فواید و درس‌های روز عرفه

گروه فرهنگی « نسیم آنلاین » ؛ با قدم‌هایی استوار و دل‌هایی لبریز از عشق، در روزی مهم و سرنوشت ساز به سمت جایگاه‌های ارتباط با معشوق در حرکت هستند، زن و مرد، کوچک و بزرگ، پیر و جوان، همه برای ارتباطی دلنشین با حضرت حق دور هم جمع می‌شوند و در روز عرفه با خداوند سبحان سخنانی از جنس اشک می‌گویند، سخنانی که می‌تواند سرنوشت انسان را تغییر داده و طعم بندگی را برای انسان ترسیم کند، ارتباطی که علاوه بر آرامش روانی دارای فواید و درس‌های تربیتی دیگری نیز هست.

1: رهایی از گناهان: انسان موجودی ممکن الخطا است و با غفلت و کوتاهی و گاهی با جهالت و نادانی و گاهی نیز با پیروی از هوای نفس و شیطان رجیم به گناهان آلوده می‌شود و با هر گناهی قدمی از خداوند سبحان و آمرزش او فاصله می‌گیرد، روز عرفه روز بخشش گناهان است، روزی است که بخشی از مردم در صحرای عرفات دست به دعا و نیایش و طلب بخشش بر می‌دارند و برخی دیگر در جاهای مقدسشان مانند مساجد و حرم امامان و امامزادگان از خداوند سبحان طلب بخشش و استغفار می‌کنند و بدین وسیله خود را از زنگار گناهان پاک کرده و ارتباطشان را با خداوند اصلاح می‌کنند، اگر کسی واقعا از خداوند طلب بخشش کند و از گذشته خود پشیمان باشد قطعا مورد بخشش خداوند واقع می‌شود امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هر کس در این روز قبل از رفتن به مراسم دعای عرفه در زیر آسمان دو رکعت نماز بخواند و در پیشگاه خداوند متعال به تمام گناهان و خطاهای خود اعتراف کند و حقیقتاً از درگاه پروردگار پوزش طلبد، خداوند متعال آن‌چه که به اهل عرفات مقدر کرده او را نیز عطا می کند و تمام گناهان او را می آمرزد».[1] روز عرفه روزی است که انسان می‌تواند خودش را از آتش سوزان جهنم نجات داده و به بهشت برین الهی برساند، رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) می‌فرماید: «خداوند در هیچ روزی به اندازه روز عرفه، بندگان را از آتش دوزخ نمی‏‌رهاند».[2]

2: برآورده شدن حاجات: انسان سر تا پا نیاز است، نیاز به سلامتی، رزق و روزی حلال، موفق شدن به عبادت و بندگی خداوند سبحان، شغل و حرفه مناسب و ... همگی نیازهایی است که همیشه با انسان هستند و او برای تأمین این نیازها به خالق قادر متعال روی می‌آورد و دستانش را به درگاهش بلند می‌کند، روز عرفه بهترین زمان برای دعا و مناجات و خواستن حوائج مادی و معنوی می‌باشد، امام زین العابدین (علیه‌السلام) خطاب به گدایی که در روز عرفه دست نیاز به سوی مردم دراز کرده بود فرمودند: «وای بر تو در چنین روزی از غیر خداوند طلب حاجت می‌کنی؟ در چنین روزی این امید هست که انسان‌هایی که در دل مادرانند سعادتمند شوند».[3] در این روز با برکت درهای روزی و بخشش خداوند به سوی بندگان باز می‌باشد، این انسان است که باید با دلی امیدوار از درگاه لطفش درخواست نماید، امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید: «هر چه می‏‌خواهی برای خود دعا بخوان و در دعا کردن بکوش که روز عرفه، روز دعا و درخواست است».[4]

