آشنا: مستند «بمب ساعتی» را برای تصمیمی سخت به رئیس‌جمهور دادم

به گزارش خبرنگار فرهنگی باشگاه خبرنگاران پویا ، مراسم رونمایی از مستند «بمب ساعتی» با موضوع چالش های صندوق های بازنشستگی دیروز در سالن 17 شهریور وزارت کار و رفاه اجتماعی برگزار شد.

در ابتدای این جلسه حسنی بندپی سرپرست وزارت کار صحبت کرد و گفت: در حال حاضر 42 میلیون نفر تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی هستند و یک میلیون و ششصد هزار خانواده در صندوق روستایی و عشایر عضو هستند. واقع این است که ما با چند بحران در کشور مواجه هستیم؛ بحران کم آبی، محیط زیست، آلودگی هوا، ریزگردها و ... یکی دیگر از بحران هایی که با آن روبه رو هستیم بحران صندوق های بازنشستگی است. متاسفانه تاکنون ساختار و سازمان دهی مناسبی برای آن تعریف نشده است. در دنیا، وقتی با چنین مشکلی مواجه شدند چند راهکار را در نظر گرفتند.

سرپرست وزارت کار: سن بازنشستگی می تواند بالاتر برود

بندپی گفت: اولین کار این بود که سن بازنشستگی را بالا بردند. دقت کنید که سن بازنشستگی کنونی 30-40 سال پیش تعیین شده است که در آن زمان، امید به زندگی 56-57 سال بوده است در حالی که امروز امید به زندگی در امروز 74-76 سال است. بنابراین به نظر می رسد که این فاصله را باید به نوعی جبران کنیم. هم چنین ما در مورد قوانین از کار افتادگی بسیار دل رحم هستیم. اکنون 25 درصد مستمری بگیران سازمان تامین اجتماعی جزو مشاغل سخت و زیان آور هستند و یا از کار افتاده اند در حالی که سن بسیار کمی دارند. اکنون چیزی در حدود 48 درصد بازنشستگان کشوری و لشگری در سن زیر 60 سال بازنشسته شده اند. تمام این موارد نشان می دهد که بار مالی که بر صندوق ها تحمیل می شود از منابعی که به آن وارد می شود بیشتر است تعادل ندارد.

سن بازنشستگی کنونی 30-40 سال پیش تعیین شده است که در آن زمان، امید به زندگی 56-57 سال بوده است در حالی که امروز امید به زندگی در امروز 74-76 سال است.

وی ادامه داد: صندوق های بازنشستگی مثل یک بحران و مانند یک بمب است که اگر به موقع به آن نپردازیم قطعا با مشکلات مواجهی روبه رو خواهیم شد. امیدوارم که بتوانیم راهکارهای علمی و کارشناسی برای حل این بحران پیدا کنیم. واقعیت این است که اگر کشورهای اروپایی حلقه ای ایجاد کردند که در آن حلقه رفاه و آسایش برای مردم شان فراهم کردند، قطعا به دلیل استفاده از راهکارهای علمی و تخصصی بوده است. ما هم می توانیم این راهکارها را در نظر بگیریم به شرط آن که مجریان و سیاست گذاران ما از نظرات اساتید ما به خوبی استفاده کنند.

