استقبال دولت از اشغالگران اقتصاد دیجیتال

نسیم آنلاین :‌ چندی پیش ماهنامه پیوست در توئیتی مدعی شد که دو شرکت تخفیفان و نت برگ صدرنشینان بازار تخفیفات گروهی آنلاین هستند به توافق رسیده و ادغام خواهند شد. از خبر ادغام این دو برند نام آشنا باید خوشحال شد یا ناراحت؟

بخش عمده‌ی گزارش‌های حوزه‌ی فناوری و کسب و کارهای نوپا متاثر از پول‌هایی است که توسط بازیگران بزرگ این حوزه در جهت فرهنگ سازی و تبلیغ این حوزه در رسانه ها تزریق شده است. از سوی دیگر اراده‌ی دولت برای ترویج و تبلیغ این حوزه و موفق نمایی آن برای گریز از فشار ناکارآمدی به تبلیغی بودن و اغراق آمیز بودن گزارش‌ها دامن زده است. به همین خاطر برای شناخت و ارزیابی اتفاقاتی که در حوزه‌ی فناوری می افتد باید با عبور از محتوای تبلیغاتی اصل اتفاق را مورد ارزیابی قرارداد.

نت برگ برندی است که در روزهای انتهایی سال 90 توسط شرکت کسب و کار نوین ایرانیان متولد شد و خیلی زود جای خود را در بازار ایران باز کرد. بعد از موفقیت نسبی نت برگ در این بازار برندهای جدید هم وارد عرصه شدند. یکی از این برندها تخفیفان بود که از سال 96 توسط شرکت آرمان فناوری هوشمند آریا تاسیس شد. علی رغم تلاش‌های بسیار تخفیفان برای کسب سهم قابل توجه بازار تخفیفات گروهی آنلاین، نت برگ هنوز موفق‌ترین بازیگر این بازار به شمار می رود.

حالا بعد از گذشت دو سال خبر ادغام تخفیفان و نت برگ درحالی منتشر شده است که سرمایه گذار تخفیفان بعد از ناتوانی در تصاحب بازار در رقابت با نت برگ اقدام به خرید رقیب موفق خود کرده است. همین خرید در بوقچی‌های تبلیغاتی ادغام و حتی اتحاد معرفی شده است. اما این تلاش آیا محدود در بازار تخفیفات گروهی آنلاین است؟

سورنا ستاری‌فر معاون رئیس‌جمهور، محمدعلی نجفی شهردار وقت تهران و سعید رحمانی مدیرعامل سرآوا در بازدید از کارخانه نوآوری( کارخانه نوآوری با سرمایه‌گذاری مشترک سرآوا و معاونت علمی و فناوری نهاد ریاست جمهوری ساخته شده و در آینده نزدیک افتتاح خواهد شد)

بررسی اخبار مشابهی که در ماههای گذشته منتشر شده است به خوبی نشان می دهد بخش عمده‌ای از بازار کسب وکارهای اینترنتی متاثر از رفتار سرآوا به عنوان بازیگر اصلی این بازار هستند. چند ماه پیش بود که خبر تعدیل نیروی بامیلو نگرانی‌هایی برای فعالین این حوزه ایجاد کرد. تعدیل نیرویی که نتیجه‌ی به هم خوردن رقابت گروه اینترنتی ایران(IIG) با سرآوا بود. ایرانسل به عنوان یکی از ارکان قدرت سرآوا اقدام به خرید گروه اینترنتی ایران کرد و بعد از خارج شدن این شرکت از فضای رقابت، بامیلو مجبور به تغییر سیاست کلان و به تبع آن تعدیل نیرو شد.

سرآوا از سال 89 با پشتیبانی مالی که از داخل و خارج ایران داشت فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت با استفاده از خلاء قانونی موجود اقدام به راه‌اندازی کسب‌وکارهای اینترنتی با مجوز کافی‌نت و تولید نرم‌افزار کرد و به‌واسطه‌ی قدیمی بودن قوانین مالیات موفقیت‌هایی کسب کرد. دیجی کالا و کافه بازار دو کسب‌وکاری بودند که توسط سرآوا راه‌اندازی شدند. از طرف دیگر با حمایت معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری اقدام به برگزاری دوره شتابدهی و شناسایی ایده‌هایی برای سرمایه‌گذاری و توسعه کرد.

سرآوا بعد از دو سال فعالیت با جذب بودجه از نهادهای دولتی اقدام به برگزاری همایش‌ها و دوره‌های تبلیغی برای این مدل از فعالیت در دانشگاه‌های سراسر کشور کرد. با دریافت مجوز صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر مسیر جدید برای گسترش فعالیت فراهم شد.

حمایت‌های دولتی و سرمایه‌گذاری‌هایی که روی ایده‌ی سرآوا صورت گرفت باعث شده بخشی از بازارهای خرده فروشی آنلاین، فروشگاه برنامه‌های موبایل، نیازمندیهای آنلاین، مد و پوشاک آنلاین و تخفیفات گروهی آنلاین در اختیار برندهای دیجی کالا، کافه بازار، دیوار، دیجی استایل و تخفیفان قرار بگیرد.

چند ماهی است که سرآوا در فاز جدید تصاحب بازارهای مختلف کسب و کارهای اینترنتی در یک حرکت خزنده به دنبال خرید یا فشار برای بیرون کردن رقبای اصلی خود از صحنه است. حالا باید از خودمان بپرسیم که این تلاش خزنده برای ایجاد انحصار در بازارهای مختلف را اتحاد بنامیم کار درستی صورت داده ایم یا خیر؟

دولت به جای صیانت از حقوق مردم و تلاش برای رشد اقتصاد ایران که در گرو شکل گیری رقابت در بازار و مقابله با انحصار است سیاست‌هایی را اتخاذ کرده که انحصار بی‌سابقه‌ای در بازارهای کشور ایجاد شده است. قطعا دود این انحصارطلبی به چشم مشتریان و نیروی کار این بازارها خواهد رفت.