مدیر درمان تأمین اجتماعی خراسان رضوی: با محدودیت احداث بیمارستان در مشهد روبرو هستیم

به گزارش خبرنگار «نسیم»، سازمان تأمین اجتماعی به‌عنوان بزرگترین حامی کارگران کشور، سهم به‌سزایی در رفع نیازهای این قشر از جامعه دارد. با توجه به خیل عظیم کارگران و افراد تحت تکفل آنها، بخش درمان این سازمان نیز با جمعیت گسترده‌ای از متقاضیان و ارباب رجوع در سطح مراکز استانی خود روبرو است. در همین حال مراکز درمانی تأمین اجتماعی استان خراسان رضوی به‌عنوان یکی از مهمترین استان‌های کشور، علاوه بر ارائه خدمات به ساکنان خود، باید از زائران و مراجعان استان‌های مجاور نیز پذیرایی کنند و به آنها خدمات ارائه دهند، لذا بنا بر شرایط خاص این استانِ زائرپذیر و مشکلات موجود، خبرنگاران خبرگزاری «نسیم» در مشهد گفتگویی با دکتر حمید داستانی، مدیر درمان تأمین اجتماعی استان داشته‌اند که مشروح آن در ادامه می‌آید:

-«نسیم»: برای شروع لطفا مقدمه‌ای از فعالیت‌ ‎ های مدیریت درمان سازمان تأمین اجتماعی را بیان کنید؟

حمید داستانی: مأموریت بخش مدیریت درمان تأمین اجتماعی در خراسان رضوی، ارائه خدمات و درمان بیمه‌شدگان در سطح استان است که مستقیما زیر نظر معاونت درمان سازمان تأمین اجتماعی فعالیت دارد. ارائه خدمات در دو بخش درمان مستقیم و غیر مستقیم است که درمان مستقیم مراکز ملکی ما مثل بیمارستان‌ها و درمانگاه‌های تأمین اجتماعی هستند و درمان غیر مستقیم نیز شامل دفتر اسناد پزشکی است که متولی عقد قرارداد با بیمارستان‌ها و مراکز غیر از املاک سازمان بوده که از طریق عقد قرارداد ارائه خدمت می‌کنند.

-مراکز درمانی در سطح شهر و استان به چه صورت است؟

در بخش درمان مستقیم در سطح استان، سه بیمارستان داریم که بیمارستان فارابی، 17 شهریور و بیمارستان رازی تربت حیدریه را شامل می‌شود. همچنین دو پلی‌کلینیک تخصصی در مشهد و دو پلی‌کلینیک تخصصی دیگر نیز در شهرستان‌های نیشابور و سبزوار فعالیت می‌کنند. 12 درمانگاه نیز در شهرستان‌های مختلف فعالیت دارند.

-به لحاظ امکانات و نیرو در چه وضعیتی هستند؟

سازمان تأمین اجتماعی بر اساس سطح‌بندی، سعی کرده خدمات خود را در کشور توزیع کند و الزامی وجود ندارد که درمان مستقیم را آن‌قدر گسترش دهد که جوابگوی تمام مسائل باشد، چرا که بخش درمان غیر مستقیم با عقد قرارداد با طرف‌ها به همین منظور انجام شده است. دو سوم از اعتبارات ما نیز صرف خرید خدمت می‌شود، مثلا در سال جاری از حدود 500 میلیارد تومان هزینه، بالغ بر 350 میلیارد تومان آن مخصوص طرف‌های قرارداد و عقد قرارداد با مراکز و بیمارستان‌هایی مانند قائم(عج)، امام رضا(ع) و رضوی بوده است. سازمان در مسائل درمانی و تعرفه‌ها تابع شورای عالی بیمه و مصوبات وزارت بهداشت است، زیرا طرح تحول سلامت این را الزام کرده و ما تابع هستیم همانطوری که آنها در بیمارستان‌ها با سایرین بیمه حساب می‌کنند ما هم اینگونه عمل کنیم. الان بین بیمه خدمات درمانی کارکنان دولت یا بیمه سلامت با بیمه تأمین اجتماعی در مراکز طرف قرارداد تفاوتی وجود ندارد.

-با توجه به شرایط منطقه‌ای خراسان رضوی، معمولا در تمامی حوزه‌ها و مراکز استان شاهد ارائه خدمات به ساکنان و مراجعه‌کنندگان استان‌های همجوار هستیم. این موضوع در بخش درمان تأمین اجتماعی به چه صورت است؟

به دلیل سابقه‌ای که استان دارد باید به ناچار بار مربوط به مسائل درمانی استان‌های همجوار را هم ما به دوش بکشیم، البته این جزو مأموریت سازمانی ما نیست اما در شهر می‌بینید که مراجعه‌کنندگان به مراکز مختلف درمانی از استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و کرمان هستند و با حضور در مشهد خدمات را از مراکز درمانی مطالبه می‌کنند و مراجعه به مراکز درمان تأمین اجتماعی استان نیز در همین راستا است. یکی دیگر از دلایل این موضوع، آن است که ما در مشهد متخصصین قوی‌تری داریم و لذا آنها از ما مطالبه خدمات بیشتری دارند. به هر صورت، با وجود اینکه مسئولیت ما ارائه خدمات به هر بیمه شده‌ای است ولی حوزه مسئولیت ما در خراسان رضوی است.

