وقتی «مادر» بودن را توهین تلقی می‌‌کنند

احسان سالمی: شاید باور این موضوع برای عده‌ای سخت باشد که روزی در جامعه ایرانی، تاکید کردن بر نقش «مادری» بانوان به عنوان توهین به آنها تلقی شود! خرق‌عادتی که به مدد تفکر سیاست‌زده رسانه‌های اصلاح‌طلب و تلاش آنها برای سیاسی ‌کردن هر امری، در ارتباط با جدیدترین دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) تهران به وقوع پیوسته است تا یکی از زیباترین و پرمعناترین طرح‌هایی که تاکنون در معابر شهری پایتخت نصب شده است، به واسطه تاکید بر نقش مادری بانوان با هجمه‌های عجیبی روبه‌رو شود! چرا گفتید نقش زنان «مادری کردن» است؟! حاشیه‌ها برای دیوارنگاره جدید میدان ولیعصر(عج) تهران با انتشار گزارشی در یکی از روزنامه‌های زنجیره‌ای با تیتر «اوج» بی‌احترامی به «زنان» آغاز شد. در بخشی از این گزارش به ظاهر فرهنگی که در صفحه سیاست این روزنامه منتشر شده است، در توصیف این دیوارنگاره و دلایل انتقاد این رسانه به محتوای دیوارنگاره مذکور آمده است: «طرحی که به نام گرامیداشت روز زن است و نشان از حضور یک زن در منزل در حال سامان دادن به وضعیت 3 فرزندش دارد. برداشتی که از این طرح می‌شود چنین است که وظیفه زن تنها در تربیت فرزندانش خلاصه می‌شود و بس. در صورتی که همگان بر این اعتقاد هستند در دنیای امروز و ویژگی‌های اقتصادی و فرهنگی کشور نمی‌توان زن را تنها در چارچوب خانه و در حال تربیت فرزند به تصویر کشید. زن ایرانی نشان داده که توانایی بالایی در ایجاد توازن میان امور منزل و تربیت فرزندان با فعالیت‌های خارج از منزل دارد. تاکید موسسه اوج بر نادیده گرفتن نقش زنان قابل تامل است و تکرار آن تکذیب‌های این موسسه را به زیر سوال می‌برد». این ایراد عجیب که بیشتر یادآور ضرب‌المثل معروف «ایراد بنی‌اسرائیلی گرفتن» است در شرایطی به طور همزمان از جانب برخی رسانه‌های اصلاح‌طلب و البته برخی رسانه‌های فارسی زبان خارج از کشور همچون بی‌بی‌سی فارسی مطرح شده است که اساسا معلوم نیست چرا باید تاکید کردن بر نقش مادری بانوان آن هم در جامعه‌ ایرانی که هویت آن به فرهنگ اسلام گره خورده است، امری مذموم به شمار آید؟! خانه‌دار بودن زنان، اهانت به آنها نیست کافی است مروری بر برخی بیانات مقام معظم رهبری به عنوان سکاندار اصلی جامعه ایرانی در ارتباط با اهمیت نقش «مادری بانوان» در خانواده داشته باشیم تا بفهمیم چرا این هجمه‌های اخیر حتی از ایرادهای قوم بنی‌اسرائیل هم عجیب‌تر است. ایشان در یکی از بیانات خود در جریان خواندن خطبه عقدی در سال 1381 می‌فرمایند: «بعضی‏‌ها خیال مى‏کنند اگر زنى کارش عبارت از‌‌ همان کار داخل خانه باشد، این اهانت به زن است؛ نه، این هیچ اهانتی نیست، بلکه مهم‌ترین کار براى زن، این است که زندگى [خانواده] را سر پا نگه ‏دارد». ایشان حتی آنجا که به مساله مهم اشتغال زنان نیز اشاره می‌کنند با تاکید بر این نکته که حضور اجتماعی زنان نباید مانع از نقش‌آفرینی آنها در جایگاه ارزشمند مادری شود، می‌گویند: «اسلام با کار کردن زن موافق است. نه‌تنها موافق است، بلکه کار را تا آنجا که با شغل اساسى او که مهم‌ترین شغل اوست - یعنى تربیت فرزند و حفظ خانواده - مزاحم نباشد، شاید لازم هم مى‏داند». البته ایشان نکاتی