تحلیل نظامی برنامه ارتش سوریه و متحدین برای عملیات در شمال غرب استان حماه (۲)
سهل الغاب؛ مهمترین هدف ارتش سوریه از سال ۲۰۱۵
در صورتی که ارتش سوریه بتواند سهل الغاب را از وجود گروههای تروریستی پاکسازی کند، عملا جبل الاکراد و جبل ترکمان نیز به صورت تقریبی ارتباط خود را با مناطق اشغالی گروههای تروریستی از دست داده و پاکسازی آنها سادهتر میشود.
نسیم آنلاین : طی روزهای گذشته خبرگزاری نسیم در دو مقاله به بررسی اهداف نظامی دو طرف نبرد در عملیاتهای هجومی اخیر شمال غرب استان حماه پرداخت. ابتدا در گزارشی به بررسی هدف گروههای تروریستی از گشودن یک جبهه عملیاتی هجومی و اشغال قسمتی از جاده مواصلاتی السقیلبیه به محرده را تشریح کرد. ( + ) روز گذشته نیز در گزارشی به یکی از دو هدف اصلی ارتش سوریه در این مرحله از عملیات خود در شمال غرب استان حماه پرداختیم. مقاله روز گذشته به منطقه مهم «جبل شحشبو» اختصاص داشت ( + ) و در مقاله امروز به مهمترین هدف ارتش سوریه و نظامیان روس یعنی منطقه استراتژیک «سهل الغاب» میپردازیم.
منطقه سهل الغاب به طول حدودا ۸۰ کیلومتر و عرض ۱۵ کیلومتر از شمال به شهر «جسر الشغور» در جنوب غرب استان ادلب و از جنوب به شهر «مصیاف» در جنوب غرب استان حماه میرسد. بین ۲۰ تا ۲۵ درصد این منطقه در اشغال گروههای تروریستی است. گروههای تروریستی در سال ۲۰۱۵ با تشکیل ائتلاف «جیش الفتح» ابتدا جسر الشغور را اشغال کرده و سپس در سهل الغاب با سرعت بالایی پیشروی کردند تا به روستای «جورین» و پادگان بزرگ ارتش سوریه در این منطقه رسیدند.
منطقه سهل الغاب واجد چهار نکته بسیار مهم است؛ اول اینکه یک منطقه با بافت کوهستانی بسیار پیچیده میباشد، دوم اینکه مرز طبیعی میان مناطق علوینشین ساحل و مناطق سنینشین استان حماه محسوب میشود، سوم اینکه با سیطره گروههای تروریستی در نوار شمالی سهل الغاب، پادگان حمیمیم در تیررس موشکهای معارضین قرار دارد و بالاخره چهارمین نکتهای که به این منطقه اهمیت استراتژیک میبخشد به موقعیت جغرافیایی سهل الغاب برمیگردد که مناطق تحت سیطره گروههای تروریستی در شمال شرق استان لاذقیه را به ادلب متصل میسازد. در ادامه هر یک از این موارد تشریح شده است.
بافت کوهستانی سهل الغابمشکل مناطق کوهستانی در قسمت قبلی این مقاله پیرامون مشکلات عملیات در یک منطقه کوهستانی نوشتیم: «ارتش سوریه در عملیات اخیر خود به واسطه هدایت فعالانه آن توسط روسها، از طریق نیروی هوایی کوبنده در کنار توپخانه بسیار قوی و یگانهای زرهی پیشروی میکند. این وضعیت در مناطقی که دارای بافت دشتمانند هستند بسیار کارآمد میباشد؛ اما در مناطق کوهستانی از یک طرف توان نیروی هوایی کاهش مییابد و از طرف دیگر واحدهای زرهی نمیتوانند به راحتی پیشروی کنند و پیشروی اولیه باید توسط یگانهای پیادهنظام، پارتیزان (تکاور) و هوانیروز صورت پذیرد. همین موضوع، امکان عملیات را برای ارتش سوریه محدود و روند پیشروی آن را کند کرده است.»
این نکته در مورد سهل الغاب به مراتب بارزتر از جبل شحشبو میباشد؛ زیرا اولا بافت کوهستانی این مناطق به مراتب شدیدتر از جبل شحشبو میباشد. از یک طرف در این مناطق انبوهی از دره و قله وجود دارد و از طرف دیگر بافت گیاهی و درختهای آن پوشش قابل توجهی برای استتار مسلحین ایجاد کرده و توان هدفگیری را برای توپخانهها و حتی تکتیراندازها محدود میسازد. البته باید توجه داشت که برخی شهرها و روستاها در حومه سهل الغاب دارای بافت دشتمانند بوده و به منزله درهای در میان کوهها میباشند و در صورتی که ارتش بتواند در کوهها پیشروی کند، سیطره بر این روستاها کار سادهای خواهد بود.
مرز میان مناطق علوینشین و سنینشینبیتردید مهمترین ویژگی سهل الغاب برای نظام سوریه، اهمیت ژئوپلتیک آن است که مرز میان مناطق علوینشین استانهای لاذقیه و طرطوس با استانهای سنینشین حماه و حمص میباشد. هماکنون نوار غربی سهل الغاب را روستاهای علوینشین تشکیل میدهند؛ اما بخش شرقی آن عمدتا سنینشین بوده و در مواردی نیز خانوادههای پیرو مذاهب علوی و اسماعیلیه در نوار شرقی سهل الغاب زندگی میکنند.
هماکنون استخوانبندی و بخش غالب نیروهای زبده ارتش سوریه را اهالی استانهای لاذقیه و طرطوس تشکیل میدهند و این افراد از انگیزه بسیار بالایی برای پاکسازی کامل سهل الغاب برخوردارند؛ زیرا اشغال بخش شمالی سهل الغاب باعث شده بسیاری از روستاهای علوینشین در معرض موشکها و خمپارههای گروههای تروریستی قرار گیرند.
دومین نکته مهم در این زمینه، مشکل بودن پوششهای دفاعی در منطقه کوهستانی-جنگلی سهل الغاب و نوار ساحلی است و در صورتی که ارتش بتواند تروریستها را تا شمال جسر الشغور عقب براند، میتواند توان عظیمی که برای دفاع از لاذقیه در این منطقه مستقر کرده را در جبهههای دیگر (عملیات آزادسازی ادلب!) به کار بگیرد.
موشکپرانی به حمیمیم و نگرانی روسیهمهمترین انگیزه روسیه از عملیات اخیر در ادلب، پاکسازی سهل الغاب است تا بتواند گروههای تروریستی را از حمیمیم دور سازد. طی یک سال اخیر، تروریستها از طریق شلیک موشک و هواپیماهای کوچک دستساز بدون سرنشین، چند بار به فرودگاه نظامی حمیمیم حمله کردهاند و در یک مورد، خسارتهای قابل توجهی به نیروی هوایی روسیه وارد ساختند.
فرودگاه و پادگان نظامی حمیمیم، مرکز فرماندهی روسیه در سوریه میباشد. طبق قراردادی که سال ۲۰۱۵ به امضای دمشق رسید، این فرودگاه و پادگان نظامی «بدون هیچگونه محدودیتی» در اختیار روسیه قرار گرفت و حتی روسیه میتواند وسعت آن را افزایش دهد! از آن زمان، حمیمیم به مرکز استراتژیک فرماندهی نظامی و سیاسی روسیه در سوریه تبدیل شده است.
هماکنون مجهزترین پادگان نظامی روسیه در خارج از قلمرو شوروی در قاره آسیا، همین فرودگاه نظامی حمیمیم میباشد.
سهل الغاب؛ پل ارتباطی ادلب به لاذقیههماکنون بخش کوچکی از شمال شرق استان لاذقیه (منطقه موسوم به «جیل ترکمان» و «جبل الاکراد») در اشغال گروههای تروریستی است. این مناطق از طریق شهر جسر الشغور و منطقه سهل الغاب به بقیه مناطق اشغالی گروههای تروریستی در استان ادلب و شمال غرب استان حماه متصل میشوند.
در صورتی که ارتش سوریه بتواند سهل الغاب را از وجود گروههای تروریستی پاکسازی کند، عملا جبل الاکراد و جبل ترکمان نیز به صورت تقریبی ارتباط خود را با مناطق اشغالی گروههای تروریستی از دست داده و پاکسازی آنها سادهتر میشود.