بانک‌ها؛ بزرگ ترین محتکران خانه‌های خالی

نسیم آنلاین ؛ حمیدرضا اکبری: پس از گرانی‌های سرسام آور مسکن در طول سالیان متمادی و به خصوص در چند سال اخیر، کارشناسان دلایل مختلفی را برای گرانی املاک ذکر می‌‌کنند. یکی از مواردی که همواره مطرح بوده است احتکار مسکن از سوی مردم است؛ اما رئیس اتحادیه مشاوران املاک ایران در اظهار نظری قابل تامل محتکران مسکن را مردم نمی‌‌داند و پرده از نقش بانک‌ها به عنوان بزرگ‌ترین محتکران خانه‌های خالی برداشت. قلی خسروی در اینباره می‌‌گوید: بانک‌ها یکی از بزرگترین مالکان خانه‌های خالی در ایران هستند. آنها یا خانه را به صورت مستقیم می‌‌خرند و یا در بازار ساخت ‌و ساز راه می‌‌اندازند و از طریق آن خانه‌های خالی را احتکار می‌‌کنند. برخی انبوه‌سازان به بهانه نیمه‌ساخته‌ بودن برج‌های خود، با بانک‌ها قرارداد مشارکت مدنی می‌‌نویسند و در ظاهر همه چیز قانونی است اما در باطن رفتار غیرقانونی بانک‌ها است که در بازار دلالی و بنگاهداری می‌‌کنند؛ چون بانک‌ها هیچ‌گونه اجازه‌ای برای ساخت‌ و ساز ندارند .

او معتقد است خیلی راحت می‌‌توان با ایجاد یک سازوکار مشخص فرصتی تا تاریخ معین برای هلدینگ‌های ساخت ‌و ساز در نظر گرفته شود تا خانه‌های خود را بفروشند و یا اجاره دهند و در غیر این‌صورت خانه‌ها مصادره شوند.

بنگاه داری بانک‌ها عامل گرانی مسکن

هدایت نقدینگی به بازارهای غیر مولد به جای هدایت آن به سمت تولید و بازارهای مولد همواره یکی از انتقادات جدی‌ای بوده که به نظام بانکداری کشور وارد بوده است. در واقع بانک‌ها به جای آن که پول مردم را به تولید اختصاص دهند. آن را صرف خرید کالاهای مختلف و واسطه‌گری می‌‌کنند. یکی از مواردی که بانک‌ها سرمایه گذاری قابل توجهی در آن انجام می‌دهند بازار زمین و مسکن است. بانک‌ها با سپرده‌های مردم، چندین هزار میلیارد تومان را به بخش مسکن می‌آورند و زمین و خانه‌ می‌خردند و با احتکار، در نقش یک بنگاه دار موجب تورم و افزایش قیمت خانه می‌شوند. پس از گرانی املاک بانک اقدام به فروش آن‌ها کرده و پول مردم که حالا نسبتا بی‌ارزش شده است را به آن‌ها بر می‌گرداند و سود خود را هم به جیب می‌زند. بانک‌های خصوصی با ایجاد انحصار، صدها خانه را خریداری می‌کنند تا زمانی که گران شد، بفروشند. بانک‌های خصوصی و برخی بانک‌های دولتی بزرگ‌ترین سوداگران مسکن هستند.

این رفتار بانک‌ها از منظر رهبر انقلاب هم دور نمانده چرا که ایشان در دیدار رئیس جمهور و اعضای هیأت دولت به این نکته اشاره کردند و گفتند: بانک مرکزی باید با نظارت کامل و دقیق مانع بروز مشکلاتی نظیر مسائل سپرده‌گذاران برخی بانک‌ها و مؤسسات مالی شود. وقتی هم که به این وضع رسید بالاخره باید برخورد کرد. چرا بانک‌ها مشکل نقدینگی پیدا می‌‌کنند؟ برای اینکه شعبه زیاد می‌‌کنند. برای اینکه آسایشگاه برای افراد خودشان می‌‌سازند. بنده یک وقتی در تهران از جایی عبور می‌‌کردم، دیواری طولانی بود که هرچی می‌‌رفتیم ادامه داشت! پرسیدم این تشکیلات عظیم برای کیست؟ گفتند مال فلان بانک است، بانک غلط می‌‌کند که چنین کاری کند. حالا اینکه تشکیلاتی است که لابد برای تفریح و این حرف‌ها است. جلوی بنگاه‌داری بانک‌ها را بگیرید. بانک برای بنگاه‌داری نیست .

تبدیل مسکن از کالای سرمایه‌ای به مصرفی با مالیات بر خانه‌های خالی

از ابتدای دهه هشتاد با ورود بانک‌های خصوصی به حوزه زمین و مسکن، این بازار رشد زیادی را تجربه کرد و به سرمایه‌ای‌تر شدن آن کمک نمودند . طبق گفته کارشناسان تا اوایل دهه 80 بیش از 50 درصد تقاضاهای بازار مسکن سرمایه‌ای بوده‌است، و از سال 85 تا 95 نیز تقاضاهای سرمایه ای به 70 درصد رسیده است . همین موضوع باعث شده است که تقاضاهای مصرفی و سرمایه‌ای در زمینه مسکن از حالت تعادل خارج شود. در چنین شرایطی طبیعی است که دولت باید کاری کند تا مسکن مانند سایر کشورها از یک کالای سرمایه‌ای تبدیل به کالای مصرفی شود. در ایران بازار مسکن به دست سوداگران کنترل می‌شود و یکی از راهکارهایی که می‌تواند موجب جلوگیری از سوداگری و کنترل بازار مسکن شود اخذ مالیات از خانه‌های خالی است. دولت می‌تواند با اخذ مالیات از خانه‌های خالی در وهله اول، کسب درآمدکند؛ دوم، منابع را به شکل بهینه‌تری تخصیص دهد و سوم، سوداگری در این بازار را کنترل کند.