تحلیل‌گر مسائل افغانستان در گفتگو با نسیم آنلاین:
آمریکا مانع ثبات در افغانستان است
رحمت طهمورثی تحلیل گر مسائل افغانستان با بیان اینکه طالبان و آمریکا مانع ثبات در افغانستان هستند گفت: گفت وگو های بین الافغانی تنها راه رسیدن این کشور به ثبات است و تا زمانی که دخالت های آمریکا ادامه دارد این اتفاق رخ نخواهد داد.
نسیم آنلاین؛ روابط ایران و افغانستان با توجه حضور پررنگ آمریکا در این کشور دارای فراز و نشیب‌هایی بوده است. با این حال جمهوری اسلامی همواره نگاه مثبتی به ملت افغانستان داشته و سعی کرده با توجه به اشتراکات دینی، فرهنگی و تاریخی ارتباطات خود را با این کشور گسترش دهد.
چندی پیش عباس عراقچی معاون سیاسی و زیر امور خارجه در راس هیاتی به افغانستان سفر کرده و با مقامات این کشور دیدار کرد. این سفر در حالی انجام شد که طی هفته های گذشته مسئله غرق شدن تعدادی شهروندان افغانستانی در نزدیکی مرز با ایران باعث جنجال و اتهام‌زنی‌هایی به ایران شده بود.
دکتر«رحمت طهمورثی» تحلیل گر مسائل افغانستان در پاسخ به این پرسش که اهداف سفر آقای عراقچی افغانستان چه بود و چه دستاوردهایی داشت؟ گفت: افغانستان به عنوان همسایه شرقی ایران بیش از چهار دهه است که از جنگ داخلی رنج می برد.
طهمورثی ادامه داد: این همسایه استراتژیک ایران به دو دلیل عمده دچار بی ثباتی شده است. دلیل اول وجود نیروهای آمریکایی در این کشور است. که بعد از سال ۲۰۰۱ در این کشور حضور پیدا کرده‌اند. دلیل دوم هم گروه طالبان است. بنابراین جمهوری اسلامی در افغانستان دو دشمن بالفعل دارد. که این دو دشمن ثبات افغانستان را از بین برده‌اند. اگرچه در ابتدای سال ۲۰۰۱ ایران همکاری‌های مشاوره‌ای با آمریکا در مبارزه با طالبان داشت. اما این دو عنصر منافع ملی ما را در خطر انداخته‌اند.
وی با بیان اینکه سه میلیون مهاجر افغان در ایران زندگی می‌کنند گفت: پیوندی که بین ایران و افغانستان وجود دارد پیوند راهبردی و استراتژیک است. هم مسئولین دولت جمهوری اسلامی و هم مسئولان افغانستانی به خوبی واقف هستند که پیوندهای مشترکی با هم دارند و این پیوندها را باید به دلیل سوابق مذهبی و تاریخی حفظ کنند. به همین دلیل کشورهای اروپایی و غربی درصدد هستند که دست ایران را در آسیای میانه و افغانستان قطع کنند و نگذارند ما روابط صلح آمیز با این کشور داشته باشیم
این کارشناس مسائل افغانستان با بیان اینکه آقای ظریف سفرهای متعددی به افغانستان داشته گفت: مسئله غرق شدن تعدادی از اتباع افغانستان و همچنین اتفاقاتی که در یزد افتاده بود باعث گلایه‌هایی از طرف افغانستان شد که بعد از این اتفاقات هیاتی از این کشور به ایران سفر کرد و رایزنی ها انجام شد که نشان داد هیچ بهانه‌ای نمی‌تواند ارتباطات تهران و کابل را تحت تاثیر قرار دهد. سفری که آقای عراقچی داشتند به موقع بود و قطعا این سفر دستاوردهای مثبتی برای ایران در شرایط فعلی خواهد داشت.
این کارشناس مسائل افغانستان در مورد سیاست داخلی افغانستان هم گفت: آمریکا بعد از ۲۰۰۱ که وارد شد نتوانست با گزینه نظامی مسئله طالبان را حل کند. و به این نتیجه رسید که دیپلماسی تنها راه توافق با طالبان و ثبات در افغانستان است.
