هوش مصنوعی در پشت پرده فیس‌اپ

کدخبر: 2329970

وقتی یک اپلیکیشن دست به دست می‌چرخد و اسمش به سر زبان‌ها می‌افتد، از کجا باید فهمید بدافزار بوده یا تنها برای سرگرمی ساخته شده است؟ نصب آن چه بلایی بر سر حریم خصوصی ما می‌آورد؟ آیا سلفی‌هایمان سر از جای دیگر درمی‌آورد؟

هانا حیدری؛ چند روزی است که در اینستاگرام چالشی به اسم پیری راه افتاده که کاربران زیادی را درگیر کرده است. تنها کافی است اپلیکیشن فیس‌اپ را روی گوشی هوشمند خود نصب کنید و تصویری از خودتان روی آن آپلود کنید.

اگر شما هم در این چالش شرکت کرده‌اید باید در جریان باشید که به احتمال زیاد اطلاعات شخصی‌تان به دست روس‌ها افتاده است.

وقتی یک اپلیکیشن دست به دست می‌چرخد و اسمش به سر زبان‌ها می‌افتد، از کجا باید فهمید بدافزار بوده یا تنها برای سرگرمی ساخته شده است؟ نصب آن چه بلایی بر سر حریم خصوصی ما می‌آورد؟ آیا سلفی‌هایمان سر از جای دیگر درمی‌آورد؟

این سؤال‌هایی است که بسیاری از کاربران درباره اپلیکیشن فیس‌اپ از خود می‌پرسند. این برنامه که نخستین بار دو سال قبل بر سر زبان‌ها افتاد، با استفاده از هوش مصنوعی چهره فرد را تغییر می‌دهد.

فیس‌اپ طی هفته گذشته دوباره در صدر جدول دانلود اپلیکیشن‌های گوگل و اپل استور قرار گرفت. این بار با ترفند پیر کردن چهره افراد توانست توجه میلیون‌ها کاربر گوشی هوشمند را به خود جلب کند.

فیس‌اپ با وعده متحول کردن چهره افراد، اجازه دسترسی به گالری تصاویر گوشی را می‌گیرد. گفتنی است که این اپلیکیشن علاوه‌بر اعمال تغییر در سلفی‌ها، تصویر هر شخص دیگری را که کاربر آپلود کند نیز متحول می‌کند.

فیس‌اپ طیف گسترده‌ای از امکانات را به کاربران ارائه می‌دهد. از پیر کردن چهره گرفته تا تغییر رنگ مو و جوان‌سازی و اضافه کردن ویژگی‌هایی مانند ریش و سبیل همه در یک اپلیکیشن جمع شده‌اند تا کاربران بیشتری آن را نصب کنند.

بسیاری از متخصصان و طرفداران حریم خصوصی درباره جاسوسی بودن این اپلیکیشن به کاربران هشدار داده‌اند. ممکن است فیس‌اپ یک ترفند برای جمع‌آوری اطلاعات باشد یا به صورت مخفیانه آلبوم تصاویر گوشی کاربر را دانلود کند.

هوش مصنوعی در پشت پرده فیس‌اپ

هوش مصنوعی ترندی است که وقتی برچسبش به محصولی می‌خورد برای همه افراد جالب می‌شود. روسیه نیز از این قافله عقب نماند و با استفاده از هوش مصنوعی اپلیکیشن به ظاهر سرگرم‌کننده‌ای را ساخت که فیلترهای مختلف را روی سلفی‌ها و تصاویر اعمال می‌کند.

بسیاری از سلبریتی‌های خارجی و داخلی نیز سلفی‌های خود با چهره پیر را در شبکه‌های اجتماعی به اشتراک گذاشتند که باعث محبوبیت دو چندان فیس‌اپ در میان کاربران و طرفدارن شد.

تاکنون کمپین‌های بسیاری برای حذف این اپلیکیشن راه افتاده اما همچنان خیل عظیمی از کاربران گوشی‌های هوشمند از این برنامه استفاده می‌کنند. گفتنی است باوجود نگرانی‌ها و هشدارها در خصوص جاسوسی بودن فیس‌اپ، این اپلیکیشن ‌در بخش پیشنهاد ویژه ادیتور در گوگل و اپل استور قرار دارد.

