جزئیات تفاهم‌نامه جدید ارشاد و اتحادیه ناشران/ تشکیل کارگروهی مشترک برای حل مشکلات ناشران

به گزارش خبرنگار فرهنگی « نسیم آنلاین »، نشست خبری محمود آموزگار، رئیس اتحادیه ناشران ظهر امروز در نشست خبری با اشاره به تفاهم نامه این اتحادیه با معاونت فرهنگی ارشاد گفت: این تفاهم نامه در راستای بحث فروش های غیرقانونی کتاب شکل گرفته است و هدف مان این است که بتوانیم طبق این تفاهم نامه از حقوق ناشران دفاع کنیم.

وی گفت: این تفاهم‌نامه به منظور صیانت از حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان و ناشران، بهبود فضای کسب و کار، فرهنگ سازی در زمینه حقوق مادی و معنوی پدیدآورندگان و ترویج اخلاق حرفه‌ای به امضا رسیده است.

وی ادامه داد:یک نوع بی اعتمادی به در حوزه مالکیت معنوی و فکری در حوزه نشر وجود دارد، گاهی پیش آمدت است که در جریان کتاب گردی جلوی فروشگاهی که کتاب قانونی به فروش می رسد، کتاب غیرقانونی به فروش می رسد.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران افزود: تاکنون بحث‌های بسیاری درباره تکثیر غیرقانونی کتاب انجام و اخبار و اطلاعات مختلفی جمع‌آوری شده است. موردهایی که معرفی شده بودند که به آنها مراجعه شد، صورت جلسه تنظیم و مجموعه‌ای از این اطلاعات همراه با مستندات در دسترس قرارگرفته است. به موازات این اقدامات همکاری‌هایی با بخش‌های مختلف انجام شد ملاقات‌هایی با مقامات مسئول از جمله سردار ساجدی نیا داشتیم که قول‌های همه جانبه‌ای در این زمینه به ما داده‌اند علاوه بر آن گفت‌وگوهایی با قوه قضائیه و دادسرای رسانه انجام شده تا بتوانیم حوزه‌ها و دادگاه‌های تخصصی در این زمینه داشته باشیم. مجموعه این اقدامات نوید این را می‌دهد که ما بتوانیم از مجموعه وظایفمان در این زمینه برآییم.

وی با اشاره به اقداماتی که اتحادیه در این زمینه خواهد داشت گفت: یک بخش ماجرا برخوردهای کوتاه‌مدت است از آنجایی که به دلیل توسعه چاپ غیرقانونی کتاب آسیب‌های جدی به ناشران وارد می‌شود با برخورد قانونی را در دستور کار قرار دادیم که توسط مقامات انتظامی برای این برخوردها از اولویت‌های خاص برخوردار است و ما سعی می‌کنیم ماجرا را با کمک قوه قضاییه و نیروی انتظامی یا متوقف کرده و یا از میزانش بکاهیم.

آموزگار به برخوردهای بلند مدت اشاره و گفت: فرهنگسازی نکته مهمی در برخوردهای بلندمدت است ما باید بکوشیم کسی غیرقانونی کتابی را منتشر نکند تا کسی کتابی که غیرقانونی منتشر شده به فروش نرساند، و کسی کتاب غیرقانونی نخرد. این فرهنگ سازی نیاز به این دارد که ما در مورد جنبه‌های منفی موضوع و آثار سوء این اقدام روشنگری کنیم.

وی در بخش دیگری از سخنانش از تشکیل کارگروهی متشکل از مدیرکل دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت ارشاد، مدیرکل دفتر حقوقی و امور مالکیت معنوی وزارت ارشاد، رئیس اتحادیه ناشران، چهار صاحب نظر و کارشناس خبره با معرفی و انتخاب اتحادیه ناشران، مدیرکل ارشاد استان تهران و مدیرکل دفتر چاپ و نشر وزارت ارشاد تشکیل شده است. جلسه نخست این کارگروه هفته گذشته تشکیل و برزین ضرغامی رئیس اداره ارشاد استان تهران به عنوان رئیس کارگروه انتخاب شد. همچنین سعید میرجلالی از ناشران عضو اتحادیه به سمت مدیرکارگروه و بنده نیز به عنوان سخنگوی آن انتخاب شدم.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران با بیان این مطلب که به اعتقاد ما برخوردهای سلبی در این زمینه کارآیی درازمدت و مستمری ندارد گفت: مهمترین اقدامی که باید انجام داد فرهنگسازی است ما در تلاش هستیم تا شعار یکسانی را تنظیم کنیم تا در کتابهای منتشر شود همچنین برای توجه به حقوق مطرح نویسندگان و حمایت از آنها از امکانات سینما و تلویزیون استفاده کنیم و به نوعی به این سمت برویم که از وضعیت آشفته امروز بازار کتاب بیرون آییم.