کارگردان مستند: از همان ابتدا به مسئولان وزارت کار گفتم که روابط عمومی شما نیستم

در ادامه کمیل سوهانی کارگردان مستند صحبت کرد و گفت: این مستند یک کار تیمی بود و نتیجه زحمات بسیاری از دوستان بود. دفعه اولی که آقای میدری معاون وزارت کار برای ساخته شدن این فیلم با من تماس گرفتند، در جملات اولیه خود به من گفتند که مساله صندوق های بازنشستگی مساله ای شبیه به مساله آب است. بدین معنی که همان طور که ما منابع لایزالی در ایران داریم و شتاب گرانه و بی رحمانه به آن حمله می کنیم، در صندوق های بازنشستگی نیز چنین اتفاقی رخ می دهد. همان طور که بی رحمانه به آب های زیرزمینی حمله می کنیم و از سهم آیندگان استفاده می کنیم با منابعی که در صندوق وجود دارد نیز همان رفتار را می کنیم. همان طور که آب دست مایه سیاسیون قرار می گیرد تا منافع کوتاه مدت خود را از آن تامین کنند، در مورد پول هایی که در صندوق های بازنشستگی نیز وجود دارد همین اتفاق رخ می دهد. باید بگویم که ما با منابع خود نظیر آب، نفت، معادن و ... به خوبی رفتار نمی کنیم. این موضوع در مورد پول هایی که در صندوق های بازنشستگی نیز وجود دارد در حال رخ دادن است. این فیلم، فیلمی است که تک تک لحظاتش را دوست دارم البته ممکن است که آقای میدری یا آقای آشنا بعضی لحظات آن را دوست نداشته باشند. از همان روز اول هم که کار را با وزارت خانه شروع کردم اعلام کردم که قرار نیست روابط عمومی شما باشم بلکه قرار است به عنوان فیلم ساز و پژوهشگر مستقل وارد شوم. «بمب ساعتی» فیلمی است که از تک تک لحظات آن دفاع می کنم.

در ادامه مستند «بمب ساعتی» اکران شد و پس از آن جلسه ای با حضور حسام الدین آشنا مشاور رسانه ای رئیس جمهور و رئیس مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری، احمد میدری معاون وزارت کار و علی حیدری نایب رئیس هیئت مدیره سازمان تامین اجتماعی برگزار شد.

علی حیدری نایب رئیس هیئت مدیره سازمان تامین اجتماعی در این نشست گفت: به نظرم بمب ساعتی از یک منظر اسم قشنگی برای این فیلم است اما از منظر دیگر باید بگویم که ما بعضا تصمیماتی را می گیریم که صدایش بعدا درمی آید. با این حال فکر می کنم که بهتر بود برای این فیلم نام بمب انتحاری را انتخاب می کردند چرا که مدیرانی که روزگاری چنین تصمیماتی را گرفتند بالاخره نتایج این تصمیم گریبان شان را خواهد گرفت، مگر مدیرانی که دو تابعیتی هستند و از ایران رفته اند. در مورد این مستند باید بگویم که موضوع بنگاه داری بیمه تامین اجتماعی بسیار پررنگ شد. این روزها هر کس می خواهد به بحران صندوق های بازنشستگی بپردازد اول از هر چیز سراغ تامین اجتماعی می رود و پس از آن سراغ شستا (شرکت سرمایه گذاری تامین اجتماعی) می روند در حالی که واقعا این چنین نیست. مطالعات علمی ثابت کرده است که وقتی موضوع بیمه در ایران مطرح شد به سرمایه گذاری نیز اشاره می شود و این روند تا به امروز ادامه دارد. بحران صندوق های بازنشستگی ناشی از کارکردهای صندوق ها است. این فیلم به گونه ای ساخته شده است که هر کس آن را ببیند از خود می پرسد که ما چرا چنین صندوق هایی را داریم؟ واقعیت این است که دلیل این مشکلات موضوع دیگری است.

تا وقتی که حقوق مدیران اعلام نشود نمی توان فهمید که چه خبر است؛ عده ای کباب می خورند و عده ای دیگر فقط بوی آن را می شنوند. عده ای هستند که با پول صندوق های بازنشستگی به آلاف و الوف رسیده اند و بار خود را بسته اند و حتی سهم نسل بعد را نیز خورده اند.

