واکنش شخصیتهای عرب به نامه روحانی به پادشاه عربستان و بحرین
روز شنبه خبری در رسانهها منتشر شد مبنی بر اینکه «حسن روحانی»، رئیس جمهور ایران در اقدامی بیسابقه، پیامهایی را برای پادشاه «عربستان» و «بحرین» ارسال کرده است.
نسیم آنلاین : روز شنبه خبری در رسانهها منتشر شد مبنی بر اینکه «حسن روحانی»، رئیس جمهور ایران در اقدامی بیسابقه، پیامهایی را برای پادشاه «عربستان» و «بحرین» ارسال کرده است.
ابتدا روزنامه «الجریده» چاپ کویت در گزارشی به نقل از «یک مقام آگاه در وزارت امور خارجه ایران» نوشت: «تهران از طریق کویت پیامهای مکتوبی را با امضای شخص حسن روحانی به عنوان رئیس جمهور برای ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه عربستان و حمد بن عیسی آل خلیفه پادشاه بحرین ارسال کرده است.» بر پایه این گزارش، هدف این نامهها «اطمینانبخشی درباره طرح ایران برای تأمین امنیت تنگه هرمز و صلح با همه همسایگان است.»
این نخستین پیام مکتوب جمهوری اسلامی ایران برای پادشاه عربستان از زمان رسیدن به قدرت و تشدید رویکرد ستیزهجویی علیه ایران است. از طرف دیگر به نظر میرسد از زمان سرکوب قیام مردمی ملت بحرین در سال ۲۰۱۱، روابط تهران و منامه هیچگاه در سطحی نبوده که مقامات تهران نامه مکتوب برای دیکتاتور بحرین بفرستند. مهمتر اینکه هماکنون روابط دیپلماتیک تهران با منامه و ریاض کاملا قطع بوده و به جای سفارت، «دفاتر حافظ منافع» در پایتختهای طرفین مشغول به کار هستند. با این حال رئیس جمهور ترجیح داده بدون استفاده از کانال دفاتر رسمی نمایندگی وزارت خارجه، بلکه از طریق واسطه کویتی به عنوان یک کانال دیپلماتیک، نامههای خود را برای پادشاههای آل سعود و آل خلیفه بفرستد.
شامگاه شنبه سخنگوی وزارت خارجه نیز ارسال این نامه را تأیید کرد. سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان در پاسخ به پرسش خبرنگاران در خصوص اخبار منتشره از ارسال نامه رئیس جمهوری اسلامی ایران به سران کشورهای شورای همکاری خلیج فارس و عراق، ضمن تایید این خبر افزود: پس از ارائه «پویش صلح هرمز» توسط ریاست محترم جمهوری اسلامی ایران در نشست امسال مجمع عمومی سازمان ملل متحد، ایشان متن کامل آن را برای سران کشورهای یاد شده ارسال کرد و در آن خواستار تشریک مساعی همه آنها در پردازش و اجرای آن شدند.
در چنین شرایطی بازخوانی واکنش رسانهها و شخصیتهای نزدیک به ریاض، ابوظبی و دوحه از اهمیت به سزایی برخوردار است. واکنش ریاض از این حیث اهمیت دارد که مخاطب اصلی این نامهها بوده و به باور بسیاری از کارشناس، منامه نیز در این زمینه خود را با تصمیمات و مواضع ریاض هماهنگ خواهد کرد. اما ریاض نیز در مواضع خود هماهنگی زیادی با ابوظبی دارد و از این نظر، اهمیت واکنش کارشناسان اماراتی کمتر از همتایان عربستانی خود نیست. از سوی دیگر واکنش قطر به عنوان قطب سوم منطقه خلیج فارس و تنگه هرمز مهم است؛ زیرا قطر خارج از مدارهای تهران و ریاض بوده و هرگونه همگرایی یا حتی کاهش تنش میان ایران و عربستان را با حساسیت دنبال میکند.
روزنامه العربی الجدید به مدیریت «عزمی بشاره» مهمترین مشاور پادشاه قطر، خبر ارسال این نامه را به تیتر اصلی سایت خود تبدیل کرد؛ اما تحلیل مستقلی پیرامون آن ننوشته است. این روزنامه با اشاره به طرحی که حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل ارائه داد، نوشت: «بعد از تشدید بحران در منطقه خلیج فارس که آخرین اقدام آن حمله به میدانهای نفتی آرامکو در شرق عربستان بود، ریاض و تهران به سمت کاهش تنش گام برمیدارند. روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل خواستار تأسیس یک نظام امنیتی مشترک در خلیج فارس و تنگه هرمز شد که آن را (HOPE) نامید که مخفف عبارت (Hormoz Peace Endeavor) است.»
ابوالفوارس محمد نافع مشاور امور انرژی بن سلمان نیز با اعلام این خبر از مخاطبان خود خواست نظرشان را پیرامون نامه روحانی بیان کنند. اکثر مخاطبان، ارسال این نامه را در چهارچوب فضای جنگ روانی ایرانهراسانه تحلیل کرده و نسبت به مسامحه ریاض هشدار دادند؛ اما بخشی از کاربران با اشاره به برخی نمونهها در صدر اسلام توصیه کردند گزینه «صلح با ایران» مورد بررسی جدی قرار گیرد.
خلف الحبتور از استراتژیستهای سرشناس اماراتی مدعی شد ارسال این نامه متأثر از فضای ایجاد شده در لبنان و عراق است! او با ادعای اینکه اعتراضات اخیر از یک طرف نفوذ تهران را در این دو کشور عربی کاهش داده، مدعی شد: «تهران این روزها نگران است که دیر یا زود دومینوی اعتراضات معیشتی بدون رهبر علیه فساد وارد ایران شود؛ لذا به معالجه فوری تحریمها و فشار اقتصادی علیه خود میاندیشد. در همین راستا تلاش میکند تا چهرهای صلحدوست از خود در منطقه و جهان نشان دهد!»