به گزارش واشنگتن پست، فیس‌اپ اطلاعات خود را با فیس‌بوک و گوگل اد‌ماب به اشتراک می‌گذارد. این برنامه اطلاعات زیادی نیز به سرورهای خود در روسیه ارسال می‌کند. جالب است بدانید که فیس‌اپ تنها به عکس خود کاربری که برنامه را روی گوشی نصب کرده، قناعت نمی‌کند. هر عکسی که در این برنامه آپلود شود نیز بخشی از اطلاعاتی است که به غارت می‌رود.

البته نگرانی‌ها تنها به استقرار در سرورهای اصلی محدود نمی‌شود، هر شخصی از هر جای دنیا می‌توانند به سرورها و اطلاعات آن دسترسی پیدا کنند.

به گفته یاروسلاو گنچارو مدیر اجرایی فیس‌اپ، تصویر کاربر و پردازش آن در محیط رایانش ابری صورت می‌گیرد اما این برنامه تنها تصویری که کاربر برای ویرایش انتخاب کرده را آپلود می‌کند و کاری به آلبوم تصاویر گوشی ندارد.

یکی از سؤالاتی که ذهن بسیاری را درگیر کرده این است که آیا فیس‌اپ از سلفی‌های کاربران برای ایجاد یک پایگاه اطلاعاتی عظیم برای تشخیص چهره استفاده می‌کند. پاسخ منفی گنچارو به این سؤال باتوجه به شرایط استفاده از خدمات اپلیکیشن تأمل‌برانگیز است.

فیس‌اپ تمام تصاویر شما را ذخیره می‌کند!

از نظر قانونی فیس‌اپ و شرکت‌های همکارش چه در حال حاضر و چه در آینده اجازه دارند که تصاویر آپلود شده کاربران هر استفاده‌ای بکنند. مدیر اجرایی فیس‌اپ ادعا می‌کند که مقامات دولتی به تصاویر کاربران دسترسی ندارند و اطلاعات به این کشور منتقل نمی‌شود.

به گفته مدیر اجرایی این نرم‌افزار، این کمپانی اطلاعات خود را به شرکت‌های دیگر نمی‌فروشد یا آنها را با سازمان و کمپانی‌های دیگر به اشتراک نمی‌گذارد.

همانطور که می‌دانید تنها پاک کردن یک اپلیکیشن به منظور پاک کردن تمام اطلاعات آپلود شده در محیط رایانش ابری نیست. به گفته گنچارو، کاربران می‌توانند درخواست کنند تا تمام اطلاعاتشان از سرورهای فیس‌اپ پاک شود اما این فرایند بسیار پیچیده است.

به گفته وی، کاربران می‌توانند برای درخواست حذف اطلاعات از مسیر زیر استفاده کنند: قسمت تنظیمات»پشتیبانی» گزارش باگ. البته این رابط کاربری این اپلیکیشن تعریف چندانی ندارد و بعید به نظر می‌رسد که کاری از پیش ببرد.

گوگل استور و اپ استور در ردیف متهمان!

در این میان گوگل استور و اپل استور نیز بی‌گناه نیستند. کار اصلی این کمپانی‌ها خواندن شرایط استفاده از خدمات برنامه‌ها و حذف اپلیکیشن‌هایی مانند فیس‌اپ است که تهدیدی برای حریم خصوصی کاربران محسوب می‌شوند.

دو سال قبل نیز یک اپلیکیشن چینی به نام «میتو» با شرایط ارائه خدمات مشابه فیس‌اپ در اینترنت سروصدایی زیادی کرد. این اپلیکیشن نیز با ترفندی مشابه فیس‌اپ به‌راحتی به تصاویر کاربران دسترسی پیدا کرد و سیاست‌های حفظ حریم شخصی را زیر پا گذاشت.

شاید ترسناک‌ترین جنبه ماجرای فیس‌اپ، میزان و مقدار اطلاعاتی باشد که فیس‌اپ با وعده‌های رنگارنگ خود به دست آورده است. ۸۰ میلیون نفر فریب ظاهر سرگرم‌کننده و برچسب هوش مصنوعی فیس‌اپ را خورده‌اند و این برنامه را روی گوشی‌های هوشمند خود نصب کرده‌اند.

با این حال ماجرا تنها به این ۸۰ میلیون نفر محدود نمی‌شود، تصاویری که در آلبوم گوشی وجود دارد یا تصاویر دیگری که کاربر در فضای رایانش ابری این برنامه آپلود کرده نیز باید به این معادله پیچیده اضافه شود.