وی ادامه داد: بعد از چهارمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در افغانستان جناح های مختلف این کشور نتوانستند با هم به نتیجه برسند. آقای عبدالله عبدالله مدعی شد که تقلب شده و این اتفاق باعث شد که شکل دیگری از دولت وفاق ملی را آقای جان کری ابداع کرد و به خورد ملت افغانستان داد عملیاتی شود. شما می‌دانید که همزمان با مراسم تحلیف ریاست جمهوری آقای اشرف غنی، عبدالله عبدالله هم مراسم تحلیف به جا آورد. با توجه به این اختلافات برای اینکه جنگ داخلی در افغانستان شروع نشود. بزرگان از جمله حامد کرزای پادرمیانی کردند و عبدالله عبدالله به عنوان دبیرکل شورای مصالحه صلح که در مورد طالبان باید حرف نهایی را بزند انتخاب شد و این باعث شد دولتی همانند دولت گذشته در این کشور شکل بگیرد.
طهمورثی با بیان اینکه مطرح کردن ثبات در افغانستان از نظر نوع نظام سیاسی فرسنگ ها با واقعیت فاصله دارد گفت: هنوز ملت افغانستان چوب بی تدبیری آمریکایی ها را می خورند که نتوانسته‌اند در این کشور ثبات ایجاد کنند. آمریکایی‌ها یازده دور با طالبان مذاکره کرده‌اند. دور نهایی به توافق نسبی دست پیدا کردند. آقای خلیل زاد نماینده ویژه آمریکا در این مذاکرات با ملااحمد شرکت داشت. یکی از خواسته های طالبان به عنوان یک گروه افراطی و تمامیت خواه خروج نیروهای آمریکایی از این کشور است. از سوی دیگر چون دولت رسمی افغانستان را هم به رسمیت نمی شناسند این سوال مطرح است که حتی در صورت خروج نیروهای امریکایی قرار است نظامیان طالبان چه سرنوشتی پیدا کنند. آیا به ارتش این کشور که تا دیروز با آن می جگیدند قرار است ملحق شوند و یا برنامه دیگری باید طراحی شود.
این کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به این نکته که تنها راه ثبات در افغانستان گفتگوهای بین الافغانی است گفت: طالبان بخش زیادی از خاک افغانستان را در اختیار دارد. بنابراین بدون توجه به این گروه ثبات در افغانستان حاکم نخواهد شد.
طهمورثی در مورد چالش های رابطه ایران و افغانستان هم بیان داشت: یکی از چالش های مهم بین ایران و افغانستان مسئله رودخانه هیرمند است. با توجه به قرارداد ۱۳۵۱ که بین ایران و افغانستان منعقد شده است ما معتقد هستیم حق ایران به صورت کامل از سوی طرف افغانستان رعایت نشده است. افغانستان با سدهایی که در مسیر این رود احداث کرده حق آبه ایران را کاهش داده و این مسئله به بخش کشاورزی ایران آسیب رسانده است.
وی چالش دیگر در روابط ایران و افغانستان را مسئله مهاجران افغانی دانست و گفت: این مهاجران در ایران دارای مشکلات زیادی هستند. البته در سال های اخیر با اصلاح برخی قوانین و فرمایشات رهبر انقلاب مسئله حق تحصیل این افراد حل شده و این اقدام روبه جلویی بود.
تحلیل گر مسائل افغانستان با اشاره به وجود معادن غنی در افغانستان گفت: در حال حاضر هندی ها و چینی ها در صدد سرمایه گذاری در این معادن هستند. همچنین بحث بندر چابهار به عنوان بندر استراتژیک مطرح است. آمریکا این بندر را از تحریم ها معاف کرد و این امر باعث شده تاجران افغانی بتوانند در این بندر فعالیت کنند و این ظرفیت بزرگی برای ایران در مقابله با تحریم ها است.