را از قیود حضور اجتماعی زنان می‌دانند و می‌فرمایند: «اشتغال بانوان از جمله‌ چیزهایى است که ما با آن موافقیم. بنده با انواع مشارکت‌هاى اجتماعى موافقم؛... منتها دو، سه تا اصل را باید ندیده نگرفت. یک اصل این است که این کار اساسى را - که کارِ خانه و خانواده و همسر و کدبانویى و مادرى است - تحت‌الشعاع قرار ندهد». استفاده از تصویر زنان برای تیم‌ملی مردان؟! اما حاشیه‌‌سازی‌های ایجاد شده برای دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) صرفا محدود به این مورد اخیر نمی‌شود، چنانکه پیش از این نیز در جریان نصب طرحی از شادی 15 مرد با لباس‌های محلی قومیت‌های مختلف یک روز پیش از آغاز بازی‌های جام‌جهانی فوتبال و با شعار «80 میلیون نفر یک ملت، یک ضربان قلب» باز هم ایرادی از جنس همان ایرادهای بنی‌اسرائیلی از سوی برخی رسانه‌ها منتشر شده بود که چرا در این تصویر نشانی از زنان وجود ندارد؛ ایرادی که برزین ضرغامی، مدیرعامل سازمان زیباسازی شهرداری تهران همان‌موقع این‌گونه به آن پاسخ داد: «مبنای طراحی در این تبلیغ نوعی شبیه‌سازی بازیکنان تیم ملی با مردمان قومیت‌های مختلف بوده است و چون تیم ملی مردان در جام‌جهانی منظور این کار بوده، همه افراد در آن مرد هستند و با این توضیح و استدلال دیگر حضور زنان در این تابلو موضوعیتی ندارد». نمونه دیگر این حاشیه‌ها مربوط به نصب طرحی با عنوان «نسل روشن» در دیوارنگاره میدان ولیعصر(عج) تهران بود که موضوع آن مربوط به جوانان و جوانگرایی بود و در آن مورد نیز برخی رسانه‌های مذکور به این موضوع پرداخته بودند که چرا حضور زنان به عنوان آینده‌سازان کشور در این طرح دست‌کم گرفته شده است! طرحی که از اساس برای به تصویر کشیدن نقش دانشمندان و جهادگران شهید این سال‌ها برای رشد و بالندگی انقلاب اسلامی طراحی شده بود و طرح چنین حاشیه‌هایی برای آن از اساس بی‌معنا و منطق است. وقتی سیاست‌زدگی بلای جان فرهنگ می‌شود با مروری بر مهم‌ترین انتقادات مطرح شده نسبت به طرح‌های نصب شده بر دیوارنگاره‌ میدان ولیعصر(عج)، می‌توان نقش پررنگ سیاست‌زدگی را در مواجهه با این موضوع مشاهده کرد، جایی که نقد و بررسی کیفیت فنی و محتوایی یک اثر هنری جای خود را به انتقام‌گیری‌های سیاسی برخی جریانات سیاسی و رسانه‌های آنها از طراحان این آثار هنری می‌دهد؛ طرح‌هایی که همه توسط خانه طراحان انقلاب اسلامی آماده و تولید شده‌اند و ارتباط ساختاری این مجموعه با سازمان هنری- رسانه‌ای «اوج» بهانه‌ای برای هجمه‌های مختلف به این طرح‌ها و البته طراحان آنها می‌شود. در این شرایط، عجیب نیست اگر غلظت سیاست‌زدگی، کار را به جایی برساند که حتی تاکید بر نقش مادری بانوان در جامعه‌ ایرانی و اسلامی ما، تبدیل به امری مذموم شود؛ جامعه‌ای که این روزها به واسطه همین رفتارهای سیاست‌زده و البته ورود غیرمنطقی و بدون نظارت شبکه‌های اجتماعی و سرایت تفکرات غربی به آن، به سرعت در حال به فراموشی سپردن نقش مهم «مادر بودن» برای زنان است، نقشی اساسی که بی‌توجهی به آن نه‌تنها باعث افزایش حضور اجتماعی زنان نشده بلکه این روزها جای خود را به پُز دادن‌های شبه‌روشنفکرانه‌ای همچون زندگی و تفریحات مجردی زنان یا بزرگ کردن حیوانات خانگی به جای فرزندآوری داده است.

وطن امروز