وی با اشاره به وظایف این کارگروه که دبیرخانه‌اش در اتحادیه ناشران تشکیل شده است گفت: دریافت شکایات، پاسخگویی به مراجعات، ثبت و مستند سازی شکایات و برنامه ریزی برای جلسات کارگروه از مهمترین وظایف دبیرخانه است.

آموزگار همچنین از تشکیل صندوق حمایت قضایی برای جمع آوری وجوه لازم برای پیگیری قانونی شکایت ناشران در این زمینه سخن گفت و افزود: گاهی اوقات ناشران در این زمینه دو تا سه میلیون متضرر می‌شوند که این رقم در مقایسه با هزینه‌های لازم برای پیگیری شکایات رقم چندانی محسوب نمی‌شود بنابراین از شکایت‌ها صرف نظر می‌کنند ما این صندوق را تشکیل دادیم تا در این زمینه به ناشران کمک کنیم.

وی همچنین تازه ترین مورد شناسایی شده در زمینه تکثیر غیرقانونی کتاب‌های ناشران را شناسایی یک ناشر در تهران عنوان کرد و افزود: این مورد که پنج شنبه شناسایی شد ناشری بود که کتابهای غیرقانونی ناشر دیگری را به فروش می‌رساند ما محل پخش آن را شناسایی کردیم و پرونده برای ناشر تشکیل شده و در حال بررسی است.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران گفت: ما از وزارت ارشاد می‌خواهیم با ناشران متخلف در این زمینه که عضو اتحادیه نیستند و پروانه نشر ندارند برخورد جدی داشته باشد مضافا اینکه لازم است کلیه ناشران به عضویت اتحادیه درآمده و پروانه کسب از اتحادیه را دریافت کنند. ما از کتابفروشان عضو نیز می‌خواهیم نسبت به فاکتورهای توزیع کنندگان حساسیت لازم را داشته باشند.

وی در پاسخ به سوالی مبنی براینکه با توجه به حساسیت موضوع و گستردگی تکثیر غیرقانونی کتابهای ناشران به نظر می‌رسد لازم بود تا نماینده‌ای از قوه قضاییه نیز در کارگروه مذکور عضو باشد تا نسبت به پیگیری قضایی موارد نیز اقدامات جدی ‌تری صورت گیرد گفت: نکته بسیار خوبی مطرح شد اما باید بگویم ما با معاونت پیشگیری از جرم قوه قضاییه و قائم مقام اداره کل دادگستری استان تهران مذاکرات و مکاتباتی داشته‌ایم آن چیزی که اهمیت دارد شناسایی روش‌های قانونی است. نیروی انتظامی باید قانون مشخصی در این زمینه در پیش بگیرد و این امکان را فراهم کند تا با مراجعه به نیروی انتظامی بتوان اقدامات لازم را انجام داد خوشبختانه این امکان فراهم است که در مواردی که جرم مشخص است می‌توان به نیروی انتظامی مراجعه کرد و ماجرا را به صورت قانونی دنبال کرد.

آموزگار افزود: ما با دادستانی تهران نیز هماهنگی‌هایی انجام دادیم و آنها آمادگی همکاری با ما در این زمینه هستند. البته باید بگویم که اگر تاکنون چنین سازوکاری مطرح نبوده به این دلیل بوده که تکثیر غیرقانونی کتاب ناشران هیچ وقت تا این اندازه مطرح نبوده و اکنون این امر رشد بی سابقه‌ای را سپری می‌کند. ما هنوز حتی در صنف خودمان نیز فرهنگ مقابله با آن را باور نداریم گاهی در گروه‌های تلگرامی می‌بینیم که اهل فرهنگ نیز فایل پی دی اف کتابهایی را به اشتراک می‌گذارند و یا حتی رئیس دادگاه در پرونده‌هایی که استاد یک دانشگاه مجرم شناخته می‌شود می‌گوید من چگونه این استاد را به زندان بیاندازم در مواردی نیز فرد متخلف نهایت دو ماه در زندان به سر برده و چون جرمش از موارد خصوصی و قابل گذشت است بیرون آمده است به هرحال می‌دانیم که سرقت ادبی جزو جرایم دولتی نیست بلکه جرایم خصوصی به شمار می‌رود که نیاز به شکایت شاکی خصوصی دارد و با گذشت شاکی خصوصی پرونده مختومه اعلام می‌شود.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران در پاسخ به سوال دیگری درباره کافه کتاب‌ها گفت: درخواست ایجاد رسته‌ای به نام کافه کتاب سالهای پیش توسط اتحادیه ناشران به اتاق اصناف ارائه شد که به تصویب رسید اما در مراحل بالاتر هیئت عالی نظارت رسیدگی به این ماجرا متوقف ماند ما در مذاکراتی که داشتیم این موضوع را مطرح کردیم اما چون هنوز رسته‌اش تصویب قطعی نشده اتحادیه نمی‌تواند مجوز تأسیس کافه کتاب ارائه کند از این رو متقاضیان از اتحادیه آب میوه و بستنی مجوز می‌گیرند و در کنار آن چند جلد کتاب نیز در کافه خود قرار می‌دهند. ما در رسته‌مان پیش بینی کرده بودیم کتاب فروشی‌هایی که حداقل 70 مترمربع هستند بتوانند کافه کتاب راه بیاندازند.