3: محبت به همدیگر در قالب دعا: محبت به همدیگر قالب‌های متعددی دارد که یکی از آنها دعا می‌باشد، کسانی که اطرافیان خود را دوست دارند در بهترین حالات در حق آنها دعا می‌کنند و از خداوند خیر دنیا و آخرت را خواستار هستند، چقدر خوب است در این روز بزرگ که دست‌ها خالی برنخواهد گشت از خداوند سبحان برای بردران و خواهران ایمانی دعا کنیم، همان گونه که عبد الله جندب که یکی از بزرگان است را در روز عرفه دیدند که پیوسته دست به سوی آسمان بلند کرده و اشک از گوشه چشمانش سرازیر بود به طوری که اشکش بر روی سنگریزه‌های عرفات می‌چکید، و در آن حالا عرفانی با خداوند سبحان سخن می‌گفت، پس از اتمام مناجات به او گفتم عجب حال خوشی داشتی و چه زیبا دعا می‌کردی، من چنین حالی تا به حال ندیده بودم، عبد الله پاسخ داد به خدا قسم یک کلمه برای خودم دعا نکردم و در تمام این مدت برای برادران دینی خود دعا کردم و این بدین جهت بود که از حضرت موسی بن جعفر (علیه‌السلام) شیندم که فرمود: «هر کس برادر مؤمن و دینی خود را در غیاب او دعا کند از عرش الهی به او ندا می رسد هان ای بنده‌ی من برای تو صد هزار برابر باد بدین جهت راضی نشدم از صد هزار دعای تضمین شده و مورد قبول در برابر یک دعا که معلوم نیست مستجاب شود صرف نظر کنم».[5]

امید است در این روز بزرگ که منشاء خیر و برکات بسیاری است خود را به جمع دعا کنندگان برسانیم و ضمن طلب بخشش و استغفار به درگاه ایزد منان حوائج مادی و معنوی خود و سایر مومنان را از خداوند سبحان درخواست کرده تا به خیر دنیا و آخرت دست پیدا کنیم.

پی نوشت‌ها: [1]. «من صلّى یوم عرفة قبل أن یخرج إلى الدعاء فی ذلک ویکون بارزاً تحت السماء رکعتین ، واعترف لله عزّ وجلّ بذنوبه، وأقرّ له بخطایاه، نال ما نال الواقفون بعرفة من الفوز، وغفر له ما تقدّم من ذنبه وما تأخّر» محدث عامل، وسائل الشیعة، چاپ اول، انتشارات آل البیت، قم، 1409ق، ج : 8 ص 184. [2]. «ما مِن یَومٍ أکثَرَ أن یُعتِقَ اللَّهُ فِیهِ عَبدَاً مِنَ النّارِ مِن یَومِ عَرَفَةَ» خرمشاهى، بهاء الدین، انصاری، مسعود، پیام پیامبر، چاپ اول، انتشارات منفرد، تهران، 1376ش، ص 422. [3]. «ویحک أ غیر الله تسأل فی هذا الیوم إنه لیرجی لما فی بطون الحبالی فی هذا الیوم أن یکون سعیدا» شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، چاپ دوم، انتشارات جامعه مدرسین، قم، 1404ق، ج‏2، ص 212. [4]. «تَخَیَّر لِنَفسِکَ مِنَ الدُّعاءِ ما أحبَبتَ واجْتَهِد، فإنَّهُ (یَومَ عَرَفَة) یَومُ دُعاءٍ و مَسألَةٍ» کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، چاپ چهارم، انتشارات اسلامیه، تهران، 1362ش، ج 4، ص 464. [5]. «رَأَیْتُ عَبْدَ اللَّهِ بْنَ جُنْدَبٍ بِالْمَوْقِفِ فَلَمْ أَرَ مَوْقِفاً أَحْسَنَ مِنْ مَوْقِفِهِ مَا زَالَ مَادّاً یَدَیْهِ إِلَى السَّمَاءِ وَ دُمُوعُهُ تَسِیلُ عَلَى خَدَّیْهِ حَتَّى تَبْلُغَ الْأَرْضَ فَلَمَّا صَدَرَ النَّاسُ قُلْتُ لَهُ یَا أَبَا مُحَمَّدٍ مَا رَأَیْتُ مَوْقِفاً أَحْسَنَ مِنْ مَوْقِفِکَ قَالَ وَ اللَّهِ مَا دَعَوْتُ إِلَّا لِإِخْوَانِی وَ ذَلِکَ أَنَّ أَبَا الْحَسَنِ مُوسَى بْنَ جَعْفَرٍ ع أَخْبَرَنِی أَنَّهُ مَنْ دَعَا لِأَخِیهِ بِظَهْرِ الْغَیْبِ نُودِیَ مِنَ الْعَرْشِ وَ لَکَ مِائَةُ أَلْفِ ضِعْفٍ فَکَرِهْتُ أَنْ أَدَعَ مِائَةَ أَلْفِ ضِعْفٍ مَضْمُونَةً لِوَاحِدَةٍ لَا أَدْرِی تُسْتَجَابُ أَمْ لا»شیخ صدوق، محمد بن علی، أمالی الصدوق، چاپ پنجم، انتشارات اعلمی، بیروت، 1400ق، ص 456.