العلای مدینه، پاتوق حرمت‌شکنی‌های بن‌سلمان
اواخر هفته گذشته، انتشار یک ویدیوی تبلیغات مد و فشن در عربستان سعودی جنجال به پا کرد. ویدیویی که با تم ابتذال جنسی، چند مدل زن غربی را در صحراهای مدینه منوره در حال تبلیغ لباس نشان می‌داد. این اقدام که در امتداد اصلاحات بن‌سلمان، ولیعهد پادشاه سعودی صورت گرفته، ظرف روزهای اخیر مجددا اعتراض‌ها به مجوز دادن برای فیلمبرداری از این دست تبلیغات در منطقه مقدس مسلمانان را دامن زده است.
اواخر هفته گذشته، انتشار یک ویدیوی تبلیغات مد و فشن در عربستان سعودی جنجال به پا کرد. ویدیویی که با تم ابتذال جنسی، چند مدل زن غربی را در صحراهای مدینه منوره در حال تبلیغ لباس نشان می‌داد. این اقدام که در امتداد اصلاحات بن‌سلمان، ولیعهد پادشاه سعودی صورت گرفته، ظرف روزهای اخیر مجددا اعتراض‌ها به مجوز دادن برای فیلمبرداری از این دست تبلیغات در منطقه مقدس مسلمانان را دامن زده است.
«عربستان سعودی به فیلمبرداری مبتذل «ووگ عربی» در استان مدینه مجوز داده است» این تیتری است که پایگاه «میدل‌ایست مانیتور» برای بازتاب دادن جنجال‌ها پیرامون ویدیوی منتشرشده از تبلیغات اینترنتی نسخه خاورمیانه یک مجله مد و فشن مشهور به نام «ووگ» اختصاص داده است.
شاهزاده سعودی، سردبیر نسخه عربی ووگ
«ووگ» یک مجله آمریکایی مد و استایل است که از سال1892 منتشر می‌شود و در کشورهای مختلفی پایگاه دارد. «ووگ عربی» نسخه خاورمیانه این مجله از سال2017 شروع به کار کرد و دینا الجهنی عبدالعزیز، شاهزاده سعودی، سردبیری آن را بر عهده دارد. حالا این نشریه اقدام به ضبط یک ویدیو با حضور مدل‌های زن نیمه‌برهنه و با شیوه ارائه جنسی در مدینه کرده که بازتاب‌های فراوانی یافته است. این اقدام در ادامه کمپین تبلیغاتی 24ساعته این نشریه با نام «M-not» که مرکز آن در نیویورک قرار دارد، اتفاق افتاده و کمپین، فیلمبرداری این ویدیو را با نام «24ساعت در العلا» با حضور هفت مدل زن مشهور از سراسر جهان ساماندهی کرده است. مدل‌ها لباس‌های نیمه‌برهنه به تن دارند و نحوه ارائه آن‌ها بر همان روشی تطبیق دارد که مجله ووگ در طول بیش از صد سال فعالیتش بارها به‌خاطر آن مورد مذمت قرار گرفته و به علت کالاسازی از زن و نوع رفتار مبتذل جنسی و تحقیر ارزش‌های زنان از سوی فعالان حقوق بشر و حقوق زنان سرزنش شده است.
العلای مدینه، پاتوق حرمت‌شکنی‌های بن‌سلمان
اما منطقه «العلا» که حالا به‌عنوان لوکیشن فیلمبرداری برای این ویدیو در نظر گرفته شده، پیش از این هم محل حواشی دیگری در ارتباط با اصلاحات فرهنگی-اجتماعی منطبق با سند2030 عربستان واقع شده بود. این منطقه، بخشی بیابانی از استان مدینه است که به‌عنوان منطقه میراث جهانی در یونسکو هم ثبت شده و به‌عنوان بزرگترین موزه روباز جهان شناخته می‌شود که سازه‌های سنگی حکاکی‌شده دارد. این منطقه پیش از این در بهار امسال نیز میزبان جشنواره موسیقی «طنطوره» بود که عربستان سعودی تلاش داشت خوانندگان نام‌دار را از سراسر جهان برای اجرای زنده در این برنامه دعوت کند که البته چندان مورد توجه قرار نگرفت به غیر از چند خواننده فارسی‌زبان مقیم آمریکا که از این جشنواره استقبال کرده و در برنامه‌ای با عنوان «شب فارسی» دعوت سران سعودی را برای اجرا لبیک گفتند. این موضوع هم با انتقادات بسیاری هم همراه شد.
العلا منطقه‌ای برای جولان سند2030
با این حال جشنواره طنطوره اولین‌باری بود که سران سعودی و برنامه‌ریزان آمریکایی و فرانسوی سند2030 تحولات عربستان، از ساخت‌وسازهایشان در منطقه «العلا» رونمایی کردند. سازه‌های مدرن مینیمالیستی که البته به وضوح هزینه زیادی را به سازندگان‌شان بار کرده بودند و حالا به‌عنوان نمای پس‌زمینه برای ویدیوی «ووگ» مورد استفاده قرار گرفته‌اند.به هر روی، اگرچه تا پیش از این هم این نشریه فعالیت‌هایش را در این حوزه انجام می‌داد اما این‌بار مسأله مجوز رسمی حکومت سعودی برای فعالیت مدل‌ها آن هم در استان مدینه که نه تنها برای مردم عربستان بلکه برای همه مسلمانان جهان، منطقه‌ای مقدس محسوب می‌شود، جنجال‌های گسترده‌تری ایجاد کرده و صدای اعتراض رسانه‌ها و مردم بالا گرفته است.