وی همچنین با اشاره به مشکلات کتاب فروشی‌ها در کشور گفت: اکنون ما کمتر از هزار کتابفروشی فعال در کشور داریم که قابلیت این را دارند که در طرح‌های وزارت ارشاد همچون طرح عیدانه کتاب، تابستانه کتاب و ... شرکت کنند. با توجه به قانون کاربری فرهنگی که می‌گوید مجتمع‌ها اگر 10 درصد از فعالیتشان را به کار فرهنگی اختصاص دهند 90 درصد در پرداخت عوارض تخفیف می‌گیرند شاهد تأسیس کتاب فروشی‌هایی بوده‌ایم که فروششان دو برابر کتاب فروشی‌های سنتی در محله ها است.

وی درباره بخش بین الملل نمایشگاه گفت: اگر ما به سابقه 29 دوره نمایشگاه کتاب برگردیم از همان ابتدا ناشران خارجی از پایه‌های اصلی حضور در نمایشگاه کتاب بودن دچون چند سالی از انقلاب فرهنگی گذشته بود و بازگشایی دانشگاه‌ها مورد تأکید بود بنابراین بخش عمده ناشران حاضر در بخش بین الملل کتاب تهران ناشران آکادمیک و دانشگاهی بودند. سالها نیز با یارانه کتابها را به فروش می‌رساندند. با توجه به اینکه 80 درصد مخاطبان بخش بین الملل کتابخانه‌های وزارت علوم و بهداشت بودند صرف یارانه‌ از سوی وزارت بهداشت توجهی نداشت اما نتیجه این شد که کتابخانه‌های دانشگاهی ما به آخرین دستاوردهای علمی و آکادمیک جهان دسترسی پیدا کردند و شاید همین شد تا کشور ما از حیث رشته‌های مختلف علوم در منطقه رتبه بالایی را کسب کنند.

آموزگار گفت: البته این حضور هیچ خدمتی به نزدیکی ناشران داخلی و خارجی ایجاد نکرد. ارتباط بین آنها و استفاده از تجربیات متقابل رخ نداد در حالی که بخش بین الملل نمایشگاه همواره قسمت قابل توجهی از فروش کتاب را به خود اختصاص داد. انتخاب آقای موسایی توسط شورای برنامه ریزی و اجرایی صنف نشر برای پست مدیریت کمیته ناشران بین المللی به این دلیل بود که وی تجربه گرانبهایی در حوزه نشر داخل داشت و درعین حال آشنایی کافی و لازم با کارگروه‌های نشر بین المل داشته و با ناشران حوزه فرانسوی زبان نیز مراودات خوبی دارد. انتخاب وی به این دلیل بود که بین نشر داخل و خارج ارتباطی برقرار شود و علاوه براینکه بخش بین الملل نمایشگاه به فروش کتاب اختصاص می‌یابد بخش دیگر به مجموع مناسبات بین المللی اختصاص پیدا کند.

وی در پاسخ به به پرسش دیگری در خصوص بازدید از مجموعه شهر آفتاب گفت: وضعیت شهر آفتاب به مانند شهر آفتاب است باجه‌های وصول عوارض صرف نظر از اینکه پول هم نگیرند وجودشان باعث کندی تردد می‌شود تاکنون امکانات دولتی برای جابجایی این باجه‌ها به جایی نرسیده و ما به این نتیجه رسیدیم به عنوان صنف درخواست جابجایی این باجه ها را داشته باشیم.

رئیس اتحادیه ناشران و کتاب فروشان تهران افزود: همچنین ایجاد دسترسی بین اتوبان ساوه و اتوبان قم قبل از شهر آفتاب از مسائلی است که موجب تردد مناسب‌تر به شهر آفتاب می‌شود و ما آن را دنبال می‌کنیم.