در ماه مِی خبری در رسانه‌ها منعکس شد مبنی بر اینکه اپلیکیشن «اور» از تصاویر موجود در گوشی کاربر برای توسعه نرم‌افزار کامپیوتری برای پهپادهای نظامی وزارت دفاع آمریکا استفاده می‌کند. همچنین یک استارت‌آپ به نام «کلریفای» از تصاویر پروفایل‌ها در اپلیکیشن «اوکی کیوپید» استفاده می‌کند تا سرویسی برای تشخیص جنسیت و نژاد افراد را از روی چهره‌هایشان بسازد.

فیس‌اپ از اطلاعات مردم جاسوسی محترمانه می‌کند!

امین بسطامی کارشناس رسانه و تحلیلگر فضای مجازی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری آنا با اشاره به جاسوسی بودن نرم‌افزار فیس‌اپ گفت: مردم ایران بدون آگاهی از نحوه کار نرم‌افزار فیس‌اپ، از آن استفاده می‌کنند. بعد از فراگیر شدن این اپلیکیشن در فضای مجازی، مردم بدون آگاهی از فرهنگ استفاده و صرفاً جهت اینکه از دوستان خود عقب نمانند، فیس‌اپ را نصب کردند.

وی افزود: متأسفانه فرهنگ استفاده از فضای مجازی میان مردم رواج پیدا نکرده است. این برنامه بخشی از پروژه اوسینت یا جستجوی پیشرفته در منابع اطلاعاتی آزاد محسوب می‌شود که بسیار خطرناک است.

بسطامی بیان کرد: اوسینت به معنای هوشمندسازی منابع اطلاعاتی آزاد است که در فضای سایبری تحت دسترس همگان قرار دارد. به عبارت دیگر جاسوسی محترمانه است. برای جذب مردم به سوی این پروژه‌ها از بُعد جذابیت استفاده می‌کنند.

به گفته وی، یک بار با وعده پیرسازی چهره و بار دیگر در قالب امنیت گوشی ظاهر می‌شود تا اثر انگشت، چهره و صدا را جمع‌آوری کند. استفاده از اثر انگشت در گوشی‌های هوشمند با وعده پیشرفت تکنولوژی و امنیت بالا به مردم فروخته می‌شود.

هدف اصلی این نرم‌افزار‌ها ذخیره‌سازی اطلاعات بیومتریک است

کارشناس رسانه و تحلیلگر فضای مجازی گفت: اما هدف اصلی از این کارها ذخیره‌سازی اطلاعات بیومتریک انسان است. چند روز پیش واشنگتن‌پست خبری منتشر مبنی براینکه فیس‌اپ یک نرم‌افزار روسی است. بعد اخطار داد که دولت روسیه از طریق این برنامه به اطلاعات شخصی کاربران دسترسی می‌یابد. درواقع آمریکا در سیستم اندرویدی از همین روش برای جمع‌آوری اطلاعات استفاده می‌کند.

وی افزود: اطلاعات کاربران از طریق اندروید نیز مخابره می‌شود. لپ‌تاپ و دوربین وب‌کم آن اطلاعات بیومتریک انسان را ذخیره می‌کنند. این اطلاعات در اختیار نظامیان هر کشور قرار می‌گیرد. اطلاعاتی که آمریکا ذخیره می‌کند، به سرور مرکزی وزارت دفاع ایالات متحده در ویرجینیای جنوبی منتقل می‌شود.

بسطامی گفت: جالب است که این اطلاعات به صورت رایگان ذخیره می‌شوند. حال سؤال اینجاست که این اطلاعات به چه دردشان می‌خورد و چگونه از این اطلاعات استفاده می‌کنند. آمریکا پروژه‌ای در افغانستان به نام «افغان ۱۰۰۰» انجام داد. از طریق عکس‌های گرفته‌شده از مردم، جمع‌آوری اثر انگشت، ذخیره صدا و آنالیز قرنیه توانست ۸۰ درصد اطلاعات بیومتریک از مردم جمع‌آوری کرد.

کارشناس رسانه و تحلیلگر فضای مجازی خاطرنشان کرد: سپس با استفاده از همین اطلاعات بیومتریکی، شورش‌های قبیله‌ای در افغانستان را کنترل می‌کرد. روسیه نیز این اطلاعات را در فضای نظامی خود ذخیره می‌کند. اما متأسفانه در برخی جاها این موضوعات خنده‌دار محسوب می‌شود و اگر اشاره‌ای به آنها کنید، به توهم توطئه متهم می‌شوید.

