۳ نکته در مورد انفجار بندر بیروت؛ رخت عزا بر تن عروس خاورمیانه

نسیم آنلاین: جعفربرزگر: عصر دیروز خبری در فضای رسانه های منطقه ای و بین‌المللی همانند بمت منفجر شد. خبر کوتاه و البته تلخ بود. بندر بیروت با انفجار مهیبی با خاک یکسان شد و آرامش سیاسی و اجتماعی لبنان دیری نپاید. آمارهای اولیه حکایت از این دارد که تعداد کشته شدگان از مرز ۱۰۰ نفر گذشته و بیش از ۵۰۰۰ تن نیز زخمی شده‌اند. شبکه الجزیره به نقل از منابع لبنانی گزارش داد که اطلاعات اولیه نشان می‌دهد انفجار در یکی از انبار‌های مواد منفجره و آتش‌زا واقع در بندر بیروت رخ داده است. گمانه زنی که مقامات لبنانی هم آن را تاکید کردند. سرلشکر «عباس ابراهیم»، مدیر کل اداره امنیت عمومی لبنان در پاسخ به رسانه‌ها گفت که علت انفجار احتمالا به دلیل مواد با قدرت انفجار بالا بوده باشد که پیشتر مصادره شده بود. با شروع گمانه زنی ها در مورد تروریستی بودن انفجار بندر بیروت، شبکه المیادین لبنان نیز با تأیید وقوع انفجار در بندر بیروت، گزارش داد که اطلاعات اولیه نشان می‌دهد، این انفجار تروریستی نیست. با وقع این حادثه همه نگاه ها به سمت رژیم صهیونیستی رفت که می توانست عامل این انفجار باشد. رسانه های لبنانی به نقل از منابع نزدیک به حزب‌الله ادعای برخی رسانه‌های لبنانی هم‌سو با صهیونیست‌ها مبنی بر اینکه علت انفجار حمله رژیم صهیونیستی به انبار تسلیحات بوده را رد کرد. آنچه رسانه‌های لبنان بدان اشاره دارند، سکوت مرموز رسانه‌های رژیم صهیونیستی در باره این انفجار است. رسانه‌های رژیم صهیونیستی به نقل از یک منبع سیاسی در فلسطین اشغالی گزارش دادند که «انفجار در بندر بیروت هیچ گونه ارتباطی به اسرائیل ندارد»

با این حال انفجار لبنان از ابعاد مختلف دارای پیامدهای سیاسی و حتی امینتی است و باید در روزهای آینده شاهد فضای تنش در سیاست داخلی لبنان باشیم.

۱- اگر حتی دادهایی که در روزهای آینده احتمالا در مورد انفجار بندر بیروت منتشر می شود گزینه خرابکاری و امنیی بودن این انفجار را تایید نکند باز نمی توان برای لبنان روزهای آینده را با ثبات تحلیل کرد. اگر این حادثه خرابکاری و حمله رژیم صهیونیتسی بود منجر به وحدت ملی در لبنان و مقابله به مثل حزب الله می شود. اما بررسی صحنه سیاسی لبنان نشان می دهد اتفاقا در حال حاضر گروه هایی در لبنان و خارج از لبنان فعال هستند تا حزب الله را در افکار عمومی و سیاست داخلی لبنان تضعیف کنند. بازیگری موثر حزب الله در تحولات داخلی لبنان و ایستادگی بر مواضع اصولی خود در حمایت از خط مقاومت و بازیگری موثر در تحولات سوریه باعث شده برخی جریانات نزدیک به عربستان به دنبال تضعیف حزب الله باشند. در این بین با شروع رویکرد خبری مرتبط کردن انبار مهمات به حزب الله پروزه تبلیغاتی انفجار بندر بیروت آشکار شد. سردمداری دو رسانه سعودی الحدث و العربیه در این خط تبلیغاتی هم نشان داد قرار است کدام گروه از سوی چه طیف هایی و با چه اهدافی مورد هجمه قرار گیرد. تقویت طیف نزدیک به عربستان در صحنه سیاسی لبنان که بعد از ناکامی سعد الحریری تضعیف شده بود از اهداف اصلی پروژه تبلیغاتی عربستان در این مسئله است. بنابراین این انفجار حتی اگر کاملا حادثه طبیعی هم باشد و عوامل انسانی در آن نقش نداشته باشد ثبات سیاسی ناپایدار لبنان را از بین خواهد برد و باید حداقل در سطح اول منتظر آغاز دوباره اعتراضات و موج تجمعات در لبنان باشیم. اتفاقاتی که در نهایت باعث تشدید اختلافات داخلی در این کشور خواهد شد. فضای احساسی و روانی پیش آمده رسانه های صعودی را به طمع انداخته است. اینکه حزب الله چگونه صحنه را مدیریت خواهد کرد فعلا مشخص نیست اما حزب الله به دلیل پایگاه مردمی خود در لبنان و رویکردهای رسانه ای فعال می تواند از این بحران هم با موفقیت خارج شود.

۲- اقتصادضعیف لبنان با خبرهایی که مبنی بر نابود شدن منابع گندم و داروی این کشور به گوش می رسد ضعیف تر شده و این باعث آسیب دیدن مردم لبنان خواهد شد. بنابرانی لبنان به شدت نیازمند کمک های کشورهای دیگر برای مدیریت پیامدهای اقتصادی انفجار دیروز عصر است. قطعا عربستان و گروه های هم پیمان این کشور در لبنان برای اثر گذاری بر افکار عمومی در این بعد به صورت گسترده فعال خواهند شد. جمهوری اسلامی هم باید به یاری مردم آسیب دیده لبنان شتافته و علاوه بر انجام وظایف انسانی و دینی در کمک به هم نوع و هم دین خود بتواند افکار عمومی لبنان را هم مدیریت کند. چرا که به احتمال قوی جهت اعتراضات احتمالا در برهه های به سمت ایران هدایت خواهد شد و بعید نیست که شعارهایی هم علیه ایران سرداده شود. ۳- فضای شکنده لبنان می تواند در سوریه هم اثر گذار باشد. دولت سوریه اینک با گذشت حدود هشت سال از بحران امنیتی تحمیلی علیه خود توانسته با کمک گروه هایی همانند حزب الله ثبات و استحکام پیدا کند و در حال تحکیم قدرت خود بر همه مناطق سوریه است. نامنی و عدم ثبات در لبنان می تواند فضای تنفسی برای گروه های تروریست حاضر در سوپریه ایجاد کند و مرز های دو کشور را نا امن کند. البته این خطر در نزدیکی لبنان هم هست که گروه های تروریسی علیه مردم لبنان و مخصصوا شعیان هم عملیات تروریسی انجام دهند. افزایشی رایزنی و هماهنگی با دولت سوریه و کنترل شدید مناطق مشترک و مرزی می تواند در این زمینه موثر باشد. لبنان با انفجار دیروز بعید است تا ماه های آتی رنگ ثبات و رشد اقتصادی به خود ببیند. سیاست ورزی قبیله ای، قومی، مذهبی و جریانی اصلی ترین ضعف لبنان است که باعث شده این کشور همواره در حال نزاع و درگیری داخلی به سر ببرد. به باور ناظران تا دخالت نیروهای خارجی در لبنان استمرار دارد و جریانات دخالی خود را نیازمند اتکاء به کشور خارجی می دانند لبنان متاسفانه اوضاع هر روز اوضاع آشفته تری پیدا خواهد کرد.