هم اندیشی هنر ایرانی و اسلامی در آسیای مرکزی و چین

کدخبر: 2264682

تهران-ایرنا-یک مدرس دانشگاه و پژوهشگر تاریخی در نشست هم اندیشی«هنر ایرانی و اسلامی در آسیای مرکزی و چین»گفت:دوره ساسانی پرثمرترین دوره هنر ایران و جهان است که از شرق تا مرز کره و از غرب تا اسپانیا پیش رفت و تاثیر گذاشت و مثل امپراطوری رم با زور، خود را به سرزمینهای دیگر نبرد.

محمد محمدی پژوهشگر و مدرس دانشگاه در نشست هم اندیشی «هنر ایرانی و اسلامی در آسیای مرکزی و چین» با اشاره به اهمیت انکارناپذیر هنر ساسانی گفت: دوره ساسانی، یکی از درخشانترین و پرثمرترین دوره های هنر ایران و حتی جهان است و حجم و کیفیت آثار این دوره را در دوران اسلامی، تنها با دوره صفویه می توان مقایسه کرد و در هیچ دوره ای دیگر این فراوانی و این اهمیت و ارجمندی و غنا را شاهد نیستیم. وی افزود: هیچ هنری در سطح جهان آن روزگار، قابل مقایسه با هنر ساسانی نیست که از شرق تا مرز کره را درنوردید و از غرب تا اسپانیا پیش رفت و تاثیر گذاشت و مثل امپراطوری رم با زور، خود را به سرزمینهای دیگر نبرد. این مدرس دانشگاه افزود: زبان هنر ساسانی «گویا»، «بیانگر»، «نمادپردازانه» و «تصویرسازانه» است و هم هنری فیگوراتیو (پیکره نما) و هم هنری تجریدی و انتزاعی است که بیشترین تاثیر را بر هنر اسلامی نهاده است. محمدی به نسبت هنر ساسانی و سغدی و سوابق پژوهش های به عمل آمده در روسیه در این خصوص پرداخت و گفت: ایدئولوژی و ایده بنیادین ساسانیان این است که شاهنشاه ساسانی، «شاه ایران و امیران» است به مفهوم «شاهی برتر از شاهان چهارسوی جهان» که در «کارنامه اردشیر بابکان» هم تقریر این مفهوم را در واپسین جمله اش می بینیم. محمدی با اشاره به داد و ستدهای فرهنگی در حوزه پیکره نگاری از مصر تا خراسان و از خلفای فاطمی تا دربار سلجوقی و اشاره به شواهدی چون آتشکده درگز و گچ نگاریها و دیوارنگاره ها گفت:«بزم و رزم» مهمترین درونمایه هنر ایران از عهد باستان تا طلیعه مشروطه است. وی افزود: اگر به درونمایه های رزمی و بزمی هنر ساسانی و سغدی مراجعه کنید تنها اتفاقی که می افتد این است که سغدیان، آن را در چارچوب آیین های حکومتی خود تغییر می دادند. آیین ها و جشن های شاهانه و درباری تبدیل به آیین ها و جشن ها و مناسک بومی و آئینی می شود و تنها موردی که ضعیف‌تر می شود رزم سپاهیان است. وی ادامه داد: نکته مهمی که در بررسی دیوارنگاری ها و سنگ نگاره های ساسانی باید گفت این است که، تا آنجا که در مستندنگاری های تاریخی مثل سنگ نگاره های شاپور در بیشاپور می بینیم عمدتا ساختاری 3 صحنه ای دارند. وی با اشاره به صحنه رزم اردشیر و اردوان گفت: حتی در داستان های عامه پسند مثل داستان سه برهمن و شیر در «پنچه تنتره» یا نبرد رستم و دیوان نیز همین ساختار را پیش رو داریم. این صاحبنظر هنر سغدی، در بخش پایانی سخن خود به بررسی تطبیقی عناصر نمادین و نشانه شناسی بصری دیوارنگاره های ساسانی و سغدی با اشاره به تصاویر به نمایش درآمده از سفال نگاره ها و دیوارنگاشت ها برای حاضران، اینگونه سخن خود را جمع بندی و نتیجه گیری کرد که: هنر سغدی را پژوهشگران، هنر ایالتی ساسانی پسین می شمردند اما هسته مرکزی و شاکله اصلی و اولیه هنر سغدی، همان هنر ساسانی است که در خدمت «بیان اهدافی در فضای حماسی جهان خاوری ایران و حماسه های ایرانی» بوده، در مقابل هنر ساسانی که در راستای «بیان ایدئولوژی ساسانی» بوده است. **حمله اعراب فصل نخست پیوند میان هنر ایران و چین داریوش اکبرزاده پژوهشگر حاضر در این نشست دخمه های سنگی متحرک، فروپاشی امپراطوری ساسانی و حمله اعراب را آغاز یک دوره جدید در هنر و فصل نخست پیوند میان هنر ایران و چین عنوان کرد. وی با اشاره به پیشینه تعاملات فرهنگی، از هجرت هنرمندان و نقاشان ایرانی به چین گفت: حضور ایرانیان مبدا شکل گیری هنری به نام «هنر سغدی- چینی» شد و هنر شرق دور را بشدت تحت الشعاع خود قرار داد. اکبرزاده با اشاره به تصاویر و عناصر بصری موجود در آثار به جا مانده از این دستاورد تمدنی و میراث هنری، به مواردی چون موجودات اساطیری و تفسیرهای موجود از این آثار تمثیلی (اردک ها، قوچ، ققنوس، پرندگان و جانداران) در هنر سغدی، حمل درخت زندگی، شیر سنگی، طاووس، شیر دو چنگ نگهبان از دوره بهرام پنجم و یزدگرد و شیرهایی که دم های متفاوت دارند و حمل کننده اند و بیشتر از آئین بودا تاثیر پذیرفته اند، پرداخت. این مدرس دانشگاه همچنین با اشاره به چهره چین در افق حکمت و ادب ایرانی گفت: مجمل التواریخ، تاریخ مسعودی و روایت اساطیری فریدون گواه بر این کلام است. وی در بخش پایانی به نماد شیر سنگی و اهمیت آن پرداخت و تاکید کرد: صحنه های شیرکشی در شرق، رواج بسیار و فراوان داشت و دراینجا الگوبرداری از شیرکشی ساسانی شده است و پهلوانی که با گرز از خود دفاع می کند. پژوهشکده هنرِ فرهنگستان هنر با هدف تعمیق مطالعات و مباحث تخصصی در حوزه پیوندهای هنری ایران و آسیای مرکزی و چین، سلسله نشستهای این مجموعه را با دعوت از استادان و پژوهشگران صاحب نام این عرصه ادامه خواهد داد. نشست هم اندیشی «هنر ایرانی و اسلامی در آسیای مرکزی و چین» میراث باستانی هنر ساسانی و سغدی از منظر پیوندهای فرهنگی دو حوزه بزرگ تمدنی کهن ایران و چین با حضور داریوش اکبرزاده و محمد محمدی دو چهره شناخته شده دانشگاهی در عرصه پژوهشی برگزار شد میراث هنر ایران و چین کهن در بستری از مقارنه و تطبیق عناصر زیبایی شناسی، مفهومی و تاریخی هنرهای «ساسانی» و «سغدی» بررسی و ارزیابی شد. فراهنگ **9031**1418

منبع: ایرنا

مسئولیت صحت اخبار ارائه شده به عهده منبع خبر بوده و این رسانه صرفاً رسالت اطلاع‌رسانی خود را در این رابطه انجام می‌دهد.

ارسال نظر: