تاجران FATF

این روزها رسانه‌های دولتی برای حمایت از اجرای برنامه‌ اقدام FATF به خط شده‌اند و برخی اعضای اتاق بازرگانی ایران هم به این صف‌آرایی پیوسته‌اند. اظهارنظرهای این افراد نشان می‌دهد کمترین آشنایی با تحریم و FATF ندارند و به نوعی در زمین بازی دولت در حال فعالیت هستند.

هر چه کشور به زمان نشست بعدی گروه ویژه اقدام FATF در اواخر بهمن‌ماه نزدیک‌تر می‌شود، فشار حامیان FATF برای تصویب لوایح کنوانسیون پالرمو و مبارزه با تأمین مالی تروریسم (CFT) روی مجمع تشخیص مصلحت نظام بیشتر می‌شود. در این روزها مشاهده می‌شود حامیان FATF دست به هر اقدامی جهت اجرای برنامه‌ اقدام می‌زنند؛ یک روز روزنامه دولت با کارشناس تخیلی مصاحبه می‌کند، روز دیگر با استفاده از حربه‌ نخ‌نما شده‌ «تقصیر دولت قبل است» به منتقدان FATF حمله می‌کنند و برچسب سیاسی و جناحی بر اظهارات آنها می‌زنند و امروز هم افرادی را از قشرها و گروه‌های مختلف صنفی برای مصاحبه رسانه‌ای در چارچوب سناریوهای از پیش طراحی شده به صف می‌کنند.

یکی از گروه‌هایی که از آنها تحت عنوان «فعال اقتصادی» یا «فعال بخش خصوصی» یاد می‌شود، اعضای اتاق بازرگانی است. علی شریعتی، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران با درج مطلبی در خبرگزاری دولتی ایرنا به تاریخ 8 دی‌ماه نوشت: «تصور سختی و تبعات پیوستن به لیست سیاه FATF برای افراد غیر‌دخیل در حوزه تجارت آسان نیست، بویژه در زمان بعد از لغو تحریم‌ها و کمتر کسی مدعی است که تحریم‌ها قرار است تا ابد گریبانگیر کشور باشد».

پدرام سلطانی، نایب رئیس اتاق بازرگانی نیز طی مطلبی در کانال شخصی خود به تاریخ 8 دی‌ماه گفته است: «ورود ایران به لیست سیاه FATF باعث می‌شود بانک‌ها و مؤسسات مالی سراسر دنیا حساب‌های شرکت‌ها و اتباع ایرانی را ببندند که می‌تواند حتی شامل ایرانیان مقیم در دیگر کشورها هم شود و تراکنش‌ها را از حیث ارتباط با ایران بشدت و دقت بیش از پیش بررسی کنند و تمایل به انجام هیچ تراکنشی، حتی برای فروش غذا و دارو به ایران نداشته باشند».

احمد پورفلاح، مشاور عالی اتاق بازرگانی ایران هم در گفت‌وگو با ایلنا به تاریخ 29 آذرماه اظهار داشته است: «من امیدوارم زودتر به عقلانیت برسیم و هر چه زودتر این مورد را تصویب کنیم، اینجا دیگر بحث فلان کشور و شیطان بزرگ مطرح نیست، بلکه موضوع قبول کردن یک سیستم پذیرفته شده جهانی است که اگر می‌خواهیم پول جابه‌جا کنیم باید منبع گیرنده و فرستنده مشخص باشد که سوءاستفاده‌ای نشود؛ حالا اگر بگوییم ما این روال را قبول نداریم معنی خوبی از حرف ما گرفته نمی‌شود».

حسین سلاح‌ورزی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی ایران و رئیس اتاق بازرگانی لرستان نیز در گفت‌وگو با ایلنا در تاریخ یک دی‌ماه گفته است: «تحریم‌های آمریکا یک‌جانبه و ظالمانه است و تمام دنیا به مظلومیت و حقانیت ایران پی برده است، حالا اگر FATF و 2 کنوانسیون دیگر یعنی پالرمو و CFT را تصویب نکنیم، وجهه ایران در دنیا تغییر می‌کند، زیرا این قانونی است که شورای امنیت سازمان ملل تصویب کرده و اگر ما حرکتی در جهت مخالفت با این مصوبه امنیتی شورای امنیت انجام دهیم تبدیل به تهدید جهانی می‌شویم و بلافاصله از سوی این شورا متهم به انواع تخلف‌های بین‌المللی خواهیم شد».

