واکاوی نکات فرهنگی بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با اعضای هیئت دولت
اولویت فرهنگ همتراز با اقتصاد؛ از نهیب به همه نهادهای فرهنگی کشور تا هشدار پیرامون نفوذ در حوزه فرهنگ و هنر
«قطعا در شرایط فعلی جمهوری اسلامی، هیچکس به اندازه مقام معظم رهبری دلسوز و نگران حال و روز فرهنگ نیست»؛ این گزارهای اغراقآمیز نیست که نگارنده این متن بخواهد از آن برای تمجید صرف از رهبر کشورش استفاده کند، بلکه این آمارها هستند که نشان میدهند در کلام و عمل هیچکدام از مسئولین عالی کشور تا این اندازه تاکید و تکرار در ارتباط با اهمیت و جایگاه فرهنگ دیده نشده است.
نسیم آنلاین ؛ احسان سالمی: «قطعا در شرایط فعلی جمهوری اسلامی، هیچکس به اندازه مقام معظم رهبری دلسوز و نگران حال و روز فرهنگ نیست»؛ این گزارهای اغراقآمیز نیست که نگارنده این متن بخواهد از آن برای تمجید صرف از رهبر کشورش استفاده کند، بلکه این آمارها هستند که نشان میدهند در کلام و عمل هیچکدام از مسئولین عالی کشور تا این اندازه تاکید و تکرار در ارتباط با اهمیت و جایگاه فرهنگ دیده نشده است.
مقام معظم رهبری روز گذشته در دیدار با رئیسجمهور و اعضای هیئت دولت ، با همتراز قرار دادن «فرهنگ» با «اقتصاد»، دو الولویت اصلی کشور در شرایط فعلی را «اقتصاد» و «فرهنگ» نامیدند. اولویتی که رهبری برای اشاره به آن تقریبا به همه نهادهای فرهنگی فعال و موثر کشور در این حوزه اشاره کردند و به نوعی تلویحی از کمکاری همه آنها گفتند؛ از وزارتخانههای دولتی ارشاد، علوم و آموزش و پرورش گرفته تا نهادهای حاکمیتی همچون صداوسیما و سازمان تبلیغات اسلامی، همه در سخنان روز گذشته رهبری مورد اشاره قرار گرفتند. اشارهای که در مرحله اول نشانگر آن است که مسئولیت اصلاح اوضاع فرهنگی فعلی کشور نه فقط بر عهده دولت بلکه برعهده سایر نهادهای حاکمیتی فعال در عرصه فرهنگ نیز هست.
ایشان که خودشان با برگزاری جلسات منظم سالیانه با شاعران و مداحان و جلسات شبهای خاطره با راویان دفاع مقدس و البته نگارش تقریظ بر کتابهایی که میخوانند، نشان دادند که بیش از سایرین در عمل به آنچه که در ارتباط با اهمیت فرهنگ بیان میکنند، کوشا هستند؛ به مسئله توجه و نظارت عملی مدیران ارشد و میانی دستگاههای فرهنگی به مسائل دینی، فرهنگی و اعتقادی دستگاههای تحت مدیریت خود، اشاره کردند و رعایت موازین دینی و ظواهر مذهبی را از جانب مدیران در بدنه دستگاهها را عامل تقویت حرکت دینی در کشور و کمک به پیشرفتهای مادی دانستند.
رهبری برای این موضوع به یکی از مصادیق عینی نیز اشاره کردند و با بیان اهمیت توجه عملی دستگاههای دولتی و حکومتی به مسئله حجاب در جامعه گفتند: «حجاب یک حکم شرعی و یک مسئله قانونی است و در این زمینه باید در درجه اول دستگاههای دولتی و حکومتی و مدیران آنها مراقبت کنند تا براساس قانون عمل شود.»
