل محجبه بودن از مدرسه اخراج شده است. او به هر دری که می‌زند نمی‌تواند خواهرش را به مدرسه بفرستد؛ حتی به سر کار می‌رود تا بتواند برای نرگس معلم خصوصی بگیرد. اما این تنها دغدغه اسماعیل نیست.

او از یک سو دایی روحانی‌ای دارد که مدام در تعقیب و گریز با نیروهای ساواک است. از سوی دیگر، پدر اسماعیل و خود او به دلیل فعالیت‌های انقلابی دستگیر می‌شوند؛ وقتی هم که پدرش به زندان می‌افتد، تامین معاش خانواده بر دوش اسماعیل می‌افتد. ولی همه این اتفاقات، به همراه شهادت دایی و یکی از معلمان مدرسه، او را مصمم‌ می‌کند که حتی بیش از گذشته به مبارزه و تلاش برای فرستادن نرگس به مدرسه، بپردازد.

او به جز پخش اعلامیه‌های انقلابی، در محیط مدرسه هم برای شوراندن بچه‌ها علیه کادر طاغوتی مدرسه کوتاهی نمی‌کند. چنانچه در پایان داستان، خانم فرحزاد معلم بی‌حجابی که اعتقادی هم به انقلاب نداشته است با روسری به مدرسه می‌آید .

رحیم مخدومی، نویسنده کتاب در مورد این رمانش می گوید: بهترین رمانی که نوشتم رمان «نرگس» است، این رمان برگرفته از خاطرات دوران نوجوانی من از انقلاب است و مخاطب آن هم نوجوانان. در آستانه انقلاب من 11 سال داشتم و دانش آموز اول راهنمایی بودم. فضای مدرسه در این زمان رنگ و بوی انقلاب به خود گرفته بود و وقایعی که در آن رخ می‏داد، ماکتی کوچک بود از آنچه در ایران انقلابی رخ می‏داد و روایت رمان از زبان دانش آموزانی است که انقلاب را در مدرسه، تجربه کردند .

در آن زمان معلم زبان انگلیسی ما خانم بود و با وضعیت بی‌حجابی قبل از انقلاب به مدرسه و سر کلاس می‌آمد، دانش‌آموزان مدرسه و به ویژه دانش‌آموزان کلاس ما برایشان یک انقلاب بزرگ بود که در برابر دبیر خود بایستند و از او بخواهند حجابش را رعایت کند، بزرگی این حرف دانش‌آموزان به اندازه بزرگی اتفاقی بود که در کشور برای مردم رخ داد. ایستادگی دانش‌آموزان، باعث شد این معلم به حالت قهر از مدرسه برود .

حوادث روایت شده در کتاب با زاویه ی دید اول شخص و از زبان اسماعیل است که به حدی ملموس و باورپذیر است که گویی بیان خاطرات نویسنده است که البته این حدس دور از ذهن نیست چرا که مخدومی در دوران قبل از پیروزی انقلاب، تقریبا همسن و سال شخصیت اصلی داستان بوده است و به همین علت است که می تواند با بهره گیری از واقعیت، به زیبایی به شرح جزئیات و حوادث اتفاق افتاده در آن دوران بپردازد .

وی با شخصیت پردازی مناسبی که از اسماعیل به عنوان قهرمان نوجوان داستان صورت داده است به خوبی با شرح جزئیات رفتاری و گفتاری و حتی بیان احساسات وی توانسته است خواننده را تا پایان با خود همراه سازد و در این راستا سعی نموده از اغراق و بزرگنمایی دوری کند . دیگر شخصیت های آورده شده در داستان مانند نرگس، پدر مصطفی، مادر او، دوستانش، دایی وی و معلمین مدرسه کمتر معرفی شده اند که این متناسب با میزان نقشی است در ماجراهای بیان شده به عهده دارند.