سازمان ملل تسلیم فشارهای ضد ایرانی آمریکا شده است

عرصه بین‌الملل شاهد رویکردهای خصمانه دولت آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران است. تلاش برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران، فشار به سازمان ملل برای موضع‌گیری این نهاد در راستای منافع آمریکا و علیه ایران و همچنین تلاش برای انتقال پرونده ایران به شورای امنیت از جمله رویکردهای اخیر دولت آمریکا علیه ابران است.

طبق گزارش خبرگزاری‌ها، امروز نیز «رافائل گروسی» دبیرکل آژانس بین المللی انرژی اتمی در نشست مجازی شورای حکام ایران را متهم کرد که برای چهار ماه است که اجازه دسترسی به دو مکان را نمی‌دهد. او گفته ایران تقریبا برای یک سال در مباحثات محتوایی برای شفاف‌سازی درباره سوالات درباره مواد هسته‌ای اعلام نشده و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده، همکاری نکرده است. برای بررسی رویکردهای آمریکا علیه ایران و همکاری برخی نهادهای بین‌المللی با این رویکردها، با دکتر رحیم بایزیدی مدیر اندیکشده سیاسی خارجی مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت و گو کرده‌ایم.

رحیم بایزیدی مدیر اندیشکده سیاست خارجی مجمع تشخیص مصلحت نظام در تحلیل مواضع اخیر دبیر کل سازمان ملل مبنی بر منشاء ایرانی داشتن موشک‌های اصابت کننده به تاسیسات نفتی عربستان گفت: به احتمال زیاد فشارهای سیاسی و دیپلماتیک آمریکا موثرواقع شده است. موضع گیری اخیر سازمان ملل در حالی است که همین نهاد در زمان این اتفاق، هیاتی را برای برسی حمله به تاسیسات نفتی عربستان اعزام کرد و حتی دبیر کل سازمان ملل هم مستقیم این پرونده را پیگیری می کرد اما در همان زمان سازمان ملل اعلام کرد که منشا موشک‌ها مشخص نیست اما با گذشت چند ماه تغییر رویکرد داده است.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: گزارشی که در حال حاضر منتشر شده متناقض با گزارش قبلی خود سازمان ملل است. این مسئله نشان می دهد که سازمان ملل تغییر رویکرد داشته است تغییر رویکردی که نشان از موثر واقع شدن فشارهای سیاسی آمریکا بر سازمان ملل دارد.

موضع گیری دبیرکل سازمان ملل مواضع آمریکا را تقویت کرد وی در مورد تبعات احتمالی این موضع گیری علیه ایران هم گفت:به لحاظ حقوقی این موضع گیری خیلی قابل استناد نیست. اما به لحاظ سیاسی موضع آمریکا در شورای امنیت را از این منظر که ایران قطع نامه 2231 را نقض کرد تقویت می کند. برای کشورهایی مثل انگلیس، فرانسه و آلمان هم اگر بخواهد در مسیر آمریکا حرکت کند مستند خوبی خواهد بود. در واقع یک مقدار کار کشورهای مخالف ایران را در پی گیری مسئله نقض قطعنامه2231 راحت کرده است.

مدیر اندیشکده سیاست خارجی مجمع تشخیص در پاسخ به این سوال که چقدر امکان دارد آمریکا بتواند تحریم های تسلیحاتی ایران را تمدید کند هم گفت: بنظر من اینکه آمریکا بخواهد تحریم های تسلیحاتی ایران را به لحاظ بین المللی تمدید کند امکان پذیر نیست و آمریکا موفق به این کار نخواهد شد و به احتمال زیاد تحریم تسلیحاتی ایران در اکتبر لغو خواهد شد منتها آمریکا سعی خواهد کرد از مکانیسم های جایگزین استفاده کند. آمریکا تحریم های ثانویه در حوزه تسلیحاتی علیه ایران اعمال می کند

وی افزود: مکانیسم جایگزین آمریکا در این زمینه تحریم‌های ثانویه است و ممکن است شرکت های روسی و چینی و بقیه شرکت ها را تهدید کند که در صورتی که به ایران سلاح بفروشند آمریکا برخورد خواهد کرد و آن ها را تحریم می کند. یعنی تحریم های ایران لغو می شود اما شرکت ها از ترس تحریم های تانویه آمریکا با ایران معامله نخواهند کرد. با توجه به تشدید تحریم های ثانویه آمریکا و مکانیزم نظارت شدید بر این تحریم ها، ایران در این زمینه دچار مشکلاتی خواهد شد.