اما گذشته از این تذکر مهم رهبری به «همه مسئولانی که با مسائل فرهنگ مرتبط هستند»، شاهبیت سخنان ایشان در روز گذشته، دغدغه در ارتباط با مسئله نفوذ بود. نفوذی که به نظر میرسد با توجه به شکست نقشههای دشمنان در زمینه راهاندازی جنگ نظامی و تحریم اقتصادی، قرار است اصلیترین ابزار برای مبارزه با آرمان و قدرت روزافزون جمهوری اسلامی باشد.
جالب اینکه هشدار رهبری در ارتباط با مسئله نفوذ صرفاً محدود به حوزههای عامتری همچون «سینما» و «کتاب» نمیشود؛ بلکه ایشان در ارتباط با نفوذ در همه حوزههای هنر از جمله حوزههای کممخاطبتری مثل «تئاتر» نیز هشدار میدهند.
نکته مهم دیگری که در سخنان رهبری پیرامون مسئله نفوذ در کشور دیده میشود، اشاره ایشان به تاثیر غیرمستقیم نفوذ بر فکرها و ذهنها از طریق «تحریک هوسها» است. تعبیر دقیقی که رهبری در ادامه آن را با طرح مسئله ولنگاری فرهنگی تکمیل میکنند. ایشان با تأکید بر اینکه «ما معتقد به بستن فضای فرهنگی کشور نیستیم اما با ولنگاری فرهنگی بهشدت مخالفیم» گفتند: «ما در شرایطی هستیم که جبهه مقابل ما و دستگاههای استکباری، همه امکانات فرهنگی و هنری خود را برای ضربه زدن به نظام اسلامی، بهکار گرفتهاند و ما باید برنامهریزی جدی در مقابل این جبهه داشته باشیم.»
اشاره رهبری به بحث ولنگاری فرهنگی را میتوان در ادامه کمکاری نهادهای فرهنگی در حوزه نظارت بر تولیدات سینمایی، کتاب، موسیقی، تئاتر، شبکه نمایش خانگی و حتی تلویزیون دانست. خبرهای گوناگونی که در طی یک سال گذشته در ارتباط با کوتاهی دولت و سایر نهادهای فرهنگی کشور در حوزههای مختلف فرهنگ و هنر منتشر شد، میتواند نشانهای بر طرح مجدد این تذکر از سوی رهبری در دیدار با اعضای هیات دولت باشد. موضوعاتی مثل کوتاهی دولت در بحث نظارت و ممیزی فیلمهای سینمایی روی پرده (مثل جنجال نمایش فیلم «رحمان 1400»)، اخبار منتشر شده در ارتباط با وضعیت به شدت وخیم و رو به زوال موسیقی پاپ و سالنهای کنسرت، رهاشدگی محصولات عرضه شده در شبکه نمایش خانگی و گسترش اجرای نمایشهایی مغایر با ارزشهای عرفی و مذهبی جامعه ایرانی تنها بخشی از خبرهایی بودند که در طی یک سال گذشته منتشر شدند و بیانگر کمرنگ شدن وظایف نظارتی نهادهای فرهنگی در این حوزه بودند.
به این موارد باید خبرها و اتفاقاتی مثل حضور برخی از بازیگران ایرانی در مراسم جشن تولد ملکه انگلیس در سفارت این کشور، سرمایهگذاری برخی از کشورهای اروپایی در حوزه کشف استعداد یا تولید مشترک با هنرمندان ایرانی و دستگیری چندین عامل نفوذی در حوزه فرهنگ و هنر (از جمله ارس امیری، کارمند سابق شورای فرهنگی بریتانیا و عامل حضور بسیاری از هنرمندان ایرانی در رویدادهای فرهنگی اروپایی) را نیز اضافه کرد. خبرهایی که نشاندهنده برنامه پیچیده دشمنان جمهوری اسلامی ایران برای «طراحی، مدیریت و برنامهریزی پروژههای نفوذ فرهنگی» است. قطعا به همین خاطر هم بود که رهبری در این دیدار در کنار تاکید بر افزایش حساسیت مدیران فرهنگی در این حوزه خواهان افزایش حساسیت دستگاههای اطلاعاتی کشور نیز در این حوزهها شدند.