سندی که شهر مقدس مسلمانان را هدف گرفت
به گزارش میدل‌ایست‌مانیتور، بسیاری از مسلمانان، شیوه ارائه مدل‌ها در ویدیو و لباس‌هایشان را مستهجن دانسته‌اند و با این که منطقه «العلا» 300کیلومتر با شهر مدینه منوره فاصله دارد، آنان به تصمیم مسوولان عربستان سعودی برای مجوز دادن به فعالیت اعتراض کرده و آن را هتک حرمت این شهر مقدس دانسته‌اند. این اتفاق در حالی رخ می‌دهد که محمد‌بن‌سلمان، ولیعهد پادشاه عربستان سعودی در سال‌های اخیر مرتباً به علت اصلاحات پرشتابش در ساختار فرهنگی و اجتماعی این کشور، مورد انتقاد قرار گرفته است. این اصلاحات بر‌اساس سند چشم‌اندازی موسوم به 2030 در حال وقوع است که پیش از یک دهه قبل توسط بنیاد مکنزی برای عربستان تنظیم شد و طبق آن، تحولات بنیادینی در حوزه هنر و فرهنگ و مسائل اجتماعی خصوصاً مسائل زنان باید واقع شود تا این کشور خود را چشم‌انداز مطلوبش در 10سال آینده برساند.موضوعات جنجالی نظیر اعطای مجوز رانندگی به زنان، دعوت از یک خواننده زن آمریکایی مشهور به بی‌پروایی‌های جنسی توسط بن‌سلمان برای اجرا در عربستان، شلیک دو معترض رادیکال به بازیگران یک تئاتر، راه‌اندازی بزرگترین فستیوال سینمایی خاورمیانه (برگزاری آن به علت شیوع کرونا لغو شد) و اتفاقاتی از این دست، از جمله اتفاقات جنجالی در حاشیه این اصلاحات ظرف سال گذشته بوده است.
اعتراض کاربران عرب‌زبان از عربستان تا مصر
اما در آخرین اقدام جنجالی از این دست، کاربران سعودی در توییتر و سایر شبکه‌های اجتماعی اعتراض خود را به ضبط این ویدیو در جوار شهر مقدس مدینه، اعلام داشته‌اند. بسیاری این اتفاق را با خبر بازگشت کاربری مسجد به «ایاصوفیه» در ترکیه که تا پیش از این تنها کاربری موزه داشت، مقایسه و ابراز تأسف کرده‌اند. یکی از کاربران به نام انور مساعد الطبطبایی ضمن کوت کردن خبر یکی از پایگاه‌های خبری عربستان در این مورد نوشته است: «همزمان با شادی خبر مسجد ایاصوفیه به چنین اخباری برخوردیم! لاحول و لاقوه الا بالله!» کاربر دیگری به نام کویتیه الاصیله ضمن بازنشر همین توییت نوشته است: «جهان اسلام مهم‌ترین واقعه برای خودش را یعنی مسجد ایاصوفیه را جشن می‌گیرد و آن وقت حال یک‌چهام ما این است!» احمد عبدالعزیز، کاربر مصری نیز در این رابطه با کنایه به حکومت سعودی در توییتی که بیش از 2هزار لایک خورده، نوشته است: «اردوغان حجت را بر هر حاکمی که ادعای اسلام می‌کند یا بر سرزمین اسلامی حکومت می‌کند، تمام کرد! اردوغان بر یک کشور سکولار بر‌اساس قانون اساسی آن حکومت می‌کند اما از هر چیزی که این قانون اجازه دهد استفاده می‌کند تا هویت اسلامی کشورش را (تدریجاً) بازگرداند، اما سایرین، دستوراتی را که اسلامی بودن حکومت‌شان بر آن پایه‌گذاری شده بود، نقض کردند و برای حذف آن از هویت اسلامی کوشیدند!»
دعوت از مدل‌های برهنه در عین بازداشت فعالان حقوق زنان
اما کاربری به نام حیاه الیمانی، مجری تلویزیونی در الجزیره این اقدام را با برخوردهای سخت سعودی با فعالان حقوق زنان مقایسه کرده است: «در حالی که زنان سعودی مانند # لوژین_هاتلو به‌دلیل مطالبه حقوقی مانند رانندگی در زندان هستند و طبق قانون عمومی محکوم شده‌اند، به این مدل‌ها مجوز پوشیدن لباس‌های نیمه‌برهنه در شهر رسول‌الله داده شده است.»کاربر سعودی دیگری به نام سعید ناصر الغامدی در توییتی که بیش از 1300لایک خورده، نوشته است: «مسوولان سعودی به مجله «ووگ» آمریکایی اجازه داده‌اند که کلیپ‌های نیمه‌برهنه از مدل‌ها را در العلا از مناطق مدینه منوره تصویربرداری کنند. نسخه عربی این مجله مد آمریکایی، عکس‌های زشتی منتشر می‌کند... من نمی‌توانم این جا منتشرشان کنم یا حتی لینک آن‌ها را بگذارم. حسبنا‌الله و نعم‌الوکیل»
«روزنامه صبح نو»
