واشنگتن: همکاری اتمی با عربستان منوط به پذیرش پروتکل الحاقی است
«ریک پری» وزیر انرژی آمریکا در یک جلسه استماع کنگره گفته که همکاری هستهای این کشور با عربستان سعودی منوط به موافقت ریاض با اجرای پروتکل الحاقی است.
در حالی که انتقادهای برخی قانونگذاران ارشد آمریکایی به موضوع همکاری هستهای واشنگتن با ریاض ادامه دارد، وزیر انرژی دولت «دونالد ترامپ» در یک جلسه روز سه شنبه استماع کنگره اظهاراتی درباره ضرورت اجرای پروتکل الحاقی توسط سعودیها طرح کرده است.
بنا بر گزارش « رویترز »، «بِرَد شرمن» عضو ارشد دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا از ایالت کالیفرنیا که در کمیتههای روابط خارجی، خدمات مالی و کمیته علوم، فضا و فناوری عضویت دارد، از وزیر انرژی این کشور درباره همکاریهای هستهای دولت ترامپ با سعودیها سوالاتی مطرح کرد.
این قانونگذار ارشد کنگره آمریکا سوال کرد، آیا دولت ترامپ متعهد میشود که در صورت عدم موافقت عربستان سعودی با اجرا و تصویب پروتکل الحاقی، وارد توافق همکاری هستهای با این کشور نشود؟
ریک پری وزیر انرژی آمریکا در جواب گفت: «بله آقا! در همه گفتوگوهایی که با پادشاهی عربستان سعودی داشتیم، این موضوع (موضع) ما بوده است».
رویترز گزارش داد: «پروتکل الحاقی مصوب ۱۹۹۳، توانایی آژانس بینالمللی انرژی اتمی را برای راستیآزمایی درباره مسالمتآمیز بودن تاسیسات هستهای از طریق بازرسیها و دیگر ابزارها افزایش میدهد. بیش از ۱۳۰ کشور با پروتکل الحاقی موافقت کردهاند اما عربستان سعودی در برابر (تصویب و اجرای) آن مقاومت کرده است».
پروتکل الحاقی به معاهده منع گسترش سلاحهای هستهای (انپیتی) سندی است که به منظور تقویت کارایی سیستم پادمان در راستای مشارکت در اهداف منع گسترش هستهای جهانی، برای کشورهایی که دارای موافقتنامه پادمان با آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستند، طراحی شده است. کشورهای عضو آژانس باید پروتکل الحاقی را به عنوان «ضمیمه توافق جامع پادمان» میپذیرفتند. بر پایه این پروتکل بازرسی حق آژانس است و برخلاف بازرسی ویژه، نیازی به تصویب شورای حکام دارد.
ریک پری وزیر انرژی آمریکا و ملک سلمان
رویترز در گزارش خود مینویسد: «به موازات مذاکرات بی سر و صدای دولت ترامپ با عربستان سعودی برای ساختن رآکتورهای هستهای، قانونگذاران آمریکایی در حال فشار به دولت برای بیان جزئیات این مذاکرات و لزوم اعمال استاندارهای سفت و سخت درباره عدم اشاعه هستهای بودهاند».
طبق روایت این رسانه، ریاض در نظر دارد در سال ۲۰۲۰ میلادی برای ساختن دو رآکتور هستهای تجاری خود مناقصه چند میلیارد دلاری برگزار کند، مناقصهای که تاکنون چند بار زمان آن به تاخیر افتاده است. آمریکا، کره جنوبی، روسیه، چین و فرانسه در حال رقابت برای پیروزی در این مناقصه هستند.
وزیر انرژی آمریکا در جلسه استماع مجلس نمایندگان این کشور گفت، کره جنوبی به راحتی نمیتواند با عربستان سعودی برای ساختن رآکتور هستهای با فناوری آمریکایی توافق کند مگر اینکه ریاض قبل از چنین توافقی با واشنگتن درباره ساز و کار موسوم به «توافق ۱۲۳» موافقتنامهای امضا کند تا ملاکهای عدم اشاعه لحاظ شود.
توافق ۱۲۳ بخشی از «قانون انرژی اتمی ۱۹۵۴» است که عنوان آن «همکاری با دیگر کشورها» است و آمریکا برای همکاری و بستن توافق هستهای با دیگر کشورها باید آن را لحاظ کند.
رویترز در ادامه گزارش خود نوشت: «عربستان سعودی تاکنون استاندارهای عدم اشاعه بر روی برنامه هستهای خودش شامل محدودیت غنیسازی اورانیوم و بازفراوری پلوتونیوم را رد کرده است».
دولت ترامپ بعد از فشارهای کنگره فاش کرد، از سال ۲۰۱۷ چند مجوز تبادل اطلاعات حساس هستهای به شرکتهای آمریکایی برای همکاری با سعودیها صادر کرده است فارس