کنترل اغتشاش با نرم‌افزارهای تصویری

وی افزود: در واقع کنترل اغتشاش یک کشور و شاید طرح‌ریزی اغتشاش در آن کشور در اختیار دشمن قرار گرفته و یا به عبارت دیگر کنترل امور داخلی یک کشور در دست دشمن قرار می‌گیرد. جالب است که مردم به راحتی از این نوع اپلیکیشن‌ها استفاده می‌کنند.

بسطامی مطرح کرد: معمولاً در اغتشاشات افراد صورت خود را می‌پوشانند اما استفاده از این نرم‌افزار باعث می‌شود تا افراد راحت‌تر شناخته می‌شوند و با استفاده از این روش اغتشاشات را کنترل می‌کنند. از سوی دیگر با این نوع اپلیکیشن‌ها می‌توان آغازگر اغتشاش بود. مردم از این موضوعات اطلاعی ندارند و تنها جنبه فان آن را در نظر می‌گیرند. مردم باید آگاهی بیشتری در این خصوص داشته باشند چراکه باور ندارند اطلاعات آنها به درد انجام کاری نمی‌خورد. تا چند سال پیش چهره روسپی‌ها در فیلم‌های آمریکایی، غربی بود. جالب است که بعد از سال ۲۰۱۵، روسپی‌ها در این فیلم‌ها چهره‌های‌شان شرقی است.

وی افزود: این اطلاعات از کجا آورده می‌شود؟ از طریق نرم‌افزارهایی مانند اینستاگرام جمع‌آوری می‌شود که بخشی از پروژه اوسینت است. مردم اطلاعات خود را به صورت رایگان و راحت در اختیار این اپلیکیشن‌ها می‌گذارند و این امر بسیار خطرناک است.

کارشناس رسانه و تحلیلگر فضای مجازی گفت: مردم به خیال اینکه برای تأمین امنیت از اثر انگشت، صدا و تشخیص چهره استفاده می‌کنند در واقع اطلاعات شخصی خود را در اختیار دیگران قرار می‌دهند. شاید اطلاعات یک فرد به درد کسی نخورد اما اطلاعات ریز جمعیت یک کشور می‌تواند در کارهای خطرناکی مورد استفاده قرار گیرد.

بسطامی بیان کرد: استفاده مشابهی نیز از کامنت‌های فضای مجازی می‌کنند. نظرسنجی‌های عمومی در کشور مسئله جدی به شمار نمی‌رود اما براساس نتایج همین نظرسنجی‌ها برنامه‌ریزی می‌شود، فیلم می‌سازند و سیاست ایجاد می‌کنند. جمع‌آوری اطلاعات از این طریق در آینده بیشتر نیز خواهد شد. درحال حاضر بازی‌هایی وجود دارد که اطلاعات بیومتریک‌ کاربر را ذخیره می‌کند.

وی مطرح کرد: مردم سواد رسانه‌‌ای کمی دارند و به راحتی‌ اطلاعات خود را در اختیار این اپلیکیشن‌ها می‌گذارند. با استفاده از اطلاعات بیومتریک حتی می‌توان بیماری ایجاد کرد. اندروید که جزئی از فضای رسانه‌ای به شمار می‌رود پیش از این سیستم جاسوسی آمریکا و در دست وزارت دفاع آمریکا بوده است. اینترنت نیز یک فضای نظامی و در اختیار نظامیان بود. بعدها بین مردم توزیع شد و سپس سیستم اندروید نیز جهانی شد.

کارشناس رسانه و تحلیلگر فضای مجازی در انتها خاطرنشان کرد: اندروید یک رونوشت از تمام اطلاعات‌ شخصی کاربر به سرورهای خود ارسال می‌کند .بدین ترتیب کاربران به سوی اطلاعاتی سوق داده می‌شوند که با سلایق آنها سازگار هستند. به عبارت دیگر کاربران علایق، سلایق و رویکرد ذهنی خود را به‌صورت رایگان در اختیار شخص دیگری می‌گذارند. متأسفانه در حال حاضر مجبوریم از این فضا استفاده کنیم چراکه امکان حذف فضای مجازی یا گوشی‌های هوشمند وجود ندارد. با این حال باید برنامه‌ریزی کرد تا کمترین حد اطلاعات در اختیار این ابزارهای جاسوسی قرار بگیرد.

خبرگزاری آنا

ارسال نظر: