وقتی تجربه الانبار را میخواهند در بغداد تکرار کنند
پشت صحنه رخدادهای جنجالی عراق؛ تلاش برای دور کردن کتائب حزب الله از بغداد!؛ ۳ نکته درباره بازداشت فرماندهان حشد الشعبی
پنجشنبه شب و بامداد جمعه عراق شاهد رخداد مهمی بود که به سرعت در صدر اخبار رسانههای منطقهای قرار گرفت. ابتدا نیروهای «جهاز مکافحة الإرهاب» یا «یگان ویژه مبارزه با تروریسم» همراه با نیروهای آمریکایی با حمله به دو پایگاه منتسب به «کتائب حزب الله»، ۱۴ نفر را بازداشت کردند. در بیانیهای که ارتش عراق به صورت رسمی منتشر کرد، عنوان شد که دادههای اطلاعاتی نشان میداد موشکهایی که منطقه سبز بغداد و سفارت آمریکا را هدف قرار میداد، از این دو پایگاه شلیک شده بود.
نسیم آنلاین : پنجشنبه شب و بامداد جمعه عراق شاهد رخداد مهمی بود که به سرعت در صدر اخبار رسانههای منطقهای قرار گرفت. ابتدا نیروهای «جهاز مکافحة الإرهاب» یا «یگان ویژه مبارزه با تروریسم» همراه با نیروهای آمریکایی با حمله به دو پایگاه منتسب به «کتائب حزب الله»، ۱۴ نفر را بازداشت کردند. در بیانیهای که ارتش عراق به صورت رسمی منتشر کرد، عنوان شد که دادههای اطلاعاتی نشان میداد موشکهایی که منطقه سبز بغداد و سفارت آمریکا را هدف قرار میداد، از این دو پایگاه شلیک شده بود.
ساعتی بعد، نیروهای منتسب به حشد الشعبی، با آرایش و ادوات نظامی وارد منطقه سبز بغداد شدند؛ به طوری که برخی منابع مدعی شدند این آرایش نظامی به هدف محاصره دفتر نخست وزیری و برخی ساختمانهای دولتی است تا مصطفی الکاظمی به عنوان فرمانده کل قوای مسلح عراق، دستور آزادی این ۱۴ نفر را صادر کند. همزمان «هادی العامری» و «ابو فدک» به عنوان فرماندهان عالی حشد الشعبی برای وساطت نزد نخست وزیر رفتند و نهایتا سحر روز جمعه، ۱۴ نفر بازداشتی آزاد شدند. در این مقاله به تحلیل علل و پشت صحنه رخدادهای پنجشنبه شب تا سحر جمعه میپردازیم.
نقطه کانونی اختلاف کجاست؟پرسش اصلی این است که پشت صحنه این ماجرا چه بوده است؟ در این زمینه، سه نکته مهم باید مورد توجه قرار گیرد. اما پیش از آن ضروری است که بدانیم منشأ اختلاف به کجا برمیگردد؟ در این زمینه باید توجه داشت که نیروهای آمریکایی همراه با نظامیان یگان ویژه مبارزه با تروریسم بودند. چرا این ائتلاف میان آنها شکل گرفته است؟
ایالات متحده طی ماههای اخیر و بعد از شهادت حاج قاسم سلیمانی، از ناحیه مقاومت ملی مردم عراق و حملات گاه و بیگاه به سفارتخانه خود احساس تهدید و ناامنی میکند. در واکنش نسبت به این تهدید، تلاش میکند با بهرهبرداری از شکافهای موجود در جامعه سیاسی عراق مانع حملات مقاومت مردمی عراق به پایگاهها و سفارتخانه خود شود. در همین راستا، به جای تمرکز بر اهداف دوردستی مانند «خلع سلاح حشد الشعبی»، مطالباتی را مطرح میکند که بتواند جامعه سیاسی عراق و به ویژه دولت و ارتش این کشور را با آن همراه سازد! بخشی از این مطالبات عبارتند از «همه گروههای مسلح باید به طور کامل در چهارچوب سلسله مراتب نظامی و قانون رفتار کنند.» تا به این ترتیب مانع تحرکات مقاومت مردمی علیه اشغالگران آمریکایی شوند!
1.هشدار یا عقبنشینی؟!رخدادهای پنجشنه شب و بامداد جمعه را باید در همین چهارچوب تحلیل کرد. واشنگتن و دولت مصطفی الکاظمی میخواستند اراده خود را برای اجرای آنچه «قانون» و «سلسله مراتب نظامی» میخوانند به گروههای مخالف خود در حشد الشعبی نشان دهند. در مقابل، اعزام گسترده و سریع نیروهای حشد الشعبی به منطقه سبز بغداد نیز این پیام روشن را از طرف مقابل نشان داد که «حفظ امنیت بغداد، کاری است که از سوی بسیج مردمی عراق صورت میگیرد.»