-یکی از جدی‌ترین مشکلاتی که بیماران تحت پوشش تأمین اجتماعی در مشهد با آن مواجه هستند و همواره گلایه دارند، این است که بیمارستان فارابی علی‌رغم خیل عظیم مراجعه‌کنندگان اما با کمبود نیروی انسانی مواجه است؛ آیا مدیریت درمان استان در این خصوص اقدامی انجام داده است؟

سازمان تعهدی ندارد که همه خدمات خود را در درمان مستقیم ارائه دهد؛ وقتی در استان شش میلیون جمعیت داریم و چیزی حدود دو میلیون و 700 هزار نفر آن بیمه هستند و تنها دو بیمارستان فارابی با 202 تخت و بیمارستان 17 شهریور با 137 تخت فعالیت دارند، قطعا این میزان امکانات جوابگوی مراجعه‌کنندگان نیست. البته به لحاظ کیفی، در سطح اورژانس یکی از سیستم‌های برتر اورژانس را در بین بخش‌های مختلف درمانی استان داریم و همان بیمارستان فارابی دارای بهترین سیستم اورژانس است. در بخش درمان‌های انتخابی اما به دلیل کمبودها، بیمار ناچار است مدتی را تحمل و صبر کند، قبول داریم که در انتظار می‌ماند و با این حجم بیمه‌شده به‌طور مثال تنها اگر پنج جراح، پنج ارتوپد و پنج متخصص چشم فعال باشند، بازهم نمی‌شود پاسخگوی حجم مراجعه بود. اکنون در بیمارستان فارابی روزانه بالغ بر 15 هزار تماس تلفنی از سوی مراجعه‌کنندگان برای اخذ نوبت حاصل می‌شود که ظرفیت هزار و 200 نفر است. سازمان تأمین اجتماعی 11 هزار میلیارد تومان برای درمان هزینه می‌کند و ما نیز در این اعتبار سهم قابل توجهی داریم و همه این فرایندها انجام می‌شود ولی انتظار نداشته باشید که بیمارستان فارابی خلوت شود. تلاش ما این است که بیماران اولویت‌دار، در انتظار کمتری باشند. بیمارستان فارابی بر اساس تعداد تخت، چارت و نیروی آن بسته می‌شود، تمام ردیف‌های بیمارستان فارابی تکمیل است و تمام اتاق‌های آن هم خدمت‌رسانی می‌کند، مثلا در مشهد که هم پزشک داریم و هم ردیف داریم ولی در شهرستان‌ها هم ردیف و فضا داریم و هم مجوز اما پزشک نیست، همین الان فریاد می‌زنیم که شهرستان‌ها پزشک لازم دارند و حاضریم در این خصوص تسهیلات لازم را ارائه دهیم اما پزشکان قبول نمی‌کنند زیرا به لحاظ مادی فعالیت در مشهد و مطب خصوصی برای آنها به مراتب سود بیشتری دارد.

-برای رفع این مشکلات در پایتخت معنوی ایران، آیا تاکنون با سازمان تأمین اجتماعی یا وزارت بهداشت رایزنی داشته‌اید؟

این بحث‌ها مرتبط با بخش توسعه و قطعا جزو مطالبات ما است. در همین راستا برای افزایش ظرفیت پذیرش، پلی کلینیک تخصصی را در منطقه قاسم‌آباد مشهد راه‌اندازی کردیم و این مجموعه از دهه فجر به صورت شبانه‌روزی فعالیت می‌کند. مأموریت همه این مراکز ارائه خدمات درمانی رایگان به افراد تحت پوشش است و در کنار این موضوع، پیگیر احداث بیمارستان جدید برای جایگزین بیمارستان 17 شهریور هستیم که این موضوع را نیز به مراحل خوبی رسانده‌ایم، لذا امیدواریم بتوانیم جزو مصوبات سال آینده قرار دهیم و بیمارستانی در شأن مشهد و با افزایش میزان خدمات کیفی و کمی احداث کنیم ولی در کنار این یک نگاه علمی هم به نوع مراجعه و ارائه خدمات داریم. بر این اساس طرح نظام ارجاع داخلی به صورت پایلوت در استان اجرا می‌شود که از اوایل شهریور این طرح استارت خورده است.

-لطفا در خصوص این طرح توضیح دهید.

در این طرح مراجعه‌کنندگان قبل از مراجعه به پزشک متخصص، بایستی به پزشک عمومی مراجعه کند و پس از اقدامات اولیه و تشخیص، به پزشک متخصص ارجاع داده می‌شوند و این امر از نظر اقتصاد درمان موثر و تخلفات را کاهش می‌دهد. طرح طرح نظام ارجاع داخلی یک طرح ملی است و سازمان اعتبارات خاصی در نظر گرفته تا وارد فاز اجرا شویم. امیدواریم با همین امکانات موجود بتوانیم ظرفیت‌های خود را برای ارائه خدمات تخصصی ارتقاء دهیم.

-بیمارستان جدید تأمین اجتماعی مشهد تا چه زمانی به بهره‌برداری می‌رسد؟

همانطور که گفته شد، پیگیری‌های لازم جهت احداث بیمارستان جدید به‌عنوان جایگزین بیمارستان فرسوده "17 شهریور" در حال انجام است و با توجه به نگاه مثبت سازمان تأمین اجتماعی به شهر مشهد به‌عنوان کلان‌شهر مذهبی با جمعیت زیاد بیمه‌شده و البته میلیون‌ها زائر در سال، امیدواریم کار ساخت بیمارستان مذکور طی پنج سال آینده و تا قبل از سال 1400 به سرانجام برسد.

-روند رسیدگی به شکایات مردمی در سطح استان به چه صورت است؟

واحد رسیدگی به شکایات در بیمارستان‌ها حضور دارند و پاسخگوی مراجعه‌کنندگان هستند، برخی موارد خاص مکتوب می‌شود و روند رسیدگی آنها تسریع می‌یابد، لذا اگر مشکلی از طرف ما باشد جبران خسارت می‌کنیم و اگر نیاز به توضیح باشد، آن توضیح را ارائه می‌دهیم. فرآیند رسیدگی به شکایات کاملا تدوین و شماره تماس لازم اطلاع‌رسانی شده و حتی افراد می‌توانند با استفاده از برد نصب‌شده در بیمارستان‌ها با مسئولان مربوطه در روز مشخص ملاقات داشته باشند.

-برای تسریع در خدمت‌رسانی به افراد تحت پوشش تأمین اجتماعی، چرا از نوبت‌دهی اینترنتی استفاده نمی‌شود؟

ما در اجرای سیاست‌گذاری‌ها تابع ستاد مرکزی هستیم. نوبت‌دهی تلفنی یک برنامه کشوری بوده که از چند سال قبل و اولین‌بار در درمانگاه کاشمر صورت گرفته و اکنون به تازگی با ابتکار مدیریت درمان استان به امر نوبت‌دهی اینترنتی ورود کرده‌ایم، گرچه این امر هنوز به عنوان تکلیف از طرف سازمان ابلاغ نشده اما بیمارستان تربت حیدریه به طور خودجوش کار را به اصطلاح پیش‌دستی کرده و به این موضوع وارد شده است، تحقق سراسری این موضوع نیازمند زیرساخت‌های خاص خودش است ولی باز هم اینترنتی‌شدن نوبت‌دهی که دغدغه همه شما و ما هست را نمی‌تواند برطرف کند. ما مدعی نیستیم که بهترین شرایط داریم اما سعی کرده‌ایم براساس ظرفیت‌ها عملکرد مناسبی داشته باشیم.

-در سیاست‌گذاری‌های سازمان تأمین اجتماعی برای توسعه مراکز درمانی، آیا به جایگاه مشهد به‌عنوان کلان‌شهر زیارتی توجهی شده است؟

یکی از سیاست‌های سازمان این است که هر استان نمی‌تواند بیش از دو بیمارستان داشته باشد و وقتی این جزو سیاست‌های سازمان شد، کاری از دست ما بر نخواهد آمد و مشهد هم باید تابع قانون باشد. این برنامه‌ریزی بر اساس منابع سازمانی است، هنوز شهرهایی هستند که حتی درمانگاه هم ندارند و بایستی این شهرها نیز مورد توجه قرار بگیرند، سازمان بر اساس نظام سطح‌بندی و تعداد بیمه‌شدگان مجوز می‌دهد که هر شهر نیازمند چه نوع ارائه خدمات درمانی است.

-چه برنامه‌ریزی برای حل مشکلات درمانی حاشیه شهر مشهد شده است؟

تأمین اجتماعی دارای مراکز درمانی در حاشیه شهر است و می‌تواند تا حدودی مشکلات را رفع کند، اما قطعا مشکلات حاشیه شهر نیز مورد توجه ما است و امیدواریم بتوانیم امکانات درمانی را در این مناطق افزایش دهیم. مسئله حاشیه‌نشینی به‌ویژه در شهر مشهد یک بحث ملی است و همه مسئولان و دستگاه‌های اجرایی باید دست به دست هم بدهند تا مشکلات مرتفع شود.

-آقای دکتر داستانی از فرصتی که در اختیار ما قرار دادید سپاسگزاریم، در پایان اگر صحبتی باقی مانده لطفا بفرمایید.

من نیز از شما و همکاران‌تان در خبرگزاری «نسیم» تشکر می‌کنم و امیدوارم در ادامه با توسعه همکاری‌ها و تعاملات بتوانیم برای رفع مشکلات حوزه درمان استان بیش از گذشته تلاش کنیم و خدمات مطلوبی را به هم‌استانی‌های عزیز ارائه دهیم.

...................................................................... گفتگو: سید ابوالفضل موسوی یکتا