نمونه‌های ذکر شده تنها برخی مصاحبه‌های اعضای اتاق بازرگانی با رسانه‌های حامی FATF است. نادرست بودن و پرت بودن اظهارات از واقعیت‌های میدانی نشان می‌دهد اعضای اتاق بازرگانی حتی بدیهیات FATF را هم نمی‌دانند. به عنوان مثال نمی‌دانند اساسا کنوانسیون‌هایی مانند پالرمو و CFT مصوب شورای امنیت سازمان ملل نیستند، بلکه در قطعنامه‌های مجمع‌ عمومی سازمان ملل پذیرفته می‌شوند و در پیوستن به کنوانسیون‌های مذکور الزام حقوقی بین‌المللی وجود ندارد. بنابراین تا زمانی که این دو کنوانسیون تصویب نشود، دستاویز حقوقی برای برچسب خوردن به عنوان تهدید جهانی وجود نخواهد داشت.

از اظهارات اعضای اتاق بازرگانی در رابطه با تبعات عدم پذیرش خواسته‌های FATF مشخص است که نمی‌دانند هدف اقدامات مقابله‌ای FATF فرد و نهاد نیست، بلکه قلمروی مالی هر کشور است و اساسا این تحریم‌های آمریکاست که افراد و نهادها را هدف قرار می‌دهد. اعضای اتاق بازرگانی بعضا در اظهارات خود مسأله‌ تحریم‌های آمریکا را کوچک می‌شمارند و آن را گذرا و موقتی معرفی می‌کنند، در صورتی که کشور ایران 4 دهه است که تحت تحریم‌های آمریکا قرار دارد و اگر آمریکا در جایی از تحریم علیه ایران جواب گرفته باشد، قطعا به عنوان یک ابزار راهبردی در برابر ایران استفاده خواهد کرد. از دیگر ادعاهای واهی اعضای اتاق بازرگانی مقبولیت جهانی FATF در مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم است، در صورتی که حتی اروپایی‌ها هم FATF را قبول ندارند و مستقلا لیست قلمروهای پر ریسک را منتشر می‌کنند و به دنبال ایجاد نهاد موازی برای مبارزه با پولشویی هستند.

اعضای اتاق بازرگانی که در حمایت از FATF مصاحبه می‌کنند، ادعا دارند با عدم تصویب لوایح CFT و پالرمو ایران به کره‌‌شمالی تبدیل می‌شود، در صورتی که کره‌‌شمالی CFT را تصویب کرده و هنوز هم در لیست اقدام مقابله‌ای قرار دارد. این تنها برخی ادعاهای اعضای اتاق بازرگانی است که نشان می‌دهد در زمینه‌ای که با برچسب «فعال اقتصادی» اظهار نظر می‌کنند، هیچ‌گونه دانش فنی و حقوقی ندارند و مطالبی را تکرار می‌کنند که گویا از جای دیگر به آنها گفته شده است.

البته این موضع‌گیری‌های اعضای اتاق بازرگانی در گذشته هم سابقه داشته است. بعضی افرادی که حامی FATF هستند، در حمایت از برجام نیز موضع‌گیری‌های مشابهی داشته‌اند؛ اعضای اتاق بازرگانی با حمایت از تصویب اجرای برجام در مجلس شورای اسلامی، بهبود روابط بین‌المللی ایران و برداشته شدن تحریم‌ها را عامل رونق اقتصاد برمی‌شمردند. در دوره‌ منتهی به انتخابات مجلس دهم شورای اسلامی هم اعلام کردند که به مدافعان برجام رأی می‌دهند و ابراز امیدواری کردند اندیشه حاکم بر کلیت مجلس دهم، آن اندیشه‌ای باشد که از طریق را برای رسیدن به برجام هموار کرده و از آن حفاظت می‌کند. اما بعد از اینکه برجام اجرا شد و گشایش جدی برای اقتصاد کشور حاصل نشد، اذعان کردند اثر سوءمدیریت‌های داخلی بیشتر از تحریم‌های خارجی است و راه نجات اقتصاد کشور جز از طریق حمایت از تولید که محور بندهای اقتصاد مقاومتی است، از راه دیگری نمی‌گذرد.

آلت دست سیاسیون نشوید

کسانی که اکنون از اجرای برنامه‌ اقدام FATF و تصویب لوایح CFT و پالرمو حمایت می‌کنند، باید از تجربه گذشته خود در رابطه با برجام درس بگیرند و بیش از این در زمین دولت بازی نکنند. در برهه‌ کنونی تصویر چندان مثبتی از اتاق بازرگانی در اذهان عمومی به خاطر میدان‌داری در حمایت از برجام وجود ندارد؛ اعضای اتاق بازرگانی که از FATF حمایت می‌کنند، بدانند همراهی آنها با دولت عایدی‌‌ای جز تخریب بیشتر تصویر این نهاد در اذهان عمومی نخواهد داشت؛ قطعا مردم ایران به کسانی که از خودتحریمی حمایت می‌کنند، جایزه نمی‌دهند و برای آنها کف و سوت نمی‌زنند.

«روزنامه وطن امروز»