جنگ در راه است؟

منطقه «قره‌باغ کوهستانی» (ناگورنو -قره‌باغ) بار دیگر پس از سه ماه، صحنه درگیری و زد و خورد نیروهای ارتش ارمنستان و جمهوری آذربایجان است و شبح جنگ بار دیگر بر این منطقه سایه افکنده است.دو روز پیش سفارتخانه‌های آمریکا در باکو و ایروان، در بیانیه‌ای از تمامی شهروندان آمریکایی خواستند تا به منطقه مورد اختلاف وارد نشوند، گویا از وقوع درگیری‌ها خبر داشتند.

این سؤال مطرح است که دولت آمریکا چگونه از بروز دوباره درگیری‌ها در این منطقه با خبر بوده است؟اولین درگیری‌ها به نظر می‌رسد از بامداد دیروز آغاز شده و وزارت دفاع آذربایجان صبح دیروز اعلام کرد مواضع و شهرک‌های مرزی این کشور از سوی نیروهای مسلح ارمنستان هدف خمپاره قرار گرفته که تلفاتی از میان نظامیان و غیرنظامیان به همراه داشته است.

باکو در ادامه از انجام اقدامات تلافی‌جویانه خبر داد و افزود واحدهای پیشرفته ارتش آذربایجان در حال به کار بستن اقدامات تلافی‌جویانه برای سرکوب تحرکات نیروهای ارمنی هستند تا از امنیت جمعیت غیرنظامی که نزدیک خط مقابله نظامی زندگی می‌کنند، اطمینان یابند. «الهام علی‌اف» رئیس‌جمهور آذربایجان نیز صبح دیروز در مقابل دوربین تلویزیون‌ها حاضر شد و گفت که نیروهای مسلح ارمنستان با انواع سلاح‌ها از جمله توپخانه سنگین، مواضع ارتش آذربایجان و تعدادی از مناطق مسکونی را هدف قرار داده‌اند که در نتیجه تعدادی از نیروهای نظامی و غیرنظامی مجروح شده‌اند.

او در ادامه از پاسخ متقابل نیروهای آذربایجان خبر داد.پس از آن، «نیکول پاشینیان» نخست‌وزیر ارمنستان نیز از حمله نیروهای آذربایجانی به شهرک‌های مسکونی ارمنستان در منطقه ناگورنو-قره‌باغ خبر داد و وزارت دفاع ارمنستان هم اعلام کرد نیروهای این کشور دو بالگرد و سه پهپاد آذربایجانی را در واکنش به حملات باکو به مناطق مسکونی ساقط کرده‌اند.در شرایطی که دو طرف یکدیگر را به آغاز درگیری‌ها متهم می‌کنند، مجموع این رخدادها باعث شد تا «آرائیک هاراطونیان» رئیس منطقه مورد مناقشه «قره‌باغ» در یک نشست اضطراری با اعضای شورای ملی، آماده‌باش جنگی اعلام کند. او در بیانیه‌ای از تمامی افراد بالای ۱۸ سال خواست تا آماده جنگ شوند.وزارت دفاع ارمنستان هم اعلام «حالت جنگی» کرده و از تمامی نیروهای خود خواسته است تا در آماده‌باش کامل قرار گیرند.

در مجموع شرایط به‌گونه‌ای پیش رفته که به‌باور برخی ناظران، منطقه آماده جنگ دیگری شده است.

هر چند در این میان ارتش جمهوری آذربایجان اعلام کرده است که نیازی به اعلام آماده‌باش عمومی ندارد و نیروهای این کشور به طور کامل آماده هستند.در واکنش به این تحولات، وزارت خارجه ترکیه نیز در بیانیه‌ای بار دیگر حمایت خود را از جمهوری آذربایجان اعلام کرد و گفت که ترکیه کمک‌ها و حمایت‌های لازم را در اختیار آذربایجان قرار خواهد داد.

حتی اردوغان مردم ارمنستان را به قیام علیه رهبرانشان فراخواند. جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان، دو جمهوری استقلال یافته از اتحاد جماهیر شوروی از سال ۱۹۹۲ به دنبال تصرف منطقه قره‌باغ کوهستانی توسط ارمنستان و اعلام خودمختاری این منطقه، وارد درگیری نظامی شدند و تلاش‌ها برای حل مناقشه قره‌باغ در قالب گروه میانجی مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا تاکنون بی‌نتیجه بوده است.

بر این اساس به نظر می رسد در وهله اول جمهوری آذربایجان و ارمنستان باید با درک صحیح از شرایط منطقه بکوشند تا با کنار گذاشتن اختلافات و با تشکیل کارگروهی ویژه مسائل مورد اختلاف خود را دور یک میز بررسی کنند و در صورت نیاز به ورود بازیگران دیگر، این کشورهای منطقه هستند که خواهند توانست با لحاظ منافع هر دو طرف آذری و ارمنی، مانع خون ریزی بیشتر و بروز خسارت های مادی و روانی برای ساکنان منطقه شوند.

«روزنامه خراسان»