در مجموع میتوان نتیجه گرفت که طرفین در رخدادهای پنجشنه شب و بامداد جمعه، هدفشان صرفا در حد «اعلام هشدار» نسبت به طرف مقابل بود. به همین سبب بعد از پادرمیانی هادی العامری و ابو فدک، بازداشتیها فورا آزاد شدند؛ زیرا کسی نمیخواست بحران امنیتی در بغداد ایجاد شود.
قرائنی که میشه در این زمینه برشمرد، عبارتند از:
مطلقا اسامی افراد بازداشت شده اعلام نشد.
وقتی نیروهای حشد الشعبی به منطقه سبز بغداد رفتند، کمترین مقاومتی از سوی ارتش (گارد حفاظت از منطقه سبز) و به خصوص پلیس صورت نگرفت. در تصاویر کاملا مشخص است که پلیس با تجهیزات در حاشیه خیابان به تماشا ایستاده تا کاروان نظامی کتائب عبور کند.
کاروان اعزامی کتائب حزب الله در حالی به منطقه سبز بغداد اعزام شد که فاقد تسلیحات سنگین بود! تصاویر نشان میدهد صرفا تکتیراندازها همراه با خودرو اعزام میشوند که نشان میدهد صرفا مانوری برای تهدید است و کسی قصد ندارد وارد درگیری مسلحانه شود.
2.تجربه مشابه در استان الانبارحال این پرسش مطرح است که چرا آمریکا سناریوی «حمله به پایگاه کتائب حزب الله» را نوشت؟ در این زمینه، بازخوانی نمونه مشابه در استان الانبار میتواند مفید باشد.
در میانه سال گذشته، وقتی کاروان نظامی آمریکا در نزدیکی پادگان «عین الاسد» واقع در استان الانبار هدف حمله نیروهای ناشناس قرار گرفت، در رسانهها اعلام شد این حمله از سوی داعش صورت گرفته است! اما داعش - که درگیریهای به مراتب کوچکتر را با آب و تاب در اعلامیههای خود بازنشر میکند - در این مورد کاملا سکوت کرد! همین سکوت، نشان میداد حمله مزبور نمیتواند از سوی داعش باشد.
در واکنش به آن حمله، آمریکا از طریق یگانهای ویژه مبارزه با تروریسم، دو تن از فرماندهان ارشد حشد عشائری را بازداشت کرد که اهل همان منطقه بودند. حشد عشائری، در واقع شاخه اهل تسنن حشد الشعبی به حساب میآید. بازداشت آنها چندان طولانی نشد و با وساطت برخی نمایندگان پارلمان، هر دو نفر آزاد شدند؛ اما حمله به پایگاههای آمریکایی در عین الاسد، تا ماهها متوقف گشت!
به نظر میرسد این بار آمریکا میخواست همان تجربه را در بغداد تکرار کند؛ اما توجه نداشت که سابقه و اراده مبارزاتی کتائب حزب الله با حشد عشائری قابل مقایسه نیست.
3.سفر قریب الوقوع مصطفی الکاظمی به تهران، ریاض و واشنگتننکته پایانی که در این زمینه باید مورد توجه قرار گیرد، بحث سفر قریب الوقوع مصطفی الکاظمی به آمریکا میباشد. سه شنبه هفته گذشته، فؤاد حسین، وزیر امور خارجه جدید عراق اعلام کرد نخست وزیر عراق در رأس یک هیئت بلندپایه در ماه آینده به واشنگتن سفر خواهد کرد. او در سخنان خود گفت: «نخستین سفرهای خارجی مصطفی الکاظمی به تهران و ریاض خواهد بود تا بر حسن روابط با همسایگان تأکید کند. پس از آن نیز قرار است در ابتدای ماه آینده به واشنگتن برود.»
شاید مصطفی الکاظمی پیش از سفرهای خارجی خود به تهران، ریاض و به خصوص واشنگتن میخواست به طرفهای خارجی نشان دهد که برای آنچه «قانونمداری و منضبط ساختن تمامی گروههای مسلح» میخواند، عزم خود را جزم کرده است.
حال باید دید در سفر وی به تهران، بابت رویدادهای پنجشنبه شب و بامداد جمعه چه بازخوردی دریافت خواهد کرد؟