بایزیدی در پاسخ به این سوال که تحریم های ثانویه آمریکا چه تاثیری در مبادلات تسلیحاتی ایران خواد داشت هم گفت: تاثیر گذار خواهد بود شرکت های مثل سوخو اگر بخواهند با ما تعامل کنند بخش مهمی از تجارت خود را ازدست خواهد داد. شرکت ها ملاحضه ارتباط با آمریکا را دارند و این مشکل ساز خواهد بود حالا شاید بشود با شرکت های کوچک کار کرد. البته ایران هم نیاز به تسلیحات مهمی داره که شاید هر شرکتی نتواند آن ها را تامین کند. اما چاره ای جز همکاری با شرکت های کوچک وجود ندارد. پرونده ایران به شورای امنیت منتقل نمی شود رحیم بایزیدی در پاسخ به این سوال که در چه حدی امکان دارد آمریکا موفق شود در شورای حکام علیه ایران اجماع به وجود آورده و پرونده ایران را به شورای امنیت منتقل کند گفت: تصمیمات شورای حکام حالت اجماعی دارد و احتمالا آمریکا تلاش کند ایران را در شورای حکام محکوم کند اما چون در مقابل آمریکا کشورهای دیگری هم هستند که مخالف رویکرد این کشور هستند امکان موفقیت آمریکا اندک است. در واقع در شرایط فعلی تکرار مسیری که آمریکا در دهه 80 شمسی طی کرد و موفق شد پرونده ایران را به شورای امنیت منتقل کند میسر نیست. وی ادامه داد: در این فرایند جدید، حتی اگر آمریکا موفق شود پرونده ایران را به شورای امنیت منتقل کند در این شورا هم چندان موفقیتی به دست نخواهد اورد. چرا که ایران به صورت نسبی به برجام پایبند بوده، هر چند ایران گام هایی را برداشته اما این گام ها آنقدر قوی نبوده که منجر به نقض اساسی برجام توسط ایران شده باشد.

وی با بیان اینکه پرونده جدید ایران چنین قابلیتی ندارد که در شورای امنیت آمریکا بتواند رای همه اعضا را بگیرد بیان کرد: در شورای حکام هم بعید است آمریکا بتواند اعضا را قانع کند که اقدامات ایران صلح و امنیت بین المللی را به خطر انداخته است.

وی در پاسخ به این پرسش که در چه صورتی پرونده ایران از شورای حکام به شورای امنیت منتقل می شود هم گفت: باید شورای حکام در جلسه ای تصویب کنند که اقدامات ایران تهدید و نقض صلح و امنیت بین المللی است و این تصمیم گیری هم نیازمند رای اجماعی اعضا است و یک کشور به تنهایی نمی تواند کاری از پیش ببرد و شورای حکام بحث های فنی هم دارد که به لجاط عملی کشورها چه اقدماتی انجام دادند که نقض صلح و امنیت بین المللی تلقی شده و صرفا با درخواست آمریکا اتفاقی نمی افتد.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود: باید گزارش های نهادهای معتبر بین المللی وجود داشته باشد مبنی بر اینکه اقدامات ایران خلاف صلح و امنیت بین المللی است تا با استناد به این گزارش ها احتمال داده شود که اقداماتی که ایران انجام می دهد ممکن است منجر به تولید سلاح های کشتار جمعی شود. این مسائل هم در پرونده جدید ایران ضعیف است و حتی اگر به شورای امتتی منتقل بشه با توجه به رویکرد مخالف کشورهای مثل چین وروسیه احتمال این مسئله عضیف است

وی ادامه داد: پرونده مطرح شده در شورای حکام پرونده جدیدی است و بحث نقض برجام بحث جدایی است. چون آمریکا امکان بهره گیری از مکانیسم ماشه در چارچوب برجام را از دست داده تلاش می کند فرایندی که قبلا این کشور در دهه 200 پیگیری کرد و در نهایت موفق شد پرونده ایران را از شورای حکام به شورای امنیت منتقل کند را طی کند. البته این مسیر سختی برای آمریکا است چرا که ایران به برجام پایند بوده است و بعید است کشور های عضو شورای حکام قانع شوند و رای به انتقال پرونده ایران به شورای امنیت دهند. اجماع سازی اصلی ترین مشکل آمریکا در این حوزه است.