در ادامه حسام الدین آشنا مشاور رسانه ای رئیس جمهور و رئیس مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری صحبت کرد. او گفت: باید از مستندسازان جوان تشکر کنم که به ساخت چنین فیلمی پرداختند. ساختن این مستند نه ساده است و نه کسی را مشهور می کند. حقیقت این است که کسانی که به دنبال فیلم های تبلیغاتی می روند وضع شان بسیار بهتر از کسانی است که کار تحقیقاتی انجام می دهند. من به عنوان یک شهروند باید بگویم که عمده سیاست گذاران ما همین مردم های عادی هستند که به دلایلی از این گیت ها عبور کردند و وارد مجلس و دولت شدند. وقتی آگاهی عمومی و حساسیت آن نسبت به مساله ای بالا می رود، سیاستمدار نیز از این فضا متاثر می شود. بنابراین اگر دانش عمومی نسبت به مساله ای در جامعه وجود نداشته باشد سیاستمدار هم دانش عمومی در این زمینه ندارد.

وی ادامه داد: مساله اصلی در این فیلم، مساله تعارض منافع خرد و کلان است. باید دید که منافع چه کسی و تا چه اندازه ای باید تامین شود. متاسفانه برای تامین منافع عده ای، به غیر قانون، رنگ قانونی زده می شود و اصلیت پیدا می کند. موضوع دیگر نیز که باید مورد توجه قرار گیرد، عدم شفافیت است. مساله عدم شفافیت یک راه جدی برای تعارض منافع است. بدانید که تا وقتی که حقوق مدیران اعلام نشود نمی توان فهمید که چه خبر است و بنابراین عده ای کباب می خورند و عده ای دیگر فقط بوی آن را می شنوند. عده ای هستند که با پول صندوق بازنشستگی به آلاف و علوف رسیده اند و بار خود را بسته اند و حتی سهم نسل بعد را نیز خورده اند.

آشنا: «بمب ساعتی» را به رئیس جمهور دادم

آشنا به ماجرای احضار خود به قوه قضاییه اشاره کرد و گفت: خاطرم هست که در مراسمی در یکی از دانشگاه ها بیان کردم که اگر این وضعیت و این چنین سیاست گذاری ها ادامه پیدا کند، در آینده با فقرایی روبه رو هستیم که فقط زنجیر پایشان را دارند. به دلیل همین صحبت ها چند روز بعد به قوه قضاییه احضار شدم و مرا به جرم تشویش اذهان عمومی متهم کردند. در پاسخ به آنان گفتم مرا که فقط هشدار می دهم و می گویم مراقب باشید متهم می کنید در حالی که به اصلی کاری ها چیزی نمی گویید. باید بگویم که مستند «بمب ساعتی» را به رئیس جمهور داده ام تا آن را ببیند و وارد دوره ای بشویم که بتوانیم آن تصمیم سخت را بگیریم.

عبور از بحران صندوق های بازنشستگی نیازمند یک اعتراف همگانی است

سپس احمد میدری معاون وزارت کار صحبت کرد و گفت: این مستند پژوهش های فراوانی داشت و از این نظر قابل تحسین است. باید بگویم که وزارت کار برای حل این مشکل از بسیاری از نهادهای جهانی دعوت کرد تا راهکارهای تحولی خود را ارائه بدهند و از این جهت تجربیات دنیا به دست ما رسید. تاکنون رایزنی های گسترده ای انجام شده و فکر می کنم که بعد از این فیلم دستمان بازتر نیز بشود و بهتر بتوانیم کار کنیم. باید بگویم که این شرایط، تنها مربوط به خطای سیاست گذار نیست و گاهی به دلیل اشتباه اخلاقی جامعه است. برای مثال، گروه های مختلف به قدری به سیاستگذار فشار می آورند تا در نهایت او تسلیم می شود. زمانی بود که ما هرجا می رفتیم همه بازنشستگی پیش از موعد می خواستند. اکنون باید بگویم که ما در تهران 400 هزار خانواده بازنشسته داریم که از این رقم 33 درصد زیر 60 سال هستند، در حقیقت در سنی هستند که در هر جای دنیا سن کار است و باید به فعالیت بپردازند. متاسفانه رفاهی ایجاد شده است که بازنشسته بازنده است، دولت بازنده است و اداره بیمه نیز بازنده است. به نظرم گذر از این بحران به یک اعتراف همگانی نیاز دارد.

منبع: تسنیم

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.