اخذ وام از صندوق بین‌المللی پول، خوب یا بد؟

نسیم آنلاین : میثم مرادی: رئیس کل بانک مرکزی روز جمعه ۱۶ اسفندماه نامه‌ای به خانم کریستالینا جئورجیوا رئیس صندوق بین‌المللی پول نوشته و اعلام کرد بر اساس اعلان رسمی آنها برای پشتیبانی از اعضاء از جمله ایران و با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در کشورمان و ضرورت تداوم پرقدرت اقدامات پیشگیری، درمان و مقابله با آثار اقتصادی آن با توجه به میزان سهمیه جمهوری اسلامی ایران در صندوق خواستار بهره‌مندی از تسهیلات تامین مالی سریع، RFI در حدود پنج میلیارد دلار می‌باشیم.

در ابتدا بابد به چند نکته توجه داشته باشیم:

1. طبق اصل ۸۰ قانون اساسی، گرفتن و دادن وام یا کمک‌های بدون عوض داخلی و خارجی از طرف دولت باید با تصویب مجلس باشد و واضح است که درخواست رئیس‌ کل بانک مرکزی برای دریافت وام از صندوق بین المللی پول فرآیند قانونی خود را طی نکرده است. 2. یکی از وظایف اصلی صندوق بین‌المللی پول حفظ تعادل تراز تجاری کشورهای عضو است که این کار نیز در قالب اعطای وام به کشورها صورت می‌گیرد. به بیان دیگر، این نهاد زمانی به کشورها وام اعطا می‌کند که شدت بحران مالی در تراز پرداخت‌ها افزایش یابد. 3. در کنار اعطای تسهیلات، صندوق بین‌المللی پول یک برنامه مشخص نیز برای کشور وام‌گیرنده مشخص می‌کند تا با اجرای این برنامه از شرایط بحرانی فاصله گیرد. به بیان دیگر دریافت وام مشروط به انجام این برنامه‌ها می‌شود. 4. صندوق بین‌المللی پول در صورت پذیرش وام ایران، نمی‌تواند آن را از کانال‌های غیر تایید شده از سوی آمریکا در اختیار کشورمان بگذارد. تنها مسیری که اطمینان می‌دهد ذی‌نفع نهایی وام یا اقلام بشردوستانه، تحریمی‌های ایالات متحده ‌نیستند کانال مالی سوییس و با اغماض اینستکس است. 5. صندوق بین‌المللی پول تاکید دارد کشور متقاضی باید با صندوق همکاری کند تا مشکل تراز تجاری پرداخت آن حل شود. اگر نیاز هم باشد اقدامات پیشینی باید انجام شود. محتمل است که اقدام پیشینی قید شده در این مورد حداقل‌های استاندارد پولشویی در FATF است.

شرط‌های صندوق بین‌المللی پول در برخی موارد باعث شده در سال‌های اخیر کشورها قید اخذ وام از صندوق را بزنند و به دنبال نهادهای دیگر برای دریافت منابع مالی بروند.

اساسا آسیب خوردگان ویروس کرونا بسیاری از افرادی هستند که چشم به درآمدهای شب عید دوخته بودند با مشکل جدی در وضعیت معیشتی خود مواجه شوند. این اقشار که به واسطه کرونا تقریبا از کار بیکار شده‌‌اند و دیگر درآمدی برای پرداخت هزینه‌های زندگی‌شان ندارند، چگونه نفت در برابر غذا و دارو می‌تواند دردی از این افراد التیام بخشد.

دولت با توجه به اینکه می‌داند که ساز و کار این دو کانال مالی نفت در برابر غذا و داروست اساسا آیا دنبال حل مشکلات اقتصادی است؟ و تلاش در خصوص دریافت این وام آیا واقعا به حل بحران کرونا کمک می‌کند؟ یا سرپوشی است بر بی‌تدبیری خود؟ آیا دولت کماکان قصد دارد با استفاده از این شیوه‌ها کشور را مجبور به پذیرش